Coğrafiya tarixi - Kitabxana.Net» Milli Virtual Kitabxana

- Nəqliyyatın planlaşdırılması;
- Komunikasiya sistemlərinin planlaşdırılması;
- Sahil zonalarının inkişafının idarə edilməsi;
- Kənd təsərrüfatının planlaşdırılması və s.
Özü də bu planlaşdırma ilə sovet mərkəzləşdirilmiş inzibati-amirlik planlaşdırılması arasında böyük
fərqlər vardır. Müasir planlaşdırma elmi-problem mahiyyəti daşıyır konkret və dərin təhlildən keçirilmiş təklif
və məsləhətlər hazırlanıb dövlət orqanlarına, şəhər bələdiyyələrinə, şirkətlərə və s. verilir.
Coğrafiya elmi tarixində beynəlxalq konqres, simpozium, qurultaylar və s. rolu həmişə böyük olmuşdur. Belə
ali elmi məclislərdə coğrafiyanın keçmiş inkişaf tarixi ümumiləşdirilir və gələcəyin yeni istiqamətləri
müəyyənləşdirilir.
Ölkəmizin bütün coğrafiya aləmi üçün əhəmiyyəti nəzərə alınaraq 2000-ci il avqustun 14-18-də Koreya
Respublikasının paytaxtı Seul şəhərində keçirilmiş XXIX Beynəlxalq Coğrafiya Konqresi haqqında məlumat
veririk. Konqresin əsas mövzusu «Həyatın rəngarəngliyi»nə həsr olunmuşdur. Göstərilən bu mövzu Konqresin 28
bölməsi üzrə geniş müzakirəsi keçirilmişdir. Bunların qlobal istiqamətləri aşağıdakılardır:
I. Qloballaşma, iqtisadi inteqrasiya və regional inkişaf;
II. Müasir modern cəmiyyətlər; mədəniyyət, yer və məkan;
III. İnsan cəmiyyəti ekosistemdə və təbii mühit insan sistemində;
IV. İnformasiya axını və coğrafi mühit;
V. Texnoloji inkişaf və coğrafiya;
VI. Ətraf mühitin dəyişməsi və gələcək dünya;
VII. XXI əsrdə coğrafiya təhsilinin inkişafı;
VIII. Geologiya və geomorfologiya xarakterli təbii fəlakət hadisələrinin tədqiqi və modelləşdirilməsi;
IX. Sahillərinin və dəniz sahillərinin rəngarəngliyinin dəyişməsi;
X. Yeni regional coğrafiyaya yanaşma;
XI. Qlobal iqtisadi landşaftın mozaikası;
XII. Dünya iqtisadiyyatının qloballaşdırılması və lokallaşdırılması;
XIII. Qlobal şəhərlər XXI əsrdə;
XIV. Yeni qlobal siyasi qaydalar;
XV. Elm və texnika informasiya sistemində;
XVI. Dünyanın xəritələşdirilməsi;
XVII. Həyat və okean rəngarəngliyi;
XVIII. Turizm, inkişaf və ətraf mühit;
XIX. Qidalanma və ətraf mühit;
XX. Şəhərlərin inkişafının idarə olunması və b.;
Konqresdə müzakirə olunan mövzulardan görünür ki, bizim elmin əvvəlki ənənəvi fiziki coğrafi və iqtisadi
coğrafi bölgüləri arasında böyük fərq qoyulmur. Əsas diqqət təbiət və onun komponentləri sistemləri ilə əhali və
təsərrüfat sahələri sistemlərinin qarşılıqlı təmasına, inteqrasiyasına və bunların regional və qlobal miqyasda təzahür
forma və xüsusiyyətlərinin tədqiq edilməsinə yönəldilir.
Yuxarıda göstərilən mövzu və istiqamətlərin belə mötəbər məclisdə Beynəlxalq Coğrafiya Konqresində
müzakirəsi və elmi-praktiki əhəmiyyətli qərarlar qəbul edilməsi coğrafiya elminin böyük nailiyyətlərindən,
dünyəviliyindən və zəngin tarixindən xəbər verir.
Müasir dövrdə qlobal əhəmiyyətli elmi tədqiqatlar daha çox vüsət almaqdadır. Bu cəhətdən qarşıda ən vacib
ekoloji problem, ölkələrin qlobal iqtisadi inteqrasiyası, beynəlxalq əmək bölgüsü, dünya təbii ehtiyatların kadastrın
55