AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

“Allahu di dhe atë që fshihet nga sytë, dhe atë që tradhton sytë. Allahu vendos medrejtësi. Kurse gjërat që adhurojnë ata, nuk mund të vendosin për asgjë. Pa dyshim, Allahudëgjon dhe sheh me të drejtë!” 123e. Vullnet (irade): Allahu ka vullnet dhe dëshirë për të bërë. Allahu përcakton vendin,gjendjen dhe cilësitë e krijesave të veta. Bëhet ajo që dëshiron Allahu dhe jo e kundërta. Ekundërta e këtij atributi, pavullnetësia dhe shtrëngimi nuk mund të mendohen për Allahun. NëKur’an thuhet:“Thuaj: “Allahu im që je pronari i vërtetë i pasurisë! Ti ia jep atë kujt të duash dhe iamerr kujt të duash. Ti e lartëson atë që do dhe e poshtëron atë që do...” 124“Pasuria e tokës dhe e qiejve është e Allahut. Ai krijon ç’të dojë...” 125Allahu ka dy lloj vullneti:* Vullnet krijues (tekvinî irade): Allahu zotëron vullnet krijues. Ky vullnet përfshin tëgjitha krijesat. Ja se si thuhet në një ajet për këtë lloj vullneti: “Kur ne dëshirojmë një gjë,vetëm themi: Bëhu! Dhe ajo menjëherë bëhet!” 126* Vullnet dëshirues ose legal (teflriî irade): Quhet edhe vullnet fetar (dinî irade). KurAllahu dëshiron diçka dhe e pëlqen atë, do të thotë se urdhëron për të. Ndërkaq, fakti që Allahudëshiron diçka me këtë lloj vullneti, nuk e bën të detyrueshëm krijimin e asaj gjëje. Ajeti imëposhtëm e bën krejt të qartë këtë lloj vullneti si dhe kushtet e mësipërme:“Pa dyshim, Allahu urdhëron (dëshiron) drejtësinë, mirësinë dhe ndihmën për tëafërmin...” 127Ndërsa vullneti krijues përfshin edhe të mirën, edhe të keqen, edhe të dobishmen, edhe tëdëmshmen, vullneti dëshirues ose legal ka të bëjë vetëm me të mirën dhe të dobishmen. Kjo do tëthotë se, ndërsa krijon edhe të mirën, edhe të keqen, Allahu nuk e pëlqen të keqen. Ai nukurdhëron për të keq, nuk e pëlqen e nuk e miraton të keqen.f. Fuqi (kudret): Allahu ka fuqi për çdo gjë. Allahu është zotërues i fuqisë së pafundme. Ekundërta e kësaj, dobësia, nuk mund të mendohet për Allahun. Nuk ka asgjë që të ndodhet përtejfuqisë së Tij. Çdo gjë në gjithësi bëhet me anë të fuqisë së Allahut. Yjet, galaktikat, kozmosi, tëgjitha qeniet e gjalla apo jo të gjalla janë argumenti i hapur i fuqisë së Allahut. Në Kur’an thuhet:“Allahu e kthen ditën në natë dhe natën, në ditë. Pa dyshim, në këtë ka mësim për ataqë mendojnë. Allahu e krijoi çdo gjë prej uji. Disa prej tyre zvarriten, disa ecin mbi dy123 Kur’ani, Mu’min: 19-20.124 Kur’ani, Ali Imran: 26.125 Kur’ani, Shura: 49.126 Kur’ani, Nahl: 40.127 Kur’ani, Nahl: 90.49