AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

neve se besimi në jetën e pasme është shumë i rëndësishëm. Besimi te Allahu dhe te dërgimi iprofetëve si udhërrëfyes të Tij për njerëzimin e bën të domosdoshëm edhe besimin nëpërgjegjësinë e njerëzve. Për rrjedhojë, ndjenja e përgjegjësisë te njerëzit e shtyn njeriun të besojënë jetën e pasme ku ka për të marrë përgjegjësen (vlerën përgjegjëse ose ekuivalente) e bëmave tëveta.Personi që nuk beson në jetën e pasme bëhet mohues (qafir) sepse mohon ajetet (argumentet)e Kur'anit. Ajeti si më poshtë e sqaron haptas këtë:"... Kush nuk u beson Allahut, engjëjve të Tij, librave të Tij, të dërguarve të Tij dhejetës së pasme, ka humbur krejt!" 259Në Kur'an, jeta e pasme është emërtuar me sinonime të ndryshme: el-jevmu'l-ahir (dita efundit, e pasme), el-jevmu'l-bath (dita e ringjalljes), el-jevmu'l-kijame (dita e kiametit), eljevmu'd-din(dita e fesë, e shpërblimit dhe ndëshkimit), el-jevmu'l-hisab (dita e llogarisë), eljevmu'l-talak(dita e ndarjes), el-jevmu'l-hasre (dita e mallit dhe pendesës).Ka shumë hadithe të Profetit lidhur me situatat e jetës së pasme, veçanërisht lidhur meshenjat e kiametit, jetën e varrit, tubimin (mahsher), llogarinë, peshoren (mizan), siratin,ndërhyrjen për falje (shefaat), xhennetin dhe xhehennemin. Në një prej tyre Profeti na këshillonkështu: "Në ditën e kiametit, Allahu do të bisedojë me secilin prej jush pa ndonjë ndërmjetës.Atëherë njeriu do të hedhë sytë djathtas e do të shohë gjërat që ka bërë në këtë botë, do të hedhësytë majtas e do të shohë përsëri gjërat që ka bërë në këtë botë, do të hedhë sytë para e do tëshohë xhehennemin. Kështu, pra, shpëtojeni veten prej xhehennemit duke dhënë sadaka(lëmoshë) qoftë edhe një gjysmë hurmaje!" 260Me që jeta e pasme si dhe situatat e saj janë çështje tejndijimore dhe që i përkasin tëfshehtës, nuk mund të shpjegohen me anë të arsyetimit (me rrugë racionale) si dhe të shkencavetë natyrës të cilat mbështeten në vëzhgimin, eksperimentin dhe përvojën. I vetmi mjet për tëpërftuar informacion rreth kësaj çështjeje është zbulesa hyjnore. Informacioni i dhënë nga Kur'anidhe hadithet e vërteta konsiderohet i mjaftueshëm pa kaluar në arsyetime racionale sepse situatate jetës së pasme nuk u ngjasin situatave të kësaj jete. Mes këtyre dy jetëve nuk ka ngjasim tjetërveç ngjasimit në emërtim. Për shembull, kur thuhet se "do t'i fryhet bririt, njerëzve do t'u jepenlibrat e llogarive, punët do të peshohen", etj., nuk duhet menduar për një bri konkret, për një libërllogarish prej letre, për një peshore si këto tonat. Formën dhe përmbajtjen e tyre të vërtetë vetëmAllahu e di. Ne besojmë në ekzistencën e jetës së pasme pa bërë ndonjë koment bazuar nëmendjen.B. VERTETIMI I EKZISTENCES SE JETES SE PASMEFeja islame i ka dhënë rëndësi të madhe besimit në jetën e pasme. Kështu, ky besim nëKur'an është përforcuar duke përdorur më se njëqind lloj thëniesh e shprehjesh si në suretmekase, ashtu dhe në ato medinase. Nuk ka sure në Kur'an ku të mos bëhet fjalë për jetën e259 Kur'ani, Nisa, 136.260 Buhari, Tevhid, 36.101