AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

Po kështu, detyra e mjekut është t'i japë të sëmurit ilaç në mënyrë që të shërohet. Po qe se isëmuri nuk e përdor ilaçin, për përfundimin negativ që pason, përgjegjës është vetëm i sëmuri.Mjeku nuk mund të akuzohet për ndonjë gabim!Nisur nga kjo, me që ngjarjet që ndodhin, janë vetë dëshirat tona të vullnetshme, nuk mundta përdorim kaderin si pretekst për ta nxjerrë veten të pafajshëm!Thënia "ç'të bëj, kështu e paskam pasur kaderin" e dikujt që s'kryen adhurimet ose që ka rënënë udhë të keqe, është shenjë e indiferentizmit dhe paditurisë së vet. Atij që kërkon të falë namaz,Zoti ia bën të mundur e të lehtë faljen, kurse atij që s'do, i nxjerr shkaqe që t'i bëhen pengesë e tëmos falet.Justifikimi i vetvetes për mëkatet e kryera do të thotë "shpifje ndaj kaderit", gjë që ështëmarrëzi dhe paturpësi!"E. DOREZIMI (TEVEKKUL)Si term, dorëzimi është, pas shfrytëzimit të të gjitha shkaqeve materiale e jomateriale për tëarritur qëllimin dhe pasi të mos ketë mbetur më gjë pa bërë, mbështetja te Allahu dhe lënia evazhdimit të çështjes në dorë të Tij. Për shembull, një bujk në fillim do të lërojë tokën, do tapërgatitë për mbjellje, do ta hedhë farën, do ta ujisë, do ta prashisë dhe pastrojë nga barërat ekëqia, do ta spërkasë me ilaçe e do ta plehërojë, pastaj do t'i lutet Zotit t'i japë prodhim të mirë epër këtë do të mbështetet te Ai dhe rezultatin prej Atij do ta presë. Ndryshe, mendimi se "do tëbëhet si të jetë e shkruar" pa bërë asnjërën prej këtyre, s'është gjë tjetër veçse dembelizëm dhes'përputhet me kuptimin që i jep islami dorëzimit.Dorëzimi (tevekkul) është përfundim i besimit të muslimanëve mbi kaderin. Personi qëdorëzohet, i është nënshtruar pa kushte Allahut, është pajtuar me kaderin e tij. Ndërkaq, ashtu sibesimi te kaderi dhe dorëzimi nuk janë dembelizëm, prapambetje dhe mendjevogëlsi, nuk janë aspengesë për përpjekje dhe përparim. Sepse çdo musliman është i vetëdijshëm se të gjitha dukuritëzhvillohen në kuadrin e ligjeve dhe rregullsisë hyjnore brenda marrëdhënies shkak-pasojë. Mefjalë të tjera, pa hedhur farë, s'korret. Pa përdorur ilaç, s'bëhet mjekim. Pa bërë punë të mira,s'hyhet në xhennet. Atëherë, themi se të dorëzohesh, do të thotë që të përpiqesh e punosh, që,duke punuar e përpjekur, të mos e harrosh se Allahu është me ne dhe që përfundimin t'ia lëshAllahut.130