optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
• Efektywność poboru substancji biogenicznych
O skuteczności wierzby w zabiegach fitoremediacyjnych decyduje potencjalna ilość
substancji pokarmowych, które moŜna wyeliminować ze środowiska poprzez wbudowanie
ich w tkanki, co stanowi o efektywności procesu restytucji cyklu krąŜenia
biopierwiastków. Rozpatrując ilość substancji biogenicznych wyniesionych z zebraną
biomasą w poszczególnych latach funkcjonowania plantacji, koncentrując się na azocie
i fosforze, jako na pierwiastkach odpowiedzialnych za trofię wód gruntowych
i powierzchniowych, stwierdzić moŜna, Ŝe średnio największe ilości tych makroelementów
usunięto po czterech latach funkcjonowania plantacji: 158,29 ± 48,60 kg/ha, co zawiera się
w przedziale 102,58 – 191,98 kg/ha. Stanowi to 48,38 – 90,55% całkowitej ilości azotu
i fosforu dostarczoną wraz z osadem ściekowym na powierzchnię doświadczalną w 2004
roku (Wyniki, Rysunek 51, Rysunek 53; Zał. 9.3. Tabela 23). JednakŜe z punku widzenia
sposobu jej uŜytkowania waŜne jest, aby wiedzieć, w którym roku jest ona najbardziej
efektywna pod kątem jednoczesnego pozyskania biomasy i usuwania biogenów.
Rozpatrując ilość azotu oraz fosforu wyniesionych wraz z biomasą w kolejnych latach
wzrostu wierzby na powierzchni doświadczalnej, widać iŜ najbardziej efektywnym rokiem
w trakcie funkcjonowania plantacji był rok trzeci. Świadczą o tym największe róŜnice
w ilości pobranego azotu oraz fosforu pomiędzy rokiem drugim i trzecim. Porównując
ilość pobranego przez wierzbę azotu oraz fosforu wynika, Ŝe średnio większą efektywność
poboru wierzba wykazuje dla azotu niŜ fosforu, co moŜna tłumaczyć większą mobilnością
azotu, a tym samym jego większą dostępność (Cogliastro i in. 2001; Hytönen i Kaunisto
1999). Wskazują równieŜ na to dane literaturowe dotyczące ilości usuniętego z podłoŜa
azotu i fosforu.
Według Bungart i Hüttl (2001) wraz z plonem czteroletniej wierzby moŜna usunąć
z hektara plantacji: 51 kg N/ha (31 – 88 kg/ha). Uzyskany w badaniach własnych wynik
opisujący ilość azotu wyniesionego wraz z biomasą wierzby czteroletniej był wyŜszy,
a poszczególne wartości plasowały w przedziale: 85,28 – 168,25 kgN/ha. W przypadku
ilości usuwanego fosforu wraz z biomasą czteroletniej wierzby wartość określona przez
Bungart i Hüttl (2001) kształtuje się na poziomie: 7,8 kg P/ha (4,1 – 14,9 kg/ha). Wyniki
własne plasują w przedziale: 17,30 – 23,73 kg P/ha. WyŜsze wartości zarówno
w przypadku azotu jak i fosforu są efektem większej biomasy otrzymanej w badaniach
prezentowanych w niniejszej pracy (12,36 – 27,32 t s.m./ha) w porównaniu z wartością
biomasy uzyskaną przez autorów (5,3 – 19,6 t s.m./ha).
139