ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: «THΛEMAXEIA» (α 109/ – δ )Στο πρώτο μέρος της Oδύσσειας ο Tηλέμαχος, ενθαρρυμένος από τη θεά Aθηνά, αναλαμβάνει πρωτοβουλίεςτόσο για να προστατέψει την πατρική του περιουσία όσο και να αναζητήσει τον αγνοούμενο πατέρα του.1η ENOTHTA: α (περίληψη) – α 1-25/ (ανάλυση)ΚΥΡΙΑ ΘΕΜΑΤΑ • Tο κυρίως προοίμιο 1 : Παρουσίαση του Oδυσσέα (α 1-13/)• Tο 2ο προοίμιο: H αρχή της ιστορίας του ήρωα (α 14-25/)Α´.1. Περίληψη της α ραψωδίας: Èåῶí ἀãïñÜ. 2 Ἀèçíᾶò ðáñáßíåóéò ðñὸò ÔçëÝìá÷ïí.ÌíçóôÞñùí åὐù÷ßá (Συνέλευση των θεών. Συμβουλές της Aθηνάς προς τον Tηλέμαχο.Tο φαγοπότι των μνηστήρων)O ποιητής παρουσιάζει τον πρωταγωνιστή του έργου του με τις βασικές του ιδιότητες, ενώ η Mούσα αρχίζει την1. Mούσα με εφτάχορδηεξιστόρηση των περιπετειών του Oδυσσέα από την ακούσια παραμονή του στην Ωγυγία.κιθάρα/φόρμιγγα.Oι θεοί αποφασίζουν στον Όλυμπο να βοηθήσουν τον Oδυσσέα να επιστρέψει στην Iθάκη και η Aθηνά Aγγειογραφία του 5ουκαταστρώνει αμέσως ένα διπλό σχέδιο: ο Eρμής να μεταβεί στην Ωγυγία και να ανακοινώσει στην Kαλυψώ την αι. π.X. (Mόναχο, Kρατικήαπόφαση των θεών για τον νόστο του Oδυσσέα, ενώ η Aθηνά να κατεβεί στην Iθάκη και να παρακινήσει τον Tηλέμαχο Συλλογή Aρχαιοτήτων)να αναλάβει πρωτοβουλίες ως κύριος του σπιτιού: να απαιτήσει να φύγουν από το παλάτι οι μνηστήρες της μητέραςτου, που κατατρώγουν την περιουσία του, και να ταξιδέψει για να ζητήσει πληροφορίες για τον πατέρα του. H θεά πραγματοποίησε πρώτη το μέροςπου αφορούσε την ίδια και πέτυχε τον στόχο της.Α´.2. ΚΕΙΜΕΝΟΤο κυρίως προοίμιο στο αρχαίο κείμενο510῎Áíäñá ìïé ἔííåðå, Ìïῦóá, ðïëύôñïðïí, ὃò ìάëá ðïëëὰðëάã÷èç, ἐðåὶ Ôñïίçò ἱåñὸí ðôïëίåèñïí ἔðåñóå·ðïëëῶí ä᾽ ἀíèñώðùí ἴäåí ἄóôåá êáὶ íόïí ἔãíù,ðïëëὰ ä᾽ ὅ ã᾽ ἐí ðόíôῳ ðάèåí ἄëãåá ὃí êáôὰ èõìόí,ἀñíύìåíïò ἥí ôå øõ÷ὴí êáὶ íόóôïí ἑôáίñùí.ἀëë᾽ ïὐä᾽ ὣò ἑôάñïõò ἐññύóáôï, ἱέìåíόò ðåñ·áὐôῶí ãὰñ óöåôέñῃóéí ἀôáóèáëίῃóéí ὄëïíôï,íήðéïé, ïἳ êáôὰ âïῦò ῾Õðåñίïíïò ᾿Çåëίïéïἤóèéïí· áὐôὰñ ὁ ôïῖóéí ἀöåίëåôï íόóôéìïí ἦìáñ.ôῶí ἁìόèåí ãå, èåά, èύãáôåñ Äéόò, åἰðὲ êáὶ ἡìῖí.2. Ποιητής και Mούσα. Πίνακαςτου N. Eγγονόπουλου (1907-1985). Πώς δηλώνεται εδώ η εξάρτησητου ποιητή από τη Mούσα;1 Προοίμιο σημαίνει εισαγωγή σε ένα έργο (λογοτεχνικό ή άλλο), όπου τίθεται το θέμα και το περιεχόμενό του σε γενικές γραμμές. Στην Oδύσσειαδιακρίνουμε δύο προοίμια· στο πρώτο (το κυρίως) προοίμιο ο ποιητής σκιαγραφεί* τον Oδυσσέα, ενώ στο δεύτερο η Mούσα ορίζει το σημείο απότο οποίο θα αρχίσει την εξιστόρηση των περιπετειών του.2 ἀãïñÜ: συνάθροιση, συνέλευση|τόπος αγοραπωλησίας (από θέμα ἀãåñ> ἀãåßñù = συγκεντρώνω – παν-ήγυ-ρις, συν-αγερ-μός).17
OMHΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ5101520Tον άντρα, Mούσα, 3 τον πολύτροπο 4 να μου ανιστορήσεις, που βρέθηκεως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά, αφού της Tροίαςπάτησε το κάστρο το ιερό. 5Γνώρισε πολιτείες πολλές, έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές, 6κι έζησε, καταμεσής στο πέλαγος, πάθη πολλά που τον σημάδεψαν,σηκώνοντας το βάρος για τη δική του τη ζωή και των συντρόφων τουτον γυρισμό. Kι όμως δεν μπόρεσε, που τόσο επιθυμούσε,να σώσει τους συντρόφους.Γιατί εκείνοι χάθηκαν απ’ τα δικά τους τα μεγάλα σφάλματα,νήπιοι* και μωροί, 7 που πήγαν κι έφαγαν τα βόδιατου υπέρλαμπρου Ήλιου· κι αυτός τους άρπαξε του γυρισμού τη μέρα.Aπό όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτή την ιστορία, 8 κόρη του Δία,και πες την και σ’ εμάς.Tότε 9 λοιπόν οι άλλοι, όσοι ξέφυγαν τον άθλιον όλεθρο*, όλοι τους ήσανσπίτι τους, γλιτώνοντας κι απ’ του πολέμου κι απ’ της θάλασσας τη μάχη.Mόνο εκείνον, που τον παίδευε πόθος διπλός, του γυρισμούκαι της γυναίκας του, τον έκρυβε κοντά της μια νεράιδα,η Kαλυψώ, θεά σεμνή κι αρχοντική, στις θολωτές σπηλιές της,γιατί τον ήθελε δικό της.Kι όταν, με του καιρού τ’ αλλάγματα, ο χρόνος ήλθε που του ορίσαν οι θεοίνα δει κι αυτός το σπίτι του, να φτάσει στην Iθάκη,w Tο κυρίως προοίμιο3. Eκφραστικότατη απεικόνισητου Oδυσσέα σε σφραγιδόλιθοτου 4ου αι. π.X.(Bερολίνο, Kρατικό Mουσείο)w Tο προοίμιο της Mούσας3 (στ. 1) Mούσα: O ποιητής ζητάει από τη Mούσα να του πει την ιστορία του Oδυσσέα, υποδηλώνοντας έτσι ότι το έργο του οφείλεται στη γνώσηπου του παρέχει η θεά. Πρβλ. τον πρώτο στίχο της Iλιάδας: «Tον θυμό, θεά, του Aχιλλέα τραγούδησε [...]» –μτφρ. Δ.Ν. Mαρωνίτη– καιτο 1ο «παράλληλο κείμενο» από τη Θεογονία του Hσιόδου. Στη ραψωδία ω γίνεται λόγος για εννέα Mούσες. Ήταν κόρες τουΔία και της Mνημοσύνης, της μνημονικής ικανότητας, δηλαδή, που ήταν εντελώς απαραίτητη σε εποχές που δεν υπήρχε γραφή. Aργότερααπονεμήθηκαν ονόματα και ιδιαίτερες αρμοδιότητες στην κάθε Mούσα· για παράδειγμα, Mούσα της επικής ποίησης ήταν η Kαλλιόπη,της ιστορίας η Kλειώ κτλ. H λέξη μούσα χρησιμοποιείται σήμερα για να δηλώσει πρόσωπο (κυρίως γυναίκα) που εμπνέει έναν ποιητήκαι, γενικά, έναν καλλιτέχνη.4 (στ. 1) τον άντρα τον πολύτροπο: Πολύτροπος (ή πολυμήχανος) χαρακτηρίζεται εκείνος που βρίσκει πολλούς τρόπους για ν’ αποφεύγει τοκακό και να πετυχαίνει τον στόχο του· η ικανότητα αυτή αποτελεί το βασικό γνώρισμα του Oδυσσέα.5 (στ. 3) αφού της Tροίας πάτησε το κάστρο το ιερό: Aπό αυτό το χρονικό σημείο αρχίζουν οι περιπέτειες του Oδυσσέα, μετά την άλωση τηςTροίας δηλαδή· η φράση όμως αυτή τονίζει και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ήρωα στην άλωση (κυρίως με τον Δούρειο Ίππο). Tοκάστρο της Tροίας χαρακτηρίζεται ιερό, επειδή, σύμφωνα με τον μύθο, το είχε κτίσει ο Ποσειδώνας· σε κάθε πόλη, εξάλλου, υπήρχανιερά (άλση, βωμοί, ναοί κτλ.) θεών που την προστάτευαν (πρβλ. τους πολιούχους αγίους των σημερινών πόλεων).6 (στ. 4) έμαθε πολλών ανθρώπων τις βουλές: γνώρισε τον τρόπο σκέψης και τις διαθέσεις πολλών ανθρώπων.7 (στ. 10) νήπιοι και μωροί: που δεν κατάλαβαν τις συνέπειες της πράξης τους, οι ανόητοι.8 (στ. 12) από όπου θες, θεά, ξεκίνα την αυτή την ιστορία: O ποιητής τελειώνει το προοίμιό του ζητώντας από τη Mούσα πάλι να διαλέξει τοσημείο από το οποίο θα αρχίσει να διηγείται την ιστορία του Oδυσσέα. H τεχνική* αυτή, το να τελειώνει δηλαδή ένα τμήμα (ή έναςστίχος) λογοτεχνικού κειμένου όπως (ακριβώς ή περίπου) αρχίζει, λέγεται κύκλος ή κυκλικό σχήμα. Δείτε και ένα άλλο παράδειγμα:«σταθείτε αντρείοι σαν Έλληνες και σαν Γραικοί σταθείτε».9 (στ. 14) τότε λοιπόν: H Mούσα λοιπόν δεν αρχίζει να διηγείται τις περιπέτειες του Oδυσσέα με τη χρονολογική τους σειρά, αλλά από τη στιγμήπου οι άλλοι τρωικοί ήρωες είχαν επιστρέψει στις πατρίδες τους και μόνο ο Oδυσσέας ήταν αποκλεισμένος στο νησί της Kαλυψώς. Oποιητής εφαρμόζει εδώ μια αφηγηματική τεχνική* που λέγεται in medias res (είναι μια λατινική φράση, που κυριολεκτικά σημαίνει:στη μέση των πραγμάτων, στη μέση της υπόθεσης και έχει την έννοια ότι επιλέγεται ως αρχή το πιο κρίσιμο σημείο μιας ιστορίας καιστην πορεία της αφήγησης διαμορφώνονται συνθήκες κατάλληλες, ώστε να αναφερθούν και όσα προηγήθηκαν).18
- Page 2 and 3: ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË: ¢.¡. ª·Úˆ
- Page 4 and 5: À√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏
- Page 6: ZMNE SVKI ELEMZÉSEK - 2009/17„Ug
- Page 9: H Eλλάδα με τις αποι
- Page 12 and 13: EIΣAΓΩΓHτην εικόνα 5,
- Page 14 and 15: 9. Περιληπτική αναδ
- Page 16 and 17: 11. Διαίρεση της Oδύσ
- Page 20 and 21: 1η ΕΝΟΤΗΤΑ: α (περίλ
- Page 22 and 23: Α΄. KEIMENO262930354045502η ENOT
- Page 24 and 25: 869095100105Για τον ισόθ
- Page 26 and 27: 8 Ξεχωρίσετε 2-3 χαρα
- Page 28 and 29: 3η ENOTHTA: α 109-173/14014515015
- Page 30 and 31: 3η ENOTHTA: α 109-173/25303235394
- Page 32 and 33: 3η ENOTHTA: α 109-173/6. Διαθ
- Page 34 and 35: 4η ENOTHTA: α 174-360/21021421522
- Page 36 and 37: 280285294295300305310315319320325T
- Page 38 and 39: 4η ENOTHTA: α 174-360/10. Η με
- Page 40 and 41: 5η ENOTHTA: α 361-497/Α΄. ΚΕ
- Page 42 and 43: 5η ENOTHTA: α 361-497/43043544044
- Page 44 and 45: 5η ENOTHTA: α 361-497/Γ΄. ΘEMA
- Page 46 and 47: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 48 and 49: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 50 and 51: 6η ENOTHTA: β, γ, δ (περίλ
- Page 52 and 53: ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: «NOΣTO
- Page 54 and 55: 7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 56 and 57: 7η ΕΝΟΤΗΤΑ ε (περίλη
- Page 58 and 59: 8η ENOTHTA: ε 165-310/Α΄. KEIME
- Page 60 and 61: 240245250255261266270σου υπο
- Page 62 and 63: 8η ENOTHTA: ε 165-310/305-6308-93
- Page 64 and 65: 9η ENOTHTA: ε 311-420/Α΄. ΚΕ
- Page 66 and 67: 390395400405410415420Tελειών
- Page 68 and 69:
2. O άντρας της Aνερά
- Page 70 and 71:
10η ENOTHTA: ε 421-552/4554604654
- Page 72 and 73:
545550Tο έργο του κοιτ
- Page 74 and 75:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 76 and 77:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 78 and 79:
11η ENOTHTA: ζ (περίληψη)
- Page 80 and 81:
12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 82 and 83:
12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 84 and 85:
12η ENOTHTA: η, θ, ι 1-41 (πε
- Page 86 and 87:
13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 88 and 89:
13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 90 and 91:
13η ENOTHTA: θ 550-688/, ι 1-41/
- Page 92 and 93:
14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 94 and 95:
14η ENOTHTA: ι 42/ κ.ε. (περ
- Page 96 and 97:
B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA14η ENOT
- Page 98 and 99:
15η ENOTHTA: ι 513-630/5655695705
- Page 100 and 101:
Kύ. Kακό στο κακό! Έσ
- Page 102 and 103:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 104 and 105:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 106 and 107:
16η ENOTHTA: κ, λ (περίλη
- Page 108 and 109:
17η ENOTHTA: λ 376-433, 522-604Α
- Page 110 and 111:
17η ENOTHTA: λ 376-433/, 522-604/
- Page 112 and 113:
18η ENOTHTA: μ και ν 1-209/ (
- Page 114 and 115:
B΄. ΠAPAΛΛHΛA KEIMENA18η ENOT
- Page 116 and 117:
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: «MNHΣTHPO
- Page 118 and 119:
19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494/(
- Page 120 and 121:
19η. ΕΝΟΤΗΤΑ: ν 210-494 /(
- Page 122 and 123:
20ή ENOTHTA: ξ, ο, π (περι
- Page 124 and 125:
21η ENOTHTA: π 1-172/Α΄. ΚΕΙ
- Page 126 and 127:
100105110112115122125130136140144-5
- Page 128 and 129:
22η ENOTHTA: π 185-336/Α΄. ΚΕ
- Page 130 and 131:
310324325330335τις αφροσύ
- Page 132 and 133:
23η ENOTHTA: ρ, σ (περίλη
- Page 134 and 135:
Α΄.2. Περιληπτική αν
- Page 136 and 137:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 138 and 139:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 140 and 141:
24η ENOTHTA: τ, υ (περίλη
- Page 142 and 143:
25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 144 and 145:
25η ENOTHTA: φ (περίληψη)
- Page 146 and 147:
Γ΄. ΘEMATA ΓIA ΣYZHTHΣH - EP
- Page 148 and 149:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 150 and 151:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 152 and 153:
26η ENOTHTA: χ (περίληψη
- Page 154 and 155:
27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 156 and 157:
27η ENOTHTA: ψ (περίληψη
- Page 158 and 159:
H OΨH TOY εφώτιζε τον ή
- Page 160 and 161:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 162 and 163:
28η ENOTHTA: ω (περίληψη
- Page 164 and 165:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 166 and 167:
ANAKEΦAΛAIΩΣH THΣ OΔYΣΣEIA
- Page 168 and 169:
Tι αξίζει, αν στην α
- Page 170 and 171:
EYPETHPIAκύλικα (> κυλικ
- Page 172 and 173:
EYPETHPIA∆ 4(αναδιάταξη
- Page 174 and 175:
EYPETHPIAΣπάρτη/Λακεδα
- Page 177:
ªÂ ·applefiÊ·ÛË Ù˘ ∂Ï