AKAIDI dhe KELAMI - El-Hikmeh

Në Kur’an, fjalët islam dhe besim janë përdorur, disa herë, me të njëjtin kuptim kurse, disaherë, si koncepte të ndryshme. Po qe se përdoren me të njëjtin kuptim, atëherë fjala islam do tëthotë besim, do të thotë fe, prandaj duhet besuar se konkluzionet e tij janë vetë feja, duhet pranuarai si fe dhe duhet treguar nënshtrim ndaj tij. Fjala islam është një koncept shumë i gjerë dhe do tëthotë nënshtrim. Nënshtrimi është tre llojesh: nënshtrimi me zemër që do të thotë besim i prerë,nënshtrimi me gojë që do të thotë pohim, nënshtrimi me organe që do të thotë veprim. Kështu,besim quhet njëri prej tre llojeve të nënshtrimeve, nënshtrimi me zemër. Në ajetin e mëposhtëm,fjalët besim dhe islam janë përdorur me të njëjtin kuptim:“... vetëm atyre që u kanë besuar ajeteve Tona dhe janë nënshtruar, mund t’uanjoftosh!” 32Po qe se fjala besim me fjalën islam përdoren me të njëjtin kuptim, domethënë, po qe se meemërtimin feja islame nënkuptohen pranimi me zemër i konkluzioneve të saj si dhe pranimi iislamit si fe, atëherë çdo besimtar 33 është musliman 34 dhe çdo musliman është besimtar.Por, kur fjalët besim dhe islam merren si koncepte të ndryshme, çdo besimtar është edhemusliman, mirëpo, ndërkaq, çdo musliman nuk fiton cilësinë të jetë besimtar, sepse, në këtëkuptim, islam s’do të thotë lidhje dhe nënshtrim ndiesor (me zemër), por lidhja dhe nënshtrimime anë të gjuhës si dhe kryerja e veprimeve të caktuara. Në këto kushte, islami bëhet një konceptmë i përgjithshëm, besimi, një koncept më i veçantë. Për shembull, hipokriti apo hezitanti 35 thotëme gojë se është musliman dhe krijon përshtypjen sikur i zbaton urdhrat e fesë. Por me zemërnuk beson. Kështu, hipokriti apo hezitanti i cili në të vërtetë nuk beson, në këtë botë mund tëduket si musliman. Në ajetin e mëposhtëm, besimi dhe islami përdoren si koncepte të ndryshme:“Beduinët thanë se besuan. Thuaju: “Ju nuk besuat, ju vetëm sa përkulët qafën! Besimiende s’është shtruar në zemrat tuaja!..” 36F) NJEREZIT SI VERTETUES DHE MOHUESSipas besimit dhe mohimit, njerëzit ndahen në tre grupe: besimtarë, mohues dhe hipokritë. 371. BesimtarQuhet personi që u beson me zemër, i pranon dhe i vërteton Allahun, Profetin dhe gjërat ekumtuara prej tij. Po qe se besimtarët vdesin me besim, në jetën tjetër (ahiret) do të hyjnë nëxhennet ku do të kenë shumë të mira e dhunti. Sa për besimtarët që mund të kenë bërë mëkate në32 Kur’ani, Neml: 81.33 Në arabisht, mumin (nga rrënja iman, besim)34 Musliman, fjalë e prejardhur nga fjala islam.35 Termi përkatës munafik do të thotë hipokrit (dyfytyrësh) si dhe hezitant (ngurrues).36 Kur’ani, Huxhurat: 14.37 Respektivisht: mumin, qafir, munafik.17