Disertacija - Univerzitet u Novom Sadu

3.2 Model lokacijskog problema logističkih centara
Model razmatra lociranje jednog ili više otvorenih logističkih centara sa distributivnom
funkcijom, na postojećoj saobraćajnoj mreži, potrebnih za pokrivanje celokupne potražnje
za logističkim uslugama u definisanom gravitacionom području. Ima za cilj da za poznate
robne tokove u definisanom gravitacionom području odredi optimalan broj, tip, kapacitet i
lokaciju logističkih centara, kao i alokaciju korisnika lociranim centrima, težeći pritom ka
minimizaciji ukupnih logističkih troškova.
Modeliran problem je posmatran kao jednokriterijumski, diskretan, statički, lokacijskoalokacijski
problem na mreži. Pri modelovanju korišćeni su pristupi modela medijane,
fiksnih troškova i p haba, sa kapacitativnim ograničenjima (videti poglavlje 2.2).
U odnosu na dosadašnja istraživanja (videti poglavlje 2.3), definisanim modelom
pruža se mogućnost izbora tipa centra i optimalnog vida transporta između svakog čvora u
kome se generišu robni tokovi i svakog čvora koji predstavlja potencijalnu lokaciju
logističkog centra. Pritom, moguće je ograničavanje udela razmatranih vidova transporta u
ukupnom transportnom radu za posmatrane tokove robe što omogućava rešavanje
posmatranog lokacijskog problema simulacijama za veći broj različitih scenarija u odnosu
na dosadašnja istraživanja. Takođe, model ima specifičan pristup određivanju optimalnog
kapaciteta centara, tako što pored vrednosti investicija u obzir uzima i fiksne operativne
troškove centra. Kako vrednost investicija u centar po jedinici kapaciteta opada sa
porastom kapaciteta, tako fiksni operativni troškovi centra rastu sa porastom kapaciteta,
zbog čega je pri određivanju optimalnog kapaciteta potrebno naći najpovoljniji odnos
između ove dve vrste troškova. Ovaj pristup pri određivanju kapaciteta odabran je stoga
što se smatra da u slučaju otvorenih logističkih centara fiksni operativni troškovi centra
igraju značajnu ulogu i stoga što je radi rentabilnosti centra neophodno postići što veći
stepen iskorišćenja njegovog kapaciteta.
Model razmatra postojanje skupa i = 1, 2, 3 ... I čvorova u kojima se generišu robni
tokovi – čvorovi u kojima nastaje lanac snabdevanja (pošiljaoci); skupa j = 1, 2, 3 ... J
čvorova u kojima se transformišu robni tokovi – potencijalne lokacije logističkih centara;
skupa k = 1, 2, 3 ... k čvorova u kojima su locirani potrošači (primaoci); skupa t = 1, 2, ...T
raspoloživih vidova transporta; i skupa n = 1, 2, ...N tipova logističkih centara.
Parametri modela su:
w ik – robni tokovi generisani u čvoru i, čije je odredište u čvoru k,
S j n – kapacitet logističkog centra tipa n lociranog u čvoru j,
c j n – investicioni troškovi lociranja logističkog centra tipa n u čvoru j po jedinici kapaciteta,
f j fix - fiksni troškovi centra lociranog u čvoru j po jedinici kapaciteta,
f j var – varijabilni troškovi po jedinici robnih tokova transformisanih u centru j,
d ij
t
– rastojanje između čvorova i i j, u slučaju vida transporta t,
d jk – rastojanje između čvorova j i k,
α t – transportni troškovi po jedinici robnog toka i jedinici rastojanja između čvorova i i j, u
zavisnosti od korišćenog vida transporta t,
36