Α΄.2. Περιληπτική αναδιήγηση της ραψωδίας σ: Ὀδυσσέως καὶ Ἴρου πυγμὴ (Πυγμαχία Oδυσσέα-Ίρου)Tο βραδάκι, έφτασε στο παλάτι ο γνωστός στην Iθάκη ζητιάνος Ίρος, που ενοχλήθηκε από την παρουσία του άλλου«ζητιάνου» και επιχείρησε να τον διώξει. O Oδυσσέας όμως διεκδίκησε τη θέση του κι εκείνος τον προκάλεσε ναπαλέψουν. O Aντίνοος θεώρησε την πάλη τους ευκαιρία για διασκέδαση, όρισε μάλιστα και έπαθλο για τον νικητή μιαψημένη γιδοκοιλιά και το αποκλειστικό δικαίωμα της ζητιανιάς στο παλάτι. Mαζεύτηκαν λοιπόν όλοι γύρω τους καιπαρακολουθούσαν το θέαμα.O Oδυσσέας κέρδισε τον αγώνα με το πρώτο χτύπημα και δέχτηκε τα δώρα των μνηστήρων και την ευχή να του δώσειο Δίας «ό,τι καλύτερο ποθεί». 6 O Aμφίνομος μάλιστα τον περιποιήθηκε ιδιαίτερα, κι ο «ζητιάνος» τον συμπάθησε και προσπάθησε να τον πείσει ναγυρίσει σπίτι του, γιατί ο Oδυσσέας δεν θα αργήσει να νοστήσει, εκείνος όμως βημάτισε μελαγχολικός στην αίθουσα και επέστρεψε στη θέση του.Στο μεταξύ, η Aθηνά φρόντισε για τον καλλωπισμό της Πηνελόπης στον ύπνο της και την υποκίνησενα παρουσιαστεί στους μνηστήρες, που μόλις την είδαν τους συνεπήρε ο πόθος να την παντρευτούν,εκείνη όμως στράφηκε στον γιο της και τον μάλωσε πουεπέτρεψε να συρθεί ο «ξένος» «σε πάλη αισχρή».Eνώ ο Tηλέμαχος δικαιολογούνταν, πήρε τον λόγο ο6. Eικόνες καλλωπισμού.Aγγειογραφία του 5ου αι. π.X.(Aθήνα, Eθνικό Aρχαιολογικό Mουσείο)23η ENOTHTA: ρ, σ (περίληψη) – ρ 331-376/ (ανάλυση)Eυρύμαχος: Eπαίνεσε την ομορφιά και τη σύνεση της Πηνελόπης,εκείνη όμως δήλωσε ότι τα κάλλη της τα έχασεαπό τη μέρα που ο άντρας της έφυγε για την Tροία καιαναφέρθηκε στην παρακαταθήκη που της είχε αφήσει:«όταν [...] δεις στα μάγουλα του γιου σου να φυτρώνει / γένι, τότε μπορείς να παντρευτείς ξανά».Bλέπει λοιπόν ότι έφτασε η ώρα του δεύτερου, μισητού, γάμου της και θλίβεται που οι μνηστήρες της,αντί να συναγωνίζονται μεταξύ τους για την προσφορά δώρων στη νύφη, ρημάζουν ξένα αγαθά. O5. Πυγμαχία.Αγγειογραφίατου 6ου αι. π.X.(Mόναχο, Aρχαιολ.Mουσείο)7. Oι μνηστήρες προσφέρουν δώραστην Πηνελόπη. Aγγειογραφίατου 5ου αι. π.X. – αντίγραφο.(Συρακούσες, Aρχαιολ. Mουσείο)Oδυσσέας χάρηκε ακούγοντας τη γυναίκα του να χειρίζεται έξυπνα το θέμα του γάμου της «κι ας μελετούσε άλλα ο νους της», ενώ ο Aντίνοοςπρότεινε στη βασίλισσα να δεχτεί τα δώρα τους, και όλοι τής έστειλαν αμέσως δώρα πολύτιμα. 7 Ανέβηκε έτσι πλουσιότερη στην κάμαρή της.Στήθηκαν τότε τρεις πυροστάτες για φωτισμό (βλ. την εικόνα 4), κι ο «ζητιάνος» ζήτησε να αναλάβει τη φροντίδα τους. Oι υπηρέτριες όμωςτον ειρωνεύτηκαν, η δε Mελανθώ (αδερφή του Mελάνθιου) τον πρόσβαλε, σκόρπισαν ωστόσο όλες τρομαγμένες όταν εκείνος τις απείλησε.Φροντίζοντας λοιπόν τους πυροστάτες, ο Oδυσσέας παρακολουθούσε τα πάντα και μελετούσε το σχέδιό του, ενώ η Aθηνά δεν άφηνε τουςμνηστήρες να σταματήσουν τις προσβολές εις βάρος του, για να θυμώνει όλο και περισσότερο ο Οδυσσέας μαζί τους. O Eυρύμαχος τον ειρωνεύτηκεγια τη φαλάκρα του 8 και τον χαρακτήρισε τεμπέλη. O «ζητιάνος» τον προκάλεσε τότε να παραβγεί μαζί του σε οποιαδήποτε δουλειά, κι εκείνοςτού πέταξε ένα σκαμνί, χτύπησε όμως τον οινοχόο. Oι μνηστήρες αναστατώθηκαν, ενώ ο Tηλέμαχος τους επέκρινε και τους θύμισε ότι είναι ώρανα φύγουν για τα σπίτια τους. Eκείνοι απόρησαν με το θάρρος του, ο Aμφίνομος όμως αναγνώρισε το δίκιο του και πρότεινε να αποχωρήσουναφήνοντας τον «ξένο» στην έγνοια του Tηλέμαχου, αφού στο σπίτι του έφτασε ικέτης.8. Περιδέραιο απόημιπολύτιμους λίθους καιχρυσό του 14ου αι. π.X.(Mουσείο Hρακλείου)9. Xρυσή πόρπη/καρφίτσα από«τον θησαυρότης Tροίας».10. Xρυσά σκουλαρίκιατης 3ης χιλιετίας π.X.από την Πολιόχνη τηςΛήμνου. (Aθήνα, Eθν.Aρχαιολογικό Mουσείο)6 H ευχή αυτή των μνηστήρων ακούγεται ειρωνική, τραγικά ειρωνική γι’ αυτούς: το καλύτερο για τον Oδυσσέα σημαίνει συμφορά για τους ίδιους, και οιακροατές το γνωρίζουν, εκείνοι όμως, ανύποπτοι καθώς είναι, του το εύχονται.7 Ήταν φαίνεται έτοιμοι από καιρό: ο Aντίνοος της πρόσφερε «φαντό πανέμορφο για πανωφόρι [...] με πόρπες δώδεκα χρυσές», ο Eυρύμαχος «μαλαματένιοπεριδέραιο», ο Eυρυδάμας «σκουλαρίκια [...] τρίπετρα» κτλ. (βλ. πιο πάνω τις σχετικές εικόνες).8 H ειρωνεία αυτή του Eυρύμαχου, όπως και των υπηρετριών πιο πάνω, είναι μια απλή λεκτική ειρωνεία με πρόθεση να περιπαίξει, να σαρκάσει. ΣτηνΕνότητα αυτή λοιπόν, εκτός από τη διάχυτη δραματική ειρωνεία, συναντούμε και ειρωνεία τραγική (βλ. το σχόλιο 6), αλλά και τη συνηθισμένη τώραπεριπαικτική ή σαρκαστική ειρωνεία.133
OMHΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑB΄. ΠAPAΛΛHΛO KEIMENOM. Longley, «Άργος» (μτφρ. X. Bλαβιανός)Yπήρξαν κι άλλοι αποχωρισμοί και τόσο πολλοίώστε ο Άργος, το σκυλί που περίμενε είκοσι χρόνια τον Oδυσσέα,συνέχιζε να περιμένει, ακόμη εγκαταλελειμμένος πάνω σ’ ένα σωρό κοπριάστο κατώφλι μας, γεμάτος τσιμπούρια, περισσότερο νεκρός παρά ζωντανός,αυτός που κάποτε κυνηγούσε αγριοκάτσικα και ζαρκάδια· ο εκλεκτός,γνήσιο καθαρόαιμο, ένα έξοχο λαγωνικό,που ακόμη και τώρα κουνάει την ουρά του, χαμηλώνει τ’ αυτιά τουκι αγωνίζεται να πλησιάσει τη φωνή που αναγνωρίζειγια να πεθάνει στην προσπάθεια· έτσι, σαν τον Oδυσσέα,θρηνούμε για τον Άργο το σκυλί, και για όλα εκείνα τ’ άλλα σκυλιά [...].(Περιοδικό Ποίηση 26/2005, σ. 40)8 Προσέξετε πώς ο Iρλανδός ποιητής M. Longley (1939-) μεταπλάθει στο ποίημά του τη συγκίνηση του Oδυσσέα για το εγκαταλελειμμένοσκυλί του, τον Άργο (ρ 331-376).Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH – EPΓAΣIEΣ1. Ποια μέρη του γνωστού σχεδίου της μνηστηροφονίας εφαρμόζονται στις ραψωδίες ρ και σ;2. Mε ποιους τρόπους εκδήλωσε τη συγκίνησή του ο Oδυσσέας, όταν αντίκρισε τα ανάκτορα και τον Άργο;3. Πώς αντέδρασε ο Άργος, όταν αναγνώρισε τον Oδυσσέα, και τι μαρτυρούν οι αντιδράσεις του για τη σχέση του σκύλου (κάθε σκύλου) με τοαφεντικό του;4. Zωγραφίστε μια εικόνα από τη σκηνή της συνάντησης του Oδυσσέα με τον Άργο (ρ 331-376).5. Tι κέρδισε ο Oδυσσέας από την πάλη του με τον Ίρο;6. Προσέξτε τις έννοιες των όρων μύθος-πλοκή και τη μεταξύ τους σχέση:Mύθος, στη λογοτεχνία, είναι η βασική υπόθεση ενός αφηγηματικού έργου, ενώ πλοκή είναι ο τρόπος με τον οποίο ο ποιητής/συγγραφέας παρουσιάζει τον μύθο στο έργο του. Για παράδειγμα, βασικός μύθος της Oδύσσειας είναι, ως γνωστόν, ο περιπετειώδηςδεκάχρονος νόστος του Oδυσσέα κι ο αγώνας του στην Iθάκη να αποκατασταθεί στη θέση που είχε πριν φύγει για την Tροία.O μύθος παρουσιάζει τα γεγονότα με χρονολογική σειρά, ενώ η πλοκή τα ανασυντάσσει/αλλάζει τη σειρά τους (με την τεχνική inmedias res, π.χ.) και συμπληρώνει τον μύθο με νέα επεισόδια· η πάλη του Oδυσσέα με τον Ίρο, π.χ., αποτελεί ένα πρόσθετο επεισόδιοστον βασικό μύθο της Oδύσσειας. H πλοκή, κυρίως, είναι εκείνη που αναδεικνύει την Oδύσσεια σε κορυφαίο έπος.8 Θυμηθείτε και άλλα παραδείγματα που ανασυντάσσουν ή συμπληρώνουν τον βασικό μύθο της Oδύσσειας.Δ΄. ANAKEΦAΛAIΩΣHΣτις ραψωδίες ρ και σ δρουν όλα σχεδόν τα πρόσωπα που έχουν να παίξουν ρόλο στα ανάκτορα της Iθάκης. Nα αναφέρετε τιςσημαντικότερες ενέργειες ή συμπεριφορές του καθενός· π.χ.:O Tηλέμαχος πήγε στο παλάτι, ενημέρωσε τη μητέρα του και προστάτευε διακριτικά τον «ζητιάνο».O μάντης Θεοκλύμενος .........................................................................................................................................................................O Eύμαιος ............................................................................................................................................................................................O «ζητιάνος» .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................O Mελάνθιος και η Mελανθώ .................................................................................................................................................................O Aντίνοος ............................................................................................................................................................................................H Aθηνά ...............................................................................................................................................................................................O Eυρύμαχος ........................................................................................................................................................................................O Aμφίνομος ........................................................................................................................................................................................H Πηνελόπη ..........................................................................................................................................................................................134
- Page 2 and 3:
ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.¡. ª·Úˆ
- Page 4 and 5:
À√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏
- Page 6:
ZMNE SVKI ELEMZÉSEK - 2009/17„Ug
- Page 9:
H Eλλάδα με τις αποι
- Page 12 and 13:
EIΣAΓΩΓHτην εικόνα 5,
- Page 14 and 15:
9. Περιληπτική αναδ
- Page 16 and 17:
11. Διαίρεση της Oδύσ
- Page 18 and 19:
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: «THΛEMAXEI
- Page 20 and 21:
1η ΕΝΟΤΗΤΑ: α (περίλ
- Page 22 and 23:
Α΄. KEIMENO262930354045502η ENOT
- Page 24 and 25:
869095100105Για τον ισόθ
- Page 26 and 27:
8 Ξεχωρίσετε 2-3 χαρα
- Page 28 and 29:
3η ENOTHTA: α 109-173/14014515015
- Page 30 and 31:
3η ENOTHTA: α 109-173/25303235394
- Page 32 and 33:
3η ENOTHTA: α 109-173/6. Διαθ
- Page 34 and 35:
4η ENOTHTA: α 174-360/21021421522
- Page 36 and 37:
280285294295300305310315319320325T
- Page 38 and 39:
4η ENOTHTA: α 174-360/10. Η με
- Page 40 and 41:
5η ENOTHTA: α 361-497/Α΄. ΚΕ
- Page 42 and 43:
5η ENOTHTA: α 361-497/43043544044
- Page 44 and 45:
5η ENOTHTA: α 361-497/Γ΄. ΘEMA
- Page 46 and 47:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 48 and 49:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 50 and 51:
6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 52 and 53:
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: «NOΣTO
- Page 54 and 55:
7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 56 and 57:
7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 58 and 59:
8η ENOTHTA: ε 165-310/Α΄. KEIME
- Page 60 and 61:
240245250255261266270σου υπο
- Page 62 and 63:
8η ENOTHTA: ε 165-310/305-6308-93
- Page 64 and 65:
9η ENOTHTA: ε 311-420/Α΄. ΚΕ
- Page 66 and 67:
390395400405410415420Tελειών
- Page 68 and 69:
2. O άντρας της Aνερά
- Page 70 and 71:
10η ENOTHTA: ε 421-552/4554604654
- Page 72 and 73:
545550Tο έργο του κοιτ
- Page 74 and 75:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 76 and 77:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 78 and 79:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 80 and 81:
12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 82 and 83:
12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 84 and 85: 12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 86 and 87: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 88 and 89: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 90 and 91: 13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 92 and 93: 14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 94 and 95: 14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 96 and 97: B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA14η ENOT
- Page 98 and 99: 15η ENOTHTA: ι 513-630/5655695705
- Page 100 and 101: Kύ. Kακό στο κακό! Έσ
- Page 102 and 103: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 104 and 105: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 106 and 107: 16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 108 and 109: 17η ENOTHTA: λ 376-433, 522-604Α
- Page 110 and 111: 17η ENOTHTA: λ 376-433/, 522-604/
- Page 112 and 113: 18η ENOTHTA: μ και ν 1-209/ (
- Page 114 and 115: B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA18η ENOT
- Page 116 and 117: ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: «MNHΣTHPO
- Page 118 and 119: 19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494/(
- Page 120 and 121: 19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494 /(
- Page 122 and 123: 20ή ENOTHTA: ξ, ο, π (περι
- Page 124 and 125: 21η ENOTHTA: π 1-172/Α΄. ΚΕΙ
- Page 126 and 127: 100105110112115122125130136140144-5
- Page 128 and 129: 22η ENOTHTA: π 185-336/Α΄. ΚΕ
- Page 130 and 131: 310324325330335τις αφροσύ
- Page 132 and 133: 23η ENOTHTA: ρ, σ (περίλη
- Page 136 and 137: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 138 and 139: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 140 and 141: 24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 142 and 143: 25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 144 and 145: 25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 146 and 147: Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH - EP
- Page 148 and 149: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 150 and 151: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 152 and 153: 26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 154 and 155: 27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 156 and 157: 27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 158 and 159: H OΨH TOY εφώτιζε τον ή
- Page 160 and 161: 28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 162 and 163: 28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 164 and 165: ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 166 and 167: ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 168 and 169: Tι αξίζει, αν στην α
- Page 170 and 171: EYPETHPIAκύλικα (> κυλικ
- Page 172 and 173: EYPETHPIA∆ 4(αναδιάταξη
- Page 174 and 175: EYPETHPIAΣπάρτη/Λακεδα
- Page 177: ªÂ ·applefiÊ·ÛË Ù˘ ∂Ï