Disertacija - Univerzitet u Novom Sadu

3.4 Testiranje modela: Lociranje otvorenih logističkih centara u Republici
Srbiji
U duhu opštepoznate globalizacije, privredni i robni tokovi EU sve više se sele na
istok Evrope, prateći trend svetski poznate plave banane 7 koja se u međuvremenu, od
momenta kada je uočena, sve više pomerila ka jugoistoku Evrope, u Rumuniju, Bugarsku,
Tursku... U vezi sa tim ostaje pitanje koje zemlje će u naredno vreme dati bolje ponude za
učešće u ovom privrednom kolaču prenošenja privrednih aktivnosti na istok.
Integracija novopridošlih zemalja Istoka u EU, kao potrošačkih i proizvodnih regiona,
nametnula je potrebu za gradnjom logističkih centara, kao bitnih preduslova za razvoj
privrednih aktivnosti. Ovaj trend je zabeležen u gotovo svim istočnoevropskim zemljama,
osim na teritoriji Republike Srbije, gde još uvek ne postoji nijedan savremeni otvoreni
logistički centar. Iz tog razloga, definisani model lokacijskog problema otvorenih logističkih
centara sa distributivnom funkcijom testiran je na primeru Republike Srbije, bez AP
Kosova i Metohije, uzimajući u obzir uvozne tokove robe.
3.4.1 Metode
Srbija se nalazi u centralnom delu Balkanskog poluostrva, na najvažnijim putnim
pravcima koji povezuju Evropu i Aziju i zauzima površinu od 88.360 km 2 .
Dužina granica Srbije je 2.114 km. Na istoku Srbija se graniči sa Bugarskom, na
severoistoku sa Rumunijom, na severu sa Mađarskom, na zapadu sa Hrvatskom i Bosnom
i Hercegovinom, na jugozapadu sa Crnom Gorom, a na jugu sa Albanijom i Makedonijom.
U cilju određivanja optimalnog broja, tipa, kapaciteta i lokacije logističkih centara u
Republici Srbiji, analizirani su uvozni robni tokovi sa stanovišta polaznih i krajnjih tačaka,
obima i korišćenih vidova transporta, postojeća saobraćajna mreža raspoloživih vidova
transporta i vrednost investicija u centre i njihovi operativni troškovi u zavisnosti od
razmatranih kapaciteta centara. Na osnovu ovih analiza definisane su ulazne veličine za
model.
Robni tokovi u Republici Srbiji
Radi definisanja obima, polaznih i krajnjih tačaka uvoznih robnih tokova u Republici
Srbiji 8 , sprovedena je analiza spoljnotrgovinske razmene Srbije.
Prema Republičkom zavodu za statistiku, vrednost spoljnotrgovinske robne razmene
Srbije, u 2012. godini, bila je 30.366,9 miliona USD, pri čemu je izvoz iznosio 11.353,6
miliona USD, a uvoz 19.013,3 miliona USD. U odnosu na 2011. godinu, to je značilo pad
izvoza za 3,6 % i pad uvoza za 4,3 %. Pokrivenost uvoza izvozom je bila 59,7 % i veća je
7 Plava banana je naziv za zamišljeni koridor i geoekonomski prostor u Zapadnoj Evropi. Proteže se od
severozapadne Engleske na severu do Milana u Italiji na jugu. Ovaj koridor pokriva jednu od najvećih
svetskih koncentracija ljudi, kapitala i industrije. Globalizacijom i industriskim outsource - ingom prostor
plave banane je počeo da se širi i pomera ka jugoistoku Evrope.
8 bez AP Kosova i Metohije
42