të bëhet përmes njohjes së argumenteve racionale mbi ekzistencën <strong>dhe</strong> njësinë e Zotit. Ajetetkur’anore <strong>dhe</strong> hadithet përbëjnë veçanërisht një burim të pasur për këto argumente.Sipas akaidit islam, Allahu është një <strong>dhe</strong> i vetëm. Ndërkaq, njësia e Allahut nuk ështënumerike sepse numri ndahet, përpjesëtohet e shumëfishohet. Kurse Allahu s’ka të bëjë me cilësitë tilla. Të qenët e Allahut një <strong>dhe</strong> i vetëm është te individualiteti i Tij, te atributet, emrat <strong>dhe</strong>aktet e Tij, te të qenët Zot, te pangjashmëria e sundimit të Tij. Ndërsa në suren “Ihlas”(principialiteti) pohohet se Allahu është një i vetëm, se është i përplotësuar <strong>dhe</strong> ivetëmjaftueshëm në atë nivel që nuk ia ka nevojën askujt <strong>dhe</strong> asgjëje ndërkaq që çdokush <strong>dhe</strong>çdo gjë ia ka nevojën Atij, se as ka linudr kënd <strong>dhe</strong> as është i lindur, pra, se asgjë s’është e njëjtae Tij, në suren “Kafirun” pohohet se vetëm Allahu mund të adhurohet <strong>dhe</strong> theksohet me forcë seProfeti, ashtu si nuk pati adhuruar më parë idhujt e politeistëve, nuk ka për t’i adhuruar as më tej.Njësia <strong>dhe</strong> pangjashmëria e Allahut theksohet e<strong>dhe</strong> në shumë sure të tjera të Kur’anit. P.sh.:“Allahu s’ka fëmijë. Nuk ka zot tjetër veç Tij. Në të kundërt, çdo zot do të kujdesej <strong>dhe</strong>drejtonte krijesat e veta <strong>dhe</strong>, në këtë mes, pa diskutim që njëri prej tyre do të bëhej eprormbi zotat e tjerë. Allahu s’ka të bëjë me cilësimet e tyre!” 70“Po qe se në tokë e në qiej do të kishte zota të tjerë veç Allahut, pa diskutim, toka eqielli do të ishin shkatërruar...” 71Rregullsia në gjithësi është argumenti më i qartë i njësisë së Allahut. Një pjesë e ajeteve,shumica e të cilave ka zbritur në Mekë, e prek çështjen e tevhidit, njësisë së Allahut,drejtpërdrejt.Tevhidi ose njësia e Allahut <strong>dhe</strong> besimi në të, i cili realizohet duke pohuar njësinë eAllahut <strong>dhe</strong> duke përjashtuar çdo lloj ortakërie ndaj Tij, është veçoria më e rëndësishme e fesëislame. Me këtë veçori, feja islame ndahet e<strong>dhe</strong> prej idhujtarisë së injorancës, e<strong>dhe</strong> prej formavetë revizionuara <strong>dhe</strong> të shformuara të feve të tilla si hebraizmi <strong>dhe</strong> krishterizmi, e<strong>dhe</strong> prejzoroastrizmit.I. Argumentet racionale të ekzistencës së AllahutSipas një pjese të dijetarëve islamë, me që besimi i njeriut te Zoti është i bashkëlindur <strong>dhe</strong> ipamënjanueshëm, nuk është nevoja për të kërkuar jashtë argumente mbi ekzistencën e Zotit, përtë paraqitur argumente racionale <strong>dhe</strong> logjike. Njeriu me krijim të padëmtuar, çdo njeri, shpirti i tëcilit nuk është sëmurur, e gjen <strong>dhe</strong> e kupton se Allahu ekziston <strong>dhe</strong> është një. Argumentet e kësajfushe janë vetëm për ta ngacmuar njeriun, për ta zhvilluar informacionin e detyrueshëm e tëpashmangshëm në vetveten e tij si <strong>dhe</strong> vetëdijen e tij. Kur hekuri me magnetin afrohen, magneti etërheq sepse kjo forcë ndo<strong>dhe</strong>t në mënyrë të detyrueshme e të pashmangshme te ai, në përbërjen,në natyrën e tij. Nëse përbërja <strong>dhe</strong> natyra e magnetit nuk ndryshohen, nuk prishen, s’ka asnjëdyshim që ai do ta tërheqë hekurin. Kështu qëndron puna e<strong>dhe</strong> me njeriun. Ai është krijuar i tillëqë mund ta kuptojë ekzistencën e Zotit vetëm duke parë gjërat brenda <strong>dhe</strong> jashtë botës së vet tëcilat vërtetojnë ekzistencën e Zotit. Në mënyrë të veçantë, vetë krijimi i njeriut është njëargument i hapur i ekzistencës së Zotit.70 Kur’ani, Ibrahim: 10.71 Kur’ani, Enbija: 22.32
Sipas shumicës së dijetarëve islamë, njeriu mundet të arrijë në konkluzionin e ekzistencës sëAllahut duke u përqëndruar <strong>dhe</strong> duke menduar mbi një sërë argumentesh që i përkasin esencës sëqenies së vet si <strong>dhe</strong> botës së jashtme, të cilat tregojnë për ekzistencën e Allahut. Në Kur’anthuhet: “Sytë Atë s’mund ta shohin, por ai sytë i sheh!” 72 Ky ajet parashtron se Allahu nukmund të përceptohet e njihet drejtpërdrejt me anë të shqisave. Ndërkaq, shqisat i japin “materialfaktik” mendjes <strong>dhe</strong> zemrës të cilave u takon ta njohin Zotin. Ky material faktik është çdo gjë ekrijuar, është rregullsia <strong>dhe</strong> harmonia në gjithësi që janë, nga ana e tyre, shenja, gjurmë <strong>dhe</strong>argumente që tregojnë ekzistencën e Zotit. Dhe njeriu, me anë të mendjes së vet, përpiqet ta gjejëKrijuesin duke u nisur nga këto shenja, gjurmë <strong>dhe</strong> argumente. Në Kur’an urdhërohet:“Ne do t’u tregojmë njerëzve argumentet tona në horizonte <strong>dhe</strong> në vetveten e tyre që takuptojnë qartë se Ai është i vërtetë!...” 73Argumentet kryesore të parashtruara prej dijetarëve në përfundim e<strong>dhe</strong> të vëzhgimit të botëssë jashtme, e<strong>dhe</strong> të shqyrtimit të krijimit të vetë njeriut, janë këto:a. Argumenti i krijimit. Çdo njeri me natyrë të rregullt, të pashformuar, normalisht pranonekzistencën e një krijuesi me fuqi mbi fuqinë e vet njerëzore. Besimi në ekzistencën e Zotit ështënjë ndjenjë <strong>dhe</strong> vetëdije e natyrshme. Në formësimin e vetëdijes mbi Zotin nuk ndikojnë zelli <strong>dhe</strong>përpjekja njerëzore, arsyeja <strong>dhe</strong> arsyetimi. Kurdo që njeriu të bjerë në situatë të vështirë e nëdëshpërim, mbështetet te një Zot <strong>dhe</strong> mbetet i detyruar t’i lutet Atij. Lidhur me këtë, në Kur’anthuhet:“Kur njeriut i bie ndonjë e keqe, na lutet Neve në çdo pozicion që të jetë, ndenjur,shtruar apo në këmbë (që t’ia largojmë atë të keqe). Por, kur ia largojmë të keqen, kalonsikur të mos kish ndodhur gjë, sikur të mos na ishte lutur Neve për të keqen që e kishgjetur!...” 74b. Argumenti i akcidencës. 75 Eshtë argumenti më i njohur i dijetarëve të kelamit. Eshtëargumenti që përpiqet ta vërtetojë ekzistencën e Allahut duke u nisur nga ideja se gjithësia <strong>dhe</strong>qeniet që përmbahen në të, janë të krijuara pas, në një pikë kohore të caktuar, prandaj e<strong>dhe</strong> ështënevoja e një krijuesi që i ka krijuar.“A nuk mendon njeriu se Ne e krijuam ndërsa s’ishte asgjë?” 76c. Argumenti i mundësisë. Ky është argumenti më shumë i filozofëve islamë që përpiqen tavërtetojnë ekzistencën e Allahut duke u nisur nga parimi se gjithësia nuk është qenie e72 Kur’ani, En’am: 103.73 Kur’ani, Fussilet: 53.74 Kur’ani, Junus: 12.75 Qenia është esenciale, që ka ekzistuar <strong>dhe</strong> do të ekzistojë, që është e pavarur nga koha, hapësira <strong>dhe</strong> shkaqet <strong>dhe</strong>një qenie e tillë është Zoti si <strong>dhe</strong> akcidentale, domethënë e krijuar në një pikë kohore të caktuar, e varur <strong>dhe</strong> ekushtëzuar nga koha, hapësira <strong>dhe</strong> shkaqet, pra, e përkohshme, e cila, gjithashtu, do të marrë fund në një pikë kohoretë caktuar. Në qenien akcidentale hyn e gjithë bota materiale e jomateriale e krijuar. Shih e<strong>dhe</strong> shën. 33.76 Kur’ani, Merjem: 67.33
- Page 1: AKAIDIdheKELAMITekst mësimor për
- Page 5 and 6: 5. Duke shtresuar ndër zemra besim
- Page 7 and 8: PJESA IIBESIMI DHE MOHIMIÇESHTJETA
- Page 9 and 10: Profeti ka bërë të ditur se edhe
- Page 11 and 12: Fjala e Dëshmisë:“Esh’hedu en
- Page 13: “Ata që besojnë dhe kryejnë pu
- Page 16 and 17: “Po, hyn në xhennet edhe në se
- Page 18 and 19: këtë jetë, Allahu i Lartë, po t
- Page 20 and 21: pohimi me gojë si dhe veprimi, dom
- Page 22 and 23: person është musliman!” 51 Në
- Page 24 and 25: Gjatë trajtimit të temave dhe ç
- Page 26 and 27: PJESA IIIBESIMI TE ALLAHUÇESHTJETA
- Page 28 and 29: mendjes dhe arsyes. Sepse, në saje
- Page 30 and 31: Prandaj grindja mes nesh u bë shpe
- Page 34 and 35: domosdoshme, por e mundshme dhe, p
- Page 36 and 37: II. Argumentet mbi ekzistencën e A
- Page 38 and 39: Xhubejr b. Mut’im prej parësisë
- Page 40 and 41: “O ju që keni besuar, kush prej
- Page 42 and 43: “Allahu e do aksh njeri, edhe ti
- Page 44 and 45: “(Allahu im!) Të lutem Ty me çd
- Page 46 and 47: Atributet e domosdoshme të Allahut
- Page 48 and 49: 2. Atributet qenësore ose pozitive
- Page 50 and 51: këmbë e, disa, mbi katër këmbë
- Page 52 and 53: “Thuaj: “Ata do t’i ringjall
- Page 54 and 55: PJESA IVBESIMI TE ENGJEJTÇESHTJETA
- Page 56 and 57: “... E ata që janë pranë Tij (
- Page 58 and 59: 3. Israfili. Si njëri prej katër
- Page 60 and 61: mundshme ekzistencën e engjëjve.
- Page 62 and 63: Shejtani, i cili, megjithëse ashtu
- Page 64 and 65: - Po ta shihnin?- Do të iknin me v
- Page 66 and 67: “O ju që keni besuar! Besojeni A
- Page 68 and 69: Kur’an ka dy ajete që flasin pë
- Page 70 and 71: 1. Ungjilli i Mateut. Shën Mateu
- Page 72 and 73: Kur’ani qe shkruar i plotë dhe q
- Page 74 and 75: Në Kur’an urdhërohen njerëzit
- Page 76 and 77: të shohin modelin që duhet ndjeku
- Page 78 and 79: 4. Kur’ani është mrekullia më
- Page 80 and 81: analizoi që të tre. Më në fund,
- Page 82 and 83:
PJESA VIBESIMI TE PROFETETÇESHTJET
- Page 84 and 85:
“Ky është një favor i Allahut.
- Page 86 and 87:
Profetit hadithet e shenjta (hadith
- Page 88 and 89:
1. Drejtësia (sidk). Çdo profet
- Page 90 and 91:
E ngjashme me mrekullinë është
- Page 92 and 93:
I. HZ. MUHAMMEDI, PROFETI I FUNDITP
- Page 94 and 95:
"Nuk ka profet që të mos i jetë
- Page 96 and 97:
* Vishej e jetonte thjesht.* Nuk u
- Page 98 and 99:
PERMBLEDHJE1. Parashtroni mendimet
- Page 100 and 101:
A. BESIMI NE JETEN E PASME"Jeta e p
- Page 102 and 103:
pasme. Kur'ani ka vënë si qëllim
- Page 104 and 105:
Besimi te jeta e pasme bëhet drit
- Page 106 and 107:
D. KIAMETI DHE CILESIA E TIJNë ter
- Page 108 and 109:
5. Dalja e Jexhuxhit dhe Mexhuxhit.
- Page 110 and 111:
Muhammedi ka njoftuar se, duke u ri
- Page 112 and 113:
Faktin që pritja për atë që ka
- Page 114 and 115:
V. Pyetja dhe llogaridhëniaPasi nj
- Page 116 and 117:
I. XhennetiFjala "xhennet" që do t
- Page 118 and 119:
Në Kur'an, lidhur me ata që ndodh
- Page 120 and 121:
dyshim, janë të mira, por besimi
- Page 122 and 123:
PJESA VIIIBESIMI NE KAZANE DHE KADE
- Page 124 and 125:
paska shkruar Allahu, ky qenka fati
- Page 126 and 127:
Sipas sunnitëve, vullneti i Allahu
- Page 128 and 129:
Shkrimi, ulja e ngritja, falja apo
- Page 130 and 131:
Po kështu, detyra e mjekut është
- Page 132 and 133:
ugë sipas dëshirës së tij. Në
- Page 134 and 135:
Lexim letrar: BOTEKUPTIMI I SHOKEVE
- Page 136 and 137:
PERMBLEDHJE1. Ç'kuptoni me koncept
- Page 138 and 139:
A. PERKUFIZIMI I KELAMIT"Kelam" do
- Page 140 and 141:
6. Të përcaktojë se cilat janë
- Page 142 and 143:
Allahu di tërësitë dhe jo hollë
- Page 144 and 145:
PJESA XLINDJA E SHKOLLAVE BESIMORE
- Page 146 and 147:
thënë se me dorën e Allahut nën
- Page 148 and 149:
Në këto luftëra, gjithashtu, nga
- Page 150 and 151:
Sunnetit dhe që argumentet e këty
- Page 152 and 153:
këtë vetëm Allahu e di. Ne, jo v
- Page 154 and 155:
IV. Ndryshimet në pikëpamje mes e
- Page 156 and 157:
a. Ndarja prej shumicës së muslim
- Page 158 and 159:
6. Imameti. Sipas imamitëve, imame
- Page 160 and 161:
1. Personat që kryejnë mëkat të
- Page 162 and 163:
d. Drejtësia e Allahut e bën të
- Page 164 and 165:
5. Besimi, akti, mëkati i madh: Si
- Page 166 and 167:
PJESA XIINJOHURI TE PERGJITHSHMEÇE
- Page 168 and 169:
c. Konkluzionet besimore janë të
- Page 170 and 171:
a. Mosekzistenca e vetëdomosdoshm
- Page 172 and 173:
D. SHKAQET SHKENCOREMe fjalën "shk
- Page 174 and 175:
PERMBLEDHJE1. Përkufizojeni konklu
- Page 176 and 177:
PERMBAJTJAPJESA I: AKAIDI .........
- Page 178 and 179:
C. PROFETESIA DHE ZBULESA HYJNORE .
- Page 180:
III. Mutezilitët .................