optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
• Pobór metali
Ołów
Według Kabata-Pendias i Pendias (1992, za Vervaeke i in. 2003) środowiskowa zawartość
ołowiu w roślinach to 0,2 – 2,0 mg/kg s.m. Ołów jest metalem w duŜej mierze
gromadzonym w korzeniach, a tylko nieznaczna jego ilość przemieszcza się do części
nadziemnych, co moŜe wynikać z tego, iŜ zbyt duŜa jego zawartość moŜe spowodować
zaburzenia metabolizmu roślin (Buczkowski i in. 2002). Wykazali to w swoich badaniach
m.in. Watson i in. (1999), którzy w badaniach eksperymentalnych prowadzonych
w warunkach uprawy hydroponicznej z wykorzystaniem Salix triada × viminalis
stwierdzili, Ŝe dla ołowiu, a takŜe chromu i miedzi stosunek ich ilości w liściach
i korzeniach jest duŜo mniejszy, niŜ dla kadmu i cynku. Potwierdziły to takŜe badania
Kolasy (2005). W wierzbie nawoŜonej osadem po pierwszym roku autorka największą
ilość ołowiu określiła w tkankach korzeni (ponad 11 mg/kg s.m.), natomiast najmniejszą
ilość w liściach (średnia wartość około 2,5 mg/kg s.m.). Mniejszą ilość ołowiu w liściach
(3,4 – 11 mg/kg s.m), niŜ w łodydze (średnio: 15,4 mg/kg s.m.) określono takŜe
w eksperymencie prowadzonym przez Stoltz i Greger (2002). Podobnych obserwacji
dokonali takŜe Cogliastro i in. (2001) oraz Vervaeke i in. (2003). Ilość ołowiu
w poszczególnych organach dwuletniej wierzby uzyskana przez Vervaeke wraz
ze współpracownikami (2007) kształtowała się następująco: korzeń – 17,7 mg/kg s.m.,
łodygi – 12,7 mg/kg s.m. i liście – 2,9 mg/kg s.m. Zakres zawartości ołowiu w tkankach
łodyg dwuletniej wierzby otrzymany w badaniach własnych: 7,3 – 20,30 mg/kg s.m.,
nie odbiega zatem znacznie od podawanych w literaturze.
Zawartość ołowiu w tkankach wierzb trzy- oraz czteroletnich uzyskana przez Hasler i in.
(1996, za Bungart i Hüttl 2001) oraz Bungart i Hüttl (2001) przedstawiała się
odpowiednio: 1,1 mg/kg s.m. oraz 0,5 mg/kg s.m. (0,2 - 0,7 mg/kg s.m.). Zdecydowanie
wyŜsze wartości opisujące zawartość ołowiu w tkankach wierzb trzyletnich rosnących na
terenach silnie uprzemysłowionych opisują Tlustoš i in. (2007). Wartości podawane przez
autorów w zaleŜności od klonu wierzby Salix viminalis zawierają się w przedziale
od 7,34 ± 0,94 do 21,8 ± 2,2 mg/kg s.m.
Uzyskane w trakcie badań własnych wyniki zawartości ołowiu w biomasie wierzby
po trzech i czterech latach wzrostu nie odbiegały od prezentowanych powyŜej
i kształtowały się na poziomie: 5,5 – 13,2 mg/kg s.m. oraz 8,7 – 15,23 mg/kg s.m.
145