optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
W niniejszej pracy nie stwierdzono znacznych róŜnic w zawartości materii organicznej
pomiędzy próbkami pobieranymi z poszczególnych stanowisk badawczych. Istotne wydaje
się jednak, Ŝe uŜytkowanie powierzchni jako plantacji spowodowało obniŜenie zawartości
materii organicznej, co z kolei jest kolejnym argumentem przemawiającym
za stosowaniem nawoŜenia organicznego zapobiegając tym samym wyjałowieniu gleby.
Skład chemiczny osadów jest zróŜnicowany i zaleŜy od ich genezy. W zaleŜności
od pochodzenia mogą one zawierać poza pierwiastkami biogennymi takŜe niepoŜądane
substancje chemiczne, w tym głównie metale cięŜkie, jak równieŜ mogą stanowić
zagroŜenie pod względem sanitarnym.
W przypadku azotu dane prezentowane w literaturze (Cogliastro 2001; Mazur 2002;
Dimitriou i in. 2005) wskazują, iŜ w osadach ściekowych występuje on głównie
w związkach organicznych oraz w niewielkiej ilości w formach mineralnych. Osad zawiera
takŜe znaczne ilości fosforu. Jego zawartość, a zwłaszcza stosunek N:P, nie uzasadnia
potrzeby dodatkowego stosowania nawozów fosforanowych. WaŜną informacją jest takŜe
to, Ŝe osady zawierają mało potasu, gdyŜ jest on odprowadzany z wodą pościekową
i bardzo szybko ulega wypłukaniu, co znalazło wyraźne odzwierciedlenie w składzie osadu
wykorzystanego w strefie ochronnej dla GOŚ oraz w eksperymencie w Stacji Terenowej
UŁ (Wyniki Tabela 14; Zał. Tabela 19).
Zakresy zawartości oraz wartości charakterystyczne wybranych pierwiastków
biogenicznych w osadzie ściekowym wg Hillman i in. (2003) wynoszą odpowiednio dla
azotu: 1 – 176 g/kg s.m. i 30 g/kg s.m. oraz fosforu: 1 – 143 g/kg s.m. i 15 g/kg s.m.
Średnia zawartość potasu w osadzie ściekowym przy stosowanych w Polsce technologiach
podawana w literaturze to 4 g/kg s.m. (Jędrczak 2007). W przypadku kompostu średnia
zawartość azotu całkowitego jest mniejsza i według Hartl i Erhart (2005) wynosi 11,5 g/kg
s.m. Dane opisujące skład jakościowy osadów i kompostów prezentowane w niniejszej
pracy nie odbiegają od wartości literaturowych. Zakres zawartości azotu w zastosowanym
osadzie na powierzchniach badawczych wynosił: 17,1 – 42,1 g/kg s.m., natomiast
w kompoście: 3,6 – 37,1g/kg s.m. Mniejsze wartości stwierdzono dla fosforu i zawierały
się one w przedziale: 1,2 – 10,3 g/kg s.m. w próbkach osadu oraz 1,5 – 3,0 g/kg s.m.
w próbkach kompostu. Zawartość potasu w analizowanych próbkach osadu zawierała się
w przedziale: 1,2 – 4,6 g/kg s.m, natomiast w kompoście 0,9 – 9,4 g/kg s.m. (Wyniki
Tabela 14; Zał. Tabela 19).
127