5η ENOTHTA: α 361-497/430435440445450455460έμειναν ώρα να θαυμάζουν όλοι τους τον Tηλέμαχο, το θάρρος της αγόρευσής του.Mετά του αντιμίλησε ο Aντίνοος, γιος του Eυπείθη:«Φαίνεται πως, Tηλέμαχε, καλά σε δασκαλεύουν οι θεοί αυτούσιοι, 10κι έγινες επηρμένος, 11 με τόσο θάρρος που αγορεύεις.Mόνο μη δώσει ο ∆ίας και, στη θαλασσοφίλητη Iθάκη,βρεθείς εσύ ο κληρονόμος βασιλιάς μας, από το γένος του πατέρα σου.»Aμέσως τότε κι ο Tηλέμαχος, με τη δική του γνώση, ανταποκρίθηκε:«Aντίνοε, έστω κι αν με φθονήσεις, τον λόγο μου εγώ θα πω:θα το δεχόμουν, αν ο ∆ίας το χάριζε, αξίωμα βασιλικό.Φαντάζομαι να συμφωνείς ότι η τιμή του στους ανθρώπους δεν είναιευκαταφρόνητη· και δεν νομίζεται κακό να βασιλεύεις·σπίτι γεμάτο πλούτη, κι οι μεγαλύτερες τιμές δικές σου.Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κι άλλοι, πολλοί Aχαιοί να βασιλεύσουν,νέοι και γέροι, στη θαλασσοφίλητη Iθάκη·ένας τους θα μπορούσε να αναλάβει το βασιλικό αξίωμα,αφού ο θείος Oδυσσεύς είναι νεκρός.Όσο για μένα, το αξιώνω, ο ίδιος να ’μαι ο κύριος του σπιτιού μου,εγώ να κυβερνώ τους υπηρέτες – τη λεία 12 που κέρδισεο ξακουστός πατέρας μου. 13 »Tότε στη μέση μπήκε ο γιος του Πολύβου, ο Eυρύμαχος:«Tηλέμαχε, αυτά εναπόκεινται 14 στην κρίση των θεών,ποιος από τους Aχαιούς θα βασιλεύσει στη θαλασσοφίλητη Iθάκη.Tα χτήματά σου είναι βέβαια δικά σου, στο σπίτι σου εσύ ’σαι ο αφέντης.Kαι να μη σώσει κάποιος, όποιος, χωρίς την άδειά σου,το βιος σου με τη βία ν’ αρπάξει, όσο η Iθάκηκατοικείται από ανθρώπους.Aλλά, ωραίε και γενναίε εσύ, θέλω να σε ρωτήσω για τον ξένο:ποιος είναι κι από πού; για ποια, δική του χώρα καμαρώνει;ποια η γενιά του κι η πατρίδα του; ποιο χώμα τον ανάστησε;Ή μήπως φέρνει κάποιο νέο για τον πατέρα σου;Eκτός κι αν ήλθε για δικό του όφελος, από δική του ανάγκη.Παράξενο που τόσο απότομα πετάχτηκε να φύγει· καν δεν περίμενενα γνωριστούμε. Πάντως στην όψη του δεν έδειχνε τίποτε ταπεινό.»Mε σύνεση και γνώση του αντιμίλησε ο Tηλέμαχος:«Eυρύμαχε, για μένα ο νόστος του πατέρα μου είναι χαμένη υπόθεση·δεν εμπιστεύομαι λοιπόν κανένα μήνυμα, αν από κάπου φτάσει,5 . Aργαλειός οριζόντιος (της EύαςΠάλμερ-Σικελιανού, 1874-1952).(Mουσείο Δελφικών Eορτών)6. Iθάκη-Bαθύ, άποψη της σύγχρονηςIθάκης (κάρτα).10 (στ. 428) οι θεοί αυτούσιοι: οι θεοί οι ίδιοι.11 (στ. 429) έγινες επηρμένος: έγινες καυχησιάρης.12 (στ. 443) τη λεία: τα λάφυρα (λάφυρα πολέμου ήταν και οι αιχμάλωτοι, που γίνονταν δούλοι και αποτελούσαν μέρος της περιουσίας τουαφέντη τους· άλλος τρόπος απόκτησης δούλων ήταν η αγορά – βλ. πιο κάτω, το σχόλιο 16).13 (στ. 442-4) Όσο για μένα [...] πατέρας μου»: Οι στίχοι αυτοί δείχνουν ότι στην ομηρική εποχή η περιουσία του καθενός περνούσε στουςκληρονόμους του χωρίς αμφισβήτηση (πρβλ. 448-50). Έτσι οι μνηστήρες, που κατατρώγουν την περιουσία του οδυσσειακούοίκου, διαπράττουν αδικία και θα τιμωρηθούν γι’ αυτό.14 (στ. 446) εναπόκεινται στην κρίση των θεών: εξαρτώνται από την κρίση των θεών.41
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ465473475480485496μήτε και λογαριάζω τους χρησμούς, 15 αν κάποιον μάντη η μάνα μουφωνάξει στο παλάτι και μ’ αγωνία τον ρωτά.Όσο γι’ αυτόν τον ξένο, φίλος μας είναι πατρικός, από την Tάφο·Mέντης το όνομά του και καυχιέται πως είναι ο γιος του εμπειροπόλεμουAγχιάλου· ο ίδιος τώρα τους θαλασσινούς Tαφίους κυβερνά.»Ήταν αυτή η τελευταία του λέξη, κι ας είχε αναγνωρίσει την αθάνατη θεά. [...][Tο βράδυ, μετά τον χορό και το τραγούδι, οι μνηστήρες πήγαν στα σπίτια τους.]Mε τη σειρά του κι ο Tηλέμαχος – μια κάμαρη ψηλή,για χάρη του χτισμένη, έβλεπε στην αυλή, πανέμορφηκι ολόγυρα προφυλαγμένη.Πήγε λοιπόν εκεί να κοιμηθεί, αλλά ο νους του γύριζε από τις σκέψειςτις πολλές. Kοντά του βάδιζε, δαδιά κρατώντας αναμμένα, υπόδειγμααφοσίωσης, η Ευρύκλεια, του Ώπα η θυγατέρα [...].Παλιά την εξαγόρασε ο Λαέρτης, κι έγινε από τότε κτήμα του·ήταν ακόμη κοπελίτσα και την αντάλλαξε μ’ είκοσι βόδια 16 [...].Αυτή λοιπόν, δαδιά κρατώντας αναμμένα, τον συνόδευε – τόσο πολύτον αγαπούσε, όσο καμιά από τις άλλες δούλες, γιατί τον είχεαναθρέψει από μωρό. [...][H Eυρύκλεια τακτοποίησε την κάμαρη και αποχώρησε.]Εκεί εκείνος, όλη τη νύχτα ξάγρυπνος και σκεπασμένος με φλοκάτη,τον δρόμο μελετούσε μέσα του, όπως τον όρισε η θεά Αθηνά.7. Γυναίκα με δάδες στα χέρια.Διασκευή αγγειογραφίας του440 περίπου π.X. (Nέα Yόρκη,Mητροπολιτικό Mουσείο)βούλευε φρεσὶν ᾗσιν ὁδόν, τὴνπέφραδ᾽ ᾿Αθήνη /497B΄. ΠAPAΛΛHΛO KEIMENO378382385387390392-93[Kατά τον αγώνα τόξου (φ 378-393/), η Πηνελόπη ζήτησε να δοθείτο τόξο και στον «ξένο», πήρε όμως την ακόλουθη απάντηση από τον Tηλέμαχο:]«Mάνα, το τόξο αυτό μού ανήκει, κανείς σ’ αυτό δεν είναι ανώτερός μου·το δίνω σ’ όποιον θέλω εγώ ή και τ’ αρνούμαι. [...]κανένας δεν μπορεί, παρά τη θέλησή μου, να βγάλει απαγόρευση δική του,αν ήθελα εγώ το τόξο στον ξένο να το δώσω,και μάλιστα για πάντα, να καμαρώνει με το δώρο μου.Aλλά του λόγου σου τράβα στην κάμαρή σου και κοίτα τις δουλειές σου [...]– το τόξο όμως είναι των αντρών υπόθεση, όλωνκαι προπαντός δική μου, αφού σ’ εμένα ανήκει το κουμάντο του σπιτιού.»Tα ’χασε εκείνη και πήρε ν’ ανεβαίνει στην κάμαρή της, αναθιβάνονταςστον νου της τα λόγια του παιδιού της. Kι όταν ανέβηκε στο ανώγιμε τις δυο της βάγιες, έστησε για τον Oδυσσέα θρήνο, το ακριβό της ταίρι,ωσότου η Aθηνά, τα μάτια λάμποντας, μ’ ύπνο γλυκό / της σφάλισε τα βλέφαρα.8. Η Πηνελόπη και ο Tηλέμαχος μπροστάστον αργαλειό της βασίλισσας.Aγγειογραφία, γύρω στο 440 π.X.(Chiusi Iταλίας, Museo Civico)8 Nα συγκρίνετε τον τρόπο με τον οποίο ο Tηλέμαχος μίλησε στη μητέρα του στη ραψωδία φ και εδώ (α 385-405), καθώς και τις αντίστοιχεςδικές της αντιδράσεις, και να κάνετε τις διαπιστώσεις σας.15 (στ. 462) μήτε και λογαριάζω τους χρησμούς: ούτε δίνω σημασία στις προφητείες και στις μαντείες.16 (στ. 481) την αντάλλαξε με είκοσι βόδια: Tο βόδι ήταν βασική μονάδα αγοραπωλησίας την εποχή που ίσχυε το ανταλλακτικό εμπόριο· μιαχρυσοστόλιστη πανοπλία, για παράδειγμα, στοίχιζε εκατό βόδια, μια χάλκινη εννέα, μια ειδικευμένη σκλάβα τέσσερα. H τιμή αγοράς τηςEυρύκλειας υποδηλώνει την αξία της· ήταν η πιο έμπιστη υπηρέτρια του παλατιού.42
- Page 2 and 3: ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.¡. ª·Úˆ
- Page 4 and 5: À√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏
- Page 6: ZMNE SVKI ELEMZÉSEK - 2009/17„Ug
- Page 9: H Eλλάδα με τις αποι
- Page 12 and 13: EIΣAΓΩΓHτην εικόνα 5,
- Page 14 and 15: 9. Περιληπτική αναδ
- Page 16 and 17: 11. Διαίρεση της Oδύσ
- Page 18 and 19: ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: «THΛEMAXEI
- Page 20 and 21: 1η ΕΝΟΤΗΤΑ: α (περίλ
- Page 22 and 23: Α΄. KEIMENO262930354045502η ENOT
- Page 24 and 25: 869095100105Για τον ισόθ
- Page 26 and 27: 8 Ξεχωρίσετε 2-3 χαρα
- Page 28 and 29: 3η ENOTHTA: α 109-173/14014515015
- Page 30 and 31: 3η ENOTHTA: α 109-173/25303235394
- Page 32 and 33: 3η ENOTHTA: α 109-173/6. Διαθ
- Page 34 and 35: 4η ENOTHTA: α 174-360/21021421522
- Page 36 and 37: 280285294295300305310315319320325T
- Page 38 and 39: 4η ENOTHTA: α 174-360/10. Η με
- Page 40 and 41: 5η ENOTHTA: α 361-497/Α΄. ΚΕ
- Page 44 and 45: 5η ENOTHTA: α 361-497/Γ΄. ΘEMA
- Page 46 and 47: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 48 and 49: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 50 and 51: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 52 and 53: ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: «NOΣTO
- Page 54 and 55: 7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 56 and 57: 7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 58 and 59: 8η ENOTHTA: ε 165-310/Α΄. KEIME
- Page 60 and 61: 240245250255261266270σου υπο
- Page 62 and 63: 8η ENOTHTA: ε 165-310/305-6308-93
- Page 64 and 65: 9η ENOTHTA: ε 311-420/Α΄. ΚΕ
- Page 66 and 67: 390395400405410415420Tελειών
- Page 68 and 69: 2. O άντρας της Aνερά
- Page 70 and 71: 10η ENOTHTA: ε 421-552/4554604654
- Page 72 and 73: 545550Tο έργο του κοιτ
- Page 74 and 75: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 76 and 77: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 78 and 79: 11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 80 and 81: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 82 and 83: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 84 and 85: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 86 and 87: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 88 and 89: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 90 and 91: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 92 and 93:
14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 94 and 95:
14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 96 and 97:
B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA14η ENOT
- Page 98 and 99:
15η ENOTHTA: ι 513-630/5655695705
- Page 100 and 101:
Kύ. Kακό στο κακό! Έσ
- Page 102 and 103:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 104 and 105:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 106 and 107:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 108 and 109:
17η ENOTHTA: λ 376-433, 522-604Α
- Page 110 and 111:
17η ENOTHTA: λ 376-433/, 522-604/
- Page 112 and 113:
18η ENOTHTA: μ και ν 1-209/ (
- Page 114 and 115:
B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA18η ENOT
- Page 116 and 117:
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: «MNHΣTHPO
- Page 118 and 119:
19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494/(
- Page 120 and 121:
19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494 /(
- Page 122 and 123:
20ή ENOTHTA: ξ, ο, π (περι
- Page 124 and 125:
21η ENOTHTA: π 1-172/Α΄. ΚΕΙ
- Page 126 and 127:
100105110112115122125130136140144-5
- Page 128 and 129:
22η ENOTHTA: π 185-336/Α΄. ΚΕ
- Page 130 and 131:
310324325330335τις αφροσύ
- Page 132 and 133:
23η ENOTHTA: ρ, σ (περίλη
- Page 134 and 135:
Α΄.2. Περιληπτική αν
- Page 136 and 137:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 138 and 139:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 140 and 141:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 142 and 143:
25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 144 and 145:
25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 146 and 147:
Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH - EP
- Page 148 and 149:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 150 and 151:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 152 and 153:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 154 and 155:
27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 156 and 157:
27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 158 and 159:
H OΨH TOY εφώτιζε τον ή
- Page 160 and 161:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 162 and 163:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 164 and 165:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 166 and 167:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 168 and 169:
Tι αξίζει, αν στην α
- Page 170 and 171:
EYPETHPIAκύλικα (> κυλικ
- Page 172 and 173:
EYPETHPIA∆ 4(αναδιάταξη
- Page 174 and 175:
EYPETHPIAΣπάρτη/Λακεδα
- Page 177:
ªÂ ·applefiÊ·ÛË Ù˘ ∂Ï