17η ENOTHTA: λ 376-433/, 522-604/564565570575584585590595600καθώς τα γηρατειά τον τσάκισαν και του ’κοψαν χέρια και πόδια;Γιατί δεν είμαι εγώ κοντά να του παρασταθώ, αφού δεν βλέπωπια το φως του ήλιου· τέτοιος και όπως κάποτε, στης Tροίας τον κάμπο,σκότωνα σωρηδόν γενναίους πολεμιστές, να σώσω τους Aργείους. [...]”Στο ερώτημά του εγώ αποκρίθηκα μιλώντας:“Λυπάμαι, που δεν ξέρω να σου πω κάτι για τον πατέρα σου,τον ανεπίληπτο 4 Πηλέα· αλλά για το παιδί, τον ακριβό σου Nεοπτόλεμο,θα ακούσεις απ’ το στόμα μου, όπως το ζήτησες, ακέραιη την αλήθεια.Mόνος μου, σε καράβι ισόρροπο και κοίλο,τον έφερα απ’ τη Σκύρο 5 στους άλλους Aχαιούς, εκείπου ωραία αρματωμένοι πολεμούσαν.Kάθε φορά λοιπόν που αποφασίζαμε γύρω απ’ της Tροίας το κάστρο,πάντοτε εκείνος έπαιρνε τον λόγο πρώτος κι η γνώμη του δεν αστοχούσε –μόνο ο ισόθεος Nέστωρ κι εγώ, νομίζω, υπερτερούσαμε.Aλλά και στο πεδίο της μάχης, όταν οι Aχαιοί τους Tρώες πολεμούσαμε,ποτέ δεν ξέμεινε μέσα στο πλήθος, στον σωρό των άλλων·έτρεχε κι έβγαινε πολύ μπροστά, η ορμή του δεν υποχωρούσεσε κανένα, και σκότωνε πολλούς στην άγρια μάχη. [...]Aλλά κι όταν αργότερα χωθήκαμε σ’ εκείνο το άλογο,που το ’χτισε ο Eπειός, οι πιο γενναίοι Aργείοι, κι έπεσε πάνω μουόλη η ευθύνη, πότε θα ανοίξει η κλειστή παγίδα μας, πότε θα κλείσει,τότε λοιπόν οι άλλοι, των Δαναών οι αρχηγοί κι οι σύμβουλοι,δεν μπόρεσαν να κρύψουν το δάκρυ και τον τρόμο, που τους παρέλυε τα γόνατα.Eξόν εκείνος, που ούτε μια φορά, ποτέ, τα μάτια μου δεν είδαννα χλωμιάζει η ωραία του όψη ή να σκουπίζει κάποιο δάκρυστα μάγουλά του· αμέτρητες φορές παρακαλούσεέξω να πεταχτεί επιτέλους από το άλογο, να πιάσει τη λαβήτου ξίφους του, το χάλκινο βαρύ του δόρυ, γιατί άναβε τον νου του ο πόθος,το πώς τους Tρώες θα βλάψει.Aλλά και τότε πια που πήραμε την πόλη του Πριάμου, το ψηλό της κάστρο,αυτός, αφού μοιράστηκε λεία και έπαθλο λαμπρό, αμέσωςστο καράβι ανέβηκε, απείραχτος· μήτε ποτέ τον βρήκεχάλκινη αιχμή, μήτε κι από κοντά λαβώθηκε – πράγματαπου συχνά συμβαίνουν την ώρα του πολέμου, όταν, δίχως καμιά διάκριση,μαίνεται ο Άρης.”5. O Nεοπτόλεμος στη μάχη.Λεπτομέρεια αγγειογραφίαςτου 510 π.X. - διασκευή. (Bασιλεία,Mουσείο Aρχαιοτήτων)6. «Φοβού τούςΔαναούς...!»(Πηγή: Στα χνάριατου Ομήρου)7. Aσφόδελοι.4 (στ. 566) τον ανεπίληπτο Πηλέα: τον άψογο Πηλέα.5 (στ. 566-9) τον ακριβό σου Nεοπτόλεμο [...] τον έφερα απ ’ τη Σκύρο: H θεά Θέτιδα –που γνώριζε ότι ήταν της μοίρας του γιου της να σκοτωθεί στονπόλεμο–, για να εμποδίσει τη μετάβασή του στην Tροία, τον έντυσε γυναίκα και τον έκρυψε στη Σκύρο ανάμεσα στις κόρες του βασιλιάΛυκομήδη. Mε μία από αυτές, τη Δηιδάμεια, ο Aχιλλέας απόκτησε γιο, τον Πύρρο, που επονομαζόταν Nεοπτόλεμος (επειδή ο πατέρας τουάρχισε να πολεμά νέος – πρβλ. Tηλέμαχος, επειδή ο πατέρας του πολεμούσε μακριά). Oι Aχαιοί βέβαια ανακάλυψαν την κρυψώνα τουAχιλλέα και τον πήραν μαζί τους στην Tροία, όπου δοξάστηκε πολεμώντας και σκοτώθηκε. Δέκα χρόνια αργότερα, μετά τον θάνατο του, οOδυσσέας έφερε τον Nεοπτόλεμο στην Tροία γιατί, σύμφωνα με μια προφητεία, δεν θα κυριευόταν η πόλη χωρίς έναν απόγονο του Aιακού(βλ. το επόμενο σχόλιο), που είχε βοηθήσει στην κατασκευή των τειχών της. Aν τώρα απορεί κανείς για τις διακρίσεις ενός δεκάχρονου παιδιούστις συνελεύσεις και στον πόλεμο, ας λάβει υπόψη του ότι οι μυθικοί ήρωες δεν έχουν ηλικία.109
OMHΡΟΥ Ο∆ΥΣΣΕΙΑ604Aκούγοντας τον λόγο μου, πήρε να απομακρύνεται του Aιακίδη 6 η ψυχή,που δεν τον έφτανε άλλοτε κανείς στο τρέξιμο,ανοίγοντας μεγάλο βήμα, προς το ασφοδελό 7 λιβάδι –με μια χαρά περήφανη, μ’ όσα του ιστόρησα για το λαμπρό του παλικάρι.B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENAα. «και με τα χίλια βάσανα πάλι η ζωή γλυκιά είναι» (δημοτικός στίχος)·β. «γλυκιά η ζωή και ο θάνατος μαυρίλα» (από τον «Λάμπρο» του ∆. Σολωμού)·γ. «δεν το ’λπιζα να ’ν’ η ζωή μέγα καλό και πρώτο» (από τον «Πόρφυρα» του ∆. Σολωμού). Συσχετίστε τους παραπάνω στίχους με την άποψη που εκφράζει ο Aχιλλέας για τη ζωή στους στ. 548-550:«Θα προτιμούσα πάνω στη γη να ζούσα, κι ας ξενοδούλευα σε κάποιον,άκληρο πια που να μην έχει και μεγάλο βιος,παρά να είμαι ο άρχοντας στον κάτω κόσμο των νεκρών.»Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH – EPΓAΣIEΣ1. O Oδυσσέας διέκοψε την αφήγηση προφασιζόμενος ότι είναι ώρα για ύπνο. Ποιοι φαίνεται να είναι οι πραγματικοί λόγοι αυτής της διακοπής;2. Πώς αντέδρασαν οι Φαίακες στην αφήγηση του Oδυσσέα; (πρβλ. την 1η εικόνα). Kαι σε ποιον τελικά ανήκουν οι έπαινοι του Aλκίνοου;3. α. Nα συγκρίνετε τον έπαινο του Aλκίνοου για τον αφηγητή Oδυσσέα (λ 408-416) με τον έπαινο του Oδυσσέα για τον αοιδό ∆ημόδοκο(θ 588-592, σελ. 86) και να διακρίνετε ομοιότητες και διαφορές.β. Ποιο είδος αφηγητή φαίνεται να εγκαινιάζει ο Oδυσσέας; (δείτε και το 4ο θέμα της Eισαγωγής του βιβλίου σας, σελ. 10-11).4. O Aχιλλέας αντιλαμβάνεται διαφορετικά την αξία της ζωής για τον εαυτό του, που βρίσκεται στον Άδη, και διαφορετικά για τον πατέρα και τονγιο του, που ζουν πάνω στη γη. Nα προσδιορίσετε αυτή τη διαφορά και να την κρίνετε.5. Για ποιες διακρίσεις του Nεοπτόλεμου χάρηκε ο Aχιλλέας; (βλ. τους στ. 572-600). Oι σημερινοί γονείς για ποιες διακρίσεις των παιδιών τουςχαίρονται;∆΄. ANAKEΦAΛAIΩΣH Σ’ όλη τη ραψωδία λ, τη «Nέκυια, παρουσιάζονται πολλά πρόσωπα, που σχετίζονται με διάφορα θέματα. Nα αντιστοιχίσετε ταπρόσωπα με τα θέματα ενώνοντάς τα με μια γραμμή (συμβουλευτείτε και την περίληψη της ραψωδίας λ):Eλπήνορας πληροφορίες για την οικογένεια του Oδυσσέα και για την κατάσταση των νεκρώνTειρεσίας κατηγορίες για την Kλυταιμνήστρα – έπαινοι για την ΠηνελόπηAντίκλεια επιτάφιες τιμέςΦαίακες προφητείες και εντολές στον OδυσσέαAγαμέμνονας αμίλητος και πικραμένος για την κρίση των όπλων του AχιλλέαAχιλλέας KέρβεροςAίαντας έπαινος για τον αφηγητή Oδυσσέα και προσφορά δώρωνHρακλής δούλος πάνω στη Γη παρά βασιλιάς στον Άδη6 (στ. 601) του Aιακίδη η ψυχή: O Aχιλλέας λέγεται και Aιακίδης, επειδή ήταν εγγονός του Aιακού, πατέρα του Πηλέα.7 (στ. 603) το ασφοδελό λιβάδι: λιβάδι γεμάτο ασφόδελους· οι ασφόδελοι είναι ένα είδος αγριοκρέμμυδων (βλ. την εικόνα 7), που σήμερα λέγονταιασφοδέλια ή σφερδούκλια. Έτσι φαντάζονταν τον Άδη, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ότι φυτά στο σκοτάδι δεν αναπτύσσονται – είναιόμως φυσικό να υπάρχουν αντιφάσεις σε συλλήψεις φανταστικές.110
- Page 2 and 3:
ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.¡. ª·Úˆ
- Page 4 and 5:
À√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏
- Page 6:
ZMNE SVKI ELEMZÉSEK - 2009/17„Ug
- Page 9:
H Eλλάδα με τις αποι
- Page 12 and 13:
EIΣAΓΩΓHτην εικόνα 5,
- Page 14 and 15:
9. Περιληπτική αναδ
- Page 16 and 17:
11. Διαίρεση της Oδύσ
- Page 18 and 19:
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: «THΛEMAXEI
- Page 20 and 21:
1η ΕΝΟΤΗΤΑ: α (περίλ
- Page 22 and 23:
Α΄. KEIMENO262930354045502η ENOT
- Page 24 and 25:
869095100105Για τον ισόθ
- Page 26 and 27:
8 Ξεχωρίσετε 2-3 χαρα
- Page 28 and 29:
3η ENOTHTA: α 109-173/14014515015
- Page 30 and 31:
3η ENOTHTA: α 109-173/25303235394
- Page 32 and 33:
3η ENOTHTA: α 109-173/6. Διαθ
- Page 34 and 35:
4η ENOTHTA: α 174-360/21021421522
- Page 36 and 37:
280285294295300305310315319320325T
- Page 38 and 39:
4η ENOTHTA: α 174-360/10. Η με
- Page 40 and 41:
5η ENOTHTA: α 361-497/Α΄. ΚΕ
- Page 42 and 43:
5η ENOTHTA: α 361-497/43043544044
- Page 44 and 45:
5η ENOTHTA: α 361-497/Γ΄. ΘEMA
- Page 46 and 47:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 48 and 49:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 50 and 51:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 52 and 53:
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: «NOΣTO
- Page 54 and 55:
7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 56 and 57:
7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 58 and 59:
8η ENOTHTA: ε 165-310/Α΄. KEIME
- Page 60 and 61: 240245250255261266270σου υπο
- Page 62 and 63: 8η ENOTHTA: ε 165-310/305-6308-93
- Page 64 and 65: 9η ENOTHTA: ε 311-420/Α΄. ΚΕ
- Page 66 and 67: 390395400405410415420Tελειών
- Page 68 and 69: 2. O άντρας της Aνερά
- Page 70 and 71: 10η ENOTHTA: ε 421-552/4554604654
- Page 72 and 73: 545550Tο έργο του κοιτ
- Page 74 and 75: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 76 and 77: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 78 and 79: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 80 and 81: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 82 and 83: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 84 and 85: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 86 and 87: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 88 and 89: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 90 and 91: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 92 and 93: 14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 94 and 95: 14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 96 and 97: B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA14η ENOT
- Page 98 and 99: 15η ENOTHTA: ι 513-630/5655695705
- Page 100 and 101: Kύ. Kακό στο κακό! Έσ
- Page 102 and 103: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 104 and 105: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 106 and 107: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 108 and 109: 17η ENOTHTA: λ 376-433, 522-604Α
- Page 112 and 113: 18η ENOTHTA: μ και ν 1-209/ (
- Page 114 and 115: B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA18η ENOT
- Page 116 and 117: ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: «MNHΣTHPO
- Page 118 and 119: 19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494/(
- Page 120 and 121: 19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494 /(
- Page 122 and 123: 20ή ENOTHTA: ξ, ο, π (περι
- Page 124 and 125: 21η ENOTHTA: π 1-172/Α΄. ΚΕΙ
- Page 126 and 127: 100105110112115122125130136140144-5
- Page 128 and 129: 22η ENOTHTA: π 185-336/Α΄. ΚΕ
- Page 130 and 131: 310324325330335τις αφροσύ
- Page 132 and 133: 23η ENOTHTA: ρ, σ (περίλη
- Page 134 and 135: Α΄.2. Περιληπτική αν
- Page 136 and 137: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 138 and 139: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 140 and 141: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 142 and 143: 25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 144 and 145: 25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 146 and 147: Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH - EP
- Page 148 and 149: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 150 and 151: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 152 and 153: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 154 and 155: 27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 156 and 157: 27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 158 and 159: H OΨH TOY εφώτιζε τον ή
- Page 160 and 161:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 162 and 163:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 164 and 165:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 166 and 167:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 168 and 169:
Tι αξίζει, αν στην α
- Page 170 and 171:
EYPETHPIAκύλικα (> κυλικ
- Page 172 and 173:
EYPETHPIA∆ 4(αναδιάταξη
- Page 174 and 175:
EYPETHPIAΣπάρτη/Λακεδα
- Page 177:
ªÂ ·applefiÊ·ÛË Ù˘ ∂Ï