31.08.2013 Views

waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Voorgeschie<strong>de</strong>nis<br />

In 1960 verscheen een dun boekje on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> titel "Een<br />

inlei<strong>de</strong>nd on<strong>de</strong>rzoek naar <strong>de</strong> relatie tussen wadvogels<br />

en bo<strong>de</strong>mfauna". Het was een verslag van veldwerk<br />

dat in <strong>de</strong> zomers van 1956 en 1957 op Vliel<strong>and</strong> had<br />

plaatsgevon<strong>de</strong>n. Nooit eer<strong>de</strong>r, ook niet el<strong>de</strong>rs in <strong>de</strong><br />

wereld. was cr ecu poging gedaan om precies te meten<br />

wat tot dusver niel te meten leek: <strong>de</strong> gigantische aantallen<br />

steltlopers die /ich met afga<strong>and</strong> water verspreid<strong>de</strong>n<br />

over immense wadvlakten om zich te voe<strong>de</strong>n mei<br />

kokkels. nonnetjes. wadpieren en <strong>and</strong>ere bo<strong>de</strong>mdieren<br />

die al even ontelbaar leken. Het bleek echter heel<br />

goed mogelijk om <strong>de</strong> vogels te tellen. Bovendien kon<br />

<strong>de</strong> dichtheid van prooidicrcn wor<strong>de</strong>n berekend door<br />

op een gest<strong>and</strong>aardiscenic manier monsters van het<br />

wad le nemen en die uit te spoelen overeen fijnmazige<br />

zeef.<br />

We zijn nu bijna 40 jaar ver<strong>de</strong>r. De Wad<strong>de</strong>n/ee is<br />

intussen een van <strong>de</strong> best on<strong>de</strong>rzochte natuurgebie<strong>de</strong>n<br />

ter wereld, afga<strong>and</strong>e op het aantal publicaties dat <strong>de</strong><br />

laatste <strong>de</strong>cennia is verschenen. De on<strong>de</strong>rzoeksmetho<strong>de</strong>n<br />

/ijn groten<strong>de</strong>els <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> gebleven. Nog steeds<br />

wor<strong>de</strong>n wadmonsiers uitgezeefd en nog steeds wordt<br />

geteld hoeveel prooien wadvogels eten. Veel van dit<br />

werk kwam <strong>voor</strong>t uit een gemeenschappelijke motivatie.<br />

De on<strong>de</strong>rzoekers hoopten door nauwkeurige<br />

meting van het voedselaanbod van bo<strong>de</strong>mdieren en dc<br />

voedselopnamc dom vogels een belangrijke vraag te<br />

kunnen beantwoor<strong>de</strong>n: wordt het aantal stelllopers op<br />

<strong>de</strong> NW-Europese wadgebie<strong>de</strong>n beperkt door wat het<br />

wad heeft te bie<strong>de</strong>n?<br />

De vraag is niet alleen theoretisch interessant, maar<br />

ook ingegeven door bezorgdheid. Overal gingen en<br />

gaan immers wadgebie<strong>de</strong>n verloren. Wat kunnen dc<br />

gevolgen /ijn <strong>voor</strong> <strong>de</strong> miljoenen vogels die vanuit ecu<br />

enorm gebied. reikend van Oost-Canada tot diep in<br />

Siberie. naar <strong>de</strong> Wad<strong>de</strong>nzee komen?<br />

SAMENVATTING<br />

SAMENVATTING<br />

347<br />

Het sdiatten vnn <strong>de</strong> draagkracht: is er genoeg<br />

voedsel?<br />

Is er genoeg voedsel <strong>voor</strong><strong>de</strong> vogels in <strong>de</strong> Wad<strong>de</strong>n/ee'.'<br />

Stel het geval dat <strong>de</strong> helft van <strong>de</strong> Wad<strong>de</strong>nzee zou verdwijnen.<br />

Br Zijn twee mogelijkhe<strong>de</strong>n. met allerlei gradaties<br />

er tussen in. In het ene extreme geval. kunnen<br />

alle vogels terecht in het overgebleven <strong>de</strong>el. Er is per<br />

VOgel weliswaar min<strong>de</strong>r ruimte (<strong>de</strong> "dichtheid" van <strong>de</strong><br />

vogeK is groter gewor<strong>de</strong>n). maarer is <strong>voor</strong> elke vogel<br />

genoeg voedsel te vin<strong>de</strong>n. De 'draagkracht' van <strong>de</strong><br />

Wad<strong>de</strong>nzee was in <strong>de</strong> oorspronkelijke situatie blijkbaar<br />

nog niet bereikt. In het <strong>and</strong>ere extreme geval blijft<br />

<strong>de</strong> dichtheid van <strong>de</strong> vogels gelijk en zijn <strong>de</strong> verdwenen<br />

vogels dood gegaan of naar een <strong>and</strong>er voedselgebied<br />

vertrokken. ln dil geval weten we zeker dat <strong>de</strong> draagkracht<br />

was bereikt. Is hel nu mogelijk om te <strong>voor</strong>spellen<br />

wat er gebeurt met <strong>de</strong> vogels als een voedselgebied<br />

ge<strong>de</strong>eltelijk verdwijnt".<br />

Het is in <strong>de</strong> loop van <strong>de</strong> jaren dui<strong>de</strong>lijk gewor<strong>de</strong>n<br />

dat het moeilijk is om <strong>de</strong>ze vraag le beantwoor<strong>de</strong>n. Ten<br />

eerste varieert het voedselaanbod van jaar op jaar. Het<br />

is niet voldoen<strong>de</strong> om te weten hoe groot het gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

aanbod van bo<strong>de</strong>mdieren is. We moeten <strong>voor</strong>al<br />

weten hoe vaak hel voedselaanbod op het wad erg<br />

klem is en hoe <strong>de</strong> vogels daar op reageren. Ten twee<strong>de</strong><br />

zijn wadvogels niet <strong>de</strong> enige consumenten van bo<strong>de</strong>mdieren.<br />

Vissen. krabben en garnalen eten <strong>voor</strong> een <strong>de</strong>el<br />

<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> prooien. dus <strong>de</strong> consumptie van <strong>de</strong>ze diergroepen<br />

moet eveneens bekend zijn. Maar zelfs aJs we<br />

weten dat alle roolv ijnn<strong>de</strong>n samen jaarlijks 30 ol<br />

van alle bo<strong>de</strong>mdieren weg zou<strong>de</strong>n eten. is dat moeilijk<br />

te interpreteren zolang we niet weten hoe snel bo<strong>de</strong>mdieren<br />

groeien en verschillen<strong>de</strong> generaties elkaar<br />

opvolgen. Hel is daarom nodig om <strong>de</strong> produktie van <strong>de</strong><br />

bo<strong>de</strong>mdieren te meten en zo vaak te monsteren dat<br />

groei en Sterfte van <strong>de</strong> diverse jaarklassen nauwkeurig<br />

kan wor<strong>de</strong>n bepaald. Maar ook dan zijn we er niet

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!