optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
w Treście wskazują, na większą ilość miedzi w tkankach wierzby rosnącej na powierzchni
nawoŜonej osadem i kompostem w porównaniu do powierzchni nawoŜonej tylko osadem.
Jednocześnie zawartość cynku w zebranym materiale roślinnym była najwyŜsza
w próbkach pochodzących z powierzchni nawoŜonych osadem. Takie wyniki są
potwierdzeniem obserwacji Dolgen i in (2004) oraz Ruttens i in. (2006a i 2006b).
Odczyn
Liczne źródła literatury wskazują, iŜ wraz ze wzrostem zakwaszenia następuje wzrost
mobilności metali w glebie i osadzie (Siuta 1995, 1998; Kunito 1999; Düring i Gäth 2002;
Gorlach i Mazur 2002; Bednarek i in. 2004). Düring i Gäth (2002) wskazali, iŜ dostępność
metali cięŜkich wzrasta, przy zwiększaniu kwasowości piasku gliniastego, maleje w słabo
kwaśnej glinie oraz zmniejsza się jeszcze bardziej w glinie alkalicznej. O wapnowaniu,
jako o metodzie mającej na celu redukowanie mobilności i potencjalnej toksyczności
metali w glebie, wspominali w pracy Bibin i in. (2007). Opisywane przez nich badania
prowadzone przez Kukier i Chaney (2000) wykazały, Ŝe wapnowanie obniŜa ilość niklu
w tkankach buraków, pszenicy, owsa o odpowiednio 80%, 35 – 50% i 35%, obniŜając tym
samym efekt działania toksycznego.
Badania prowadzone przez Prokop i in. (2003) wykazały, iŜ tempo wymywania
metali wzrasta przy wartości pH < 4,5. W trakcie prowadzonych badań w obszarze
ograniczonego uŜytkowania dla GOŚ, wartość odczynu poniŜej 4,5, została odnotowana
tylko w jednym przypadku (próbka wrześniowa z powierzchni 4 w roku 2004). Prokop i in.
(2003) dowiedli jednocześnie, Ŝe bioprzyswajalność metali jest najwyŜsza w próbach
charakteryzujących się odczynem zawierającym się w przedziale 4,4 – 6.
W prezentowanych badaniach wartości pH analizowanych prób były zazwyczaj wyŜsze od
pH = 6.
Z badań autorki niniejszej rozprawy wynika, Ŝe zastosowanie osadu lub kompostu
na powierzchniach badawczych zlokalizowanych w obszarze ograniczonego uŜytkowania
wokół GOŚ spowodowało zmniejszenie kwasowości gleby we wszystkich próbkach
pobieranych z kompleksów, natomiast w przypadku powierzchni eksperymentalnej jedynie
w przypadku próbek pobieranych z powierzchni 1. Analizując wyniki z poletek
badawczych w Stacji Terenowej UŁ w Treście, widać, iŜ największy wzrost pH
stwierdzono w przypadku powierzchni nawoŜonej kompostem. Wzrost kwasowości
zaobserwowano jedynie w przypadku wariantu z refulatem. Na odkwaszające działanie
kompostu z odpadów komunalnych zwracają takŜe uwagę Łabętowicz i in. (2002), a takŜe
142