waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

More documents

Recommendations

Info

$Wetenschap - \Nijverheid- Handel$

moeten zoeken. De zoektijd is gerelateerd aan de kans om een prooi te treffen. Deze irefkans wordt op zijn beurt bepaald door de dichtheid en het gedrag van de prooien en hun diepteverspreiding in hel substraat. De totale prooidichtheid is weliswaar eenvoudig te bepalen. maar de oogstbare fractie van het voedsel blijft moeilijk te dclinieren. Welk deel van het voedselaanbod door de predatoren wordt afgeroomd. heeli tevens te maken met de lieslissingen die een predator neemt. We kunnen die keuze proberen te voorspellen door le vergelijken wat de verschillende prooien opleveren. Daarvoor is hel nodig om voor diverse prooiorieen te meten hoe lonend ze zijn en hoe groot hun trcfkans is. Als we in siaal zouden zijn daarmee de loerageerbeslissingen van de vogels juisl te voorspellen, weten we de opnamesnelheid en kunnen we aangeven wanneer het wad niet voldoende heeft te bieden. Veel van de beschreven gedetailleerde waarnemingen zijn verricht met deze gedachte in het achterhoofd. Opzet van het onderzoek De basis van het onderzoek waren proefveldjes van 1000 nr die op hel wad werden uitgezet. Van die veldjes werden de hoogteligging en de bodemgesteldheid bepaald. Vanuit hoge observalietorens werden de vogels in de proefveldjes geteld. overdag met normale kijkers en 's naehts met een infra-rood kijker of een lichtverslerker. Hoewel de vogels vaak slechts op enkele tientallen meters van de torens foerageerden. gehruikten we altijd sterke teleseopen om hun voedsel keuze en voedselopname nauwkeurig te meten. Daarnaast werd het voedselaanbod in de veldjes bepaald door frequent dichtheid en diepteverspreiding van de bodemdieren te meten. Deze gegevens maakten het mogelijk om de verspreiding van de vogels. hun prooikeuze. de opnamesnelheid en de totale voedselopname te koppelen aan de ruimtelijke variatie in het voor vogels relevante prooiaanbod. dat wil zeggen dat deel van het voedsel dal werkelijk oogstbaar is. Om deze relaties beter te kunnen onderzoeken. werden de twee grootste steltlopersoorten -scholekster en wulp- gevangen en van kleurringen voorzien. Vanaf dat moment hadden we niet langer te maken met anon- SAMENVATTING 350 ieme vogels, maar met individuen die we soms jaienlang konden volgen. Behalve wulpen en scholeksters kwamen nog zo'n tien andere vogelsoorten voedsel zoeken in de proefveldjes. De vocdselkeuze van deze soorten werd onderzochl door braakballen en faeces te ver/amelen en le analyseren. Prooisoort. prooigrootte en aantal prooien werden vastgesteld aan de hand van goed herkenbare en meetbare fragmenten in de braakballen en faeces. De prooigroottes werden afgeleid uit ijklijnen. gebaseerd op exaeie metingen in het laboratoriimi van specifieke fragmenten van prooien met bekende lengte en gewicht. Met het veldonderzoek werd begonnen in de zomer van 1976 en het werd beeindigd in december 1986. Al het veldwerk heeft zich geeoncentreerd in de Fries- Groningse kuststrook. De gegevens zijn verzameld door een groot team (zie dankwoord). Dit hoofdsiuk geeft geen uitpuitend overzicht van al het verrichte werk. maar wel een samenvatting van de 16 artikelen die hier zijn opgenomen. Twee hoofdsiukken beschrijven de varialie in de voedsel voorraad voor slelilopers als gevolg van varialie in dichtheid. vleesgewicht. leefdieple en gedrag van hun prooidiercn. Vier hoofdsiukken gaan over de leefdieple van de bodemdieren: welke factoren bepalen de leefdieple en waarom leven niet alle individuen veilig buiten het bereik van de snavel'.' Fen hoofdstuk besehrijft de activiteit en de ingraafdiepte van de zeeduizendpoot Nog eens negen hoofdsiukken laten zien hoe wadvogels inspelen op de variatie in hei voedselaanbod: daarvan gaan er vijf over scholeksters. twee over kanoetslrandlopers. een over wulpen en een over scholeksters en wulpen. Fluctuaties in de oogstbare voedsel voor raad Dankzij hel uitvoerige bemonsteringsprogramma van Jan Beukema weten we dat in de bodem van de Waddenzee gemiddeld zo'n 20 gram vlees per nr bevat. Droog v lees wel le verstaan, zonder water maar ook zonder zout. kalk en substraat. Die 20 gram biomassa is een gemiddelde. want op zeer zandig wad is het tien maal minder en op mosselbanken kan hel 50 maal zo groot zijn. Behalve deze ruimtelijke verschillen in viK-dsclaanbod is er ook een variatie in de loop van de tijd. Bodemdieren planten /ich "s /outers voort. De nieuwkomers kunnen buitengewoon talrijk zijn. maar
omdat ze nog vrijwel niets wegen. leveren ze pas na minstens een jaar. en bij enkele soorten zelfs na enkele jaren. de grootste bijdrage aan de totale biomassa van een soort. ook al is intussen meer dan 99 t -< van de individuen verdwenen. De voortplanting van de bodemdieren is niel elk jaar even succesvol. mei als gevolg een grote variatie in de bijdrage die de verschillende soorten leveren aan de totale biomassa. Deseizoeiisvanaiie in de biomassa is minder grillig dan de verschillen van jaar lot jaar. De bodemdieren groeien in het voorjaar en vroege zomer en verlie/.cn in de rest van het jaar gewicht. Het gevolg is dat de stelilopers die van deze prooien afhankelijk zijn "s winters 1.5 lot 2 maal zoveel prooien moeten vangen van eenzelfde grootte als in de voorzomer. willen ze althans even veel voedsel vergaren. Dit verschil wordt nog groter als de opname zou worden uitgedrukl in energie. Immers. de energie-inhoud is 's winters iets minder dan s zomers. althans bij enkele schelpensoorten. Van meer belang is evenwel dat 's winters veel bodemdieren buiten het bereik van de snavel leven. Slijkschelpen en nonnetjes graven zich *s winters diep in. Vanaf maart komen ze langzamerhand omhoog om na juni weer dieper te gaan leven. Daarnaast zijn de bodemdieren in de winter bij lage lemperaiuren minder actief. en daardoor minder beschikbaar als voedselbron. Wormen komen bijvoorbeeld niet naar het oppervlak en schelpdieren houden hun kleppen stevig op elkaar. Tegelijkertijd hebben garnalen en krabben zich teruggetrokken in de diepe geulen. Vandaar dat de Waddenzee veel steldopersoorten s w inters nauwelijks voedsel biedt. De meeste soorten itteldopers overwinteren er niet. maar gebruiken de Waddenzee als tussensiaiion in de nazomer SAMENVATTING 351 Op weg van hun noordelijke broedgebied naar warme overwinteringsgebieden, en andersom op de tenigtochi in april en mei. Waarom leven niet alle bodemdieren buiten het bereik van de steltlopersnavel? Ingegraven schelpdieren lopen een verhoogd risico om door een stellloper te worden gepaki als ze dicht bij de Oppervlakte leven. We konden dit experimenieel en met vcldmetingen overtuigend aanionen. De vraag is waarom sommige schelpdieren zich blootsiellen aan zo'n groot risico. De sifo is van levensbelang Ingegraven schelpdieren leven verborgen in de bodem en dat geeft hen een eerste bescherming tegen op het oog jagende roofvijanden. Toch zijn ze voor hun eigen voedsel voorziening en zuurstof afhankelijk van het oppervlak. Schelpdieren die ingegraven leven hebben een huis. de silo, waarmee /e ile oppervlak kunnen bereiken en voedsel uit het waler kunnen lilteren. Typische filteraars zijn de kokkel en de sirandgaper. Andere soorten zoals de slijkschelp en het nonnetje, hebben een lange, buigzame silo waarmee ze voedsel vanaf de bodem kunnen zuigen. Behalve een instroom- hebben deze soorten ook een uitsiroomsifo. alleen bij de strandgaper zitten beide buizen in een dikke sifo. Bij alle soorten vinden we dai grote schelpdieren dieper ingegraven leven dan kleine exemplaren. Het verband is echter niet lineair. maar eerder S-vormig. Alle kleine exemplaren leven ondiep. alle grote dieren diep. maar bij de tussen liggende categorie zien we mei
Page 1 and 2:
WADERS AND THEIR ESTUARINE FOOD SUP
Page 3 and 4:
plia^ohi. WADERS AND THEIR ESTUARI
Page 5 and 6:
Waders and their estuarine food sup
Page 7 and 8:
WADERS AND THEIR ESTUARINE FOOD SUP
Page 10 and 11:
figuren: Dick Visser omslagfoto: Ja
Page 12 and 13:
15 Versatility of male curlews (Num
Page 15 and 16:
That science is making progress, ma
Page 17 and 18:
INTRODUCTION The remnants of brushw
Page 19 and 20:
When hcnlhic bivalves extend llien
Page 21 and 22:
the burrow depths and on the fracti
Page 23 and 24:
INTRODUCTION Ms,i invest 409 of (he
Page 25 and 26:
able lo sw itch 10 oiher prey which
Page 27 and 28:
Long-term, broadly-based research c
Page 29 and 30:
Chapter 1 SEASONAL VARIATION IN BOD
Page 31 and 32:
SEASONAL VARIATION IN BODY WEIGHT O
Page 33 and 34:
Tahle 1 Weight loss ('•- ± SE) m
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
i 60 50 40 30 20 10 0 • INFESTED
Page 41 and 42:
240- SEASONAL VARIATION IN BODY WEI
Page 43 and 44:
20 10 0 -10 -20h 2 3 4 5 6 7 8 9 se
Page 45 and 46:
a E 400 - S. plana 35 mm 320 240 16
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Chapter 2 HOW THE FOOD SUPPLY HARVE
Page 51 and 52:
FOOD SUPPLY HARVESTABLE BY WADERS H
Page 53 and 54:
Methods The study sites were situat
Page 55 and 56:
less than that of bivalves, partly
Page 57 and 58:
I Fig. 3). Peak condition was reach
Page 59 and 60:
total biomass since most of those t
Page 61 and 62:
on the basis of the preceding and t
Page 63 and 64:
However, for obvious reasons, we ma
Page 65 and 66:
prey. A decrease in the prey densit
Page 67 and 68:
Tahle 2. The intake rate ol < lyste
Page 69 and 70:
* ' % -. . ; a X - . - * • ^ •
Page 71 and 72:
(Zwarts & Wanink 1989). In quiet we
Page 73 and 74:
general law relating handling time
Page 75 and 76:
nearly twice as much time (0.79 s).
Page 77 and 78:
4 5 6 7 8 9 size class of Corophium
Page 79 and 80:
and annually. Second, the lower siz
Page 81 and 82:
Prey switching Waders feeding on ti
Page 83 and 84:
autumn and spring, and the contrary
Page 85 and 86:
where they switch to surface-living
Page 87 and 88:
Chapter 3 BURYING DEPTH OF THE BENT
Page 89 and 90:
DEPTH AND SIPHON CROPPING IN SCROBI
Page 91 and 92:
I DEPTH AND SIPHON CROPPING IN SCRO
Page 93 and 94:
DEPTH AND SIPHON CROPPING IN SCROBI
Page 95 and 96:
Table 3. Three-Way analysis Of vari
Page 97:
Chapter 4 SIPHON SIZE AND BURYING D
Page 100 and 101:
15 20 size (mm) Fig. 3. Cerasioderm
Page 102 and 103:
10 size (mm) SIPHON SIZE AND DEPTH
Page 104 and 105:
o, 7 01 5 | * CL 5- SIPHON SIZE AND
Page 106 and 107:
4 Q) Si •a a. 16- 20- A predator:
Page 108 and 109:
prey risk for an animal al a depth
Page 110 and 111:
Table 6. Size al which there is a m
Page 112 and 113:
* ' 1 /-/ "».-^*«C
Page 114 and 115:
face and so expose themselves to a
Page 116 and 117:
surface in die containers was varie
Page 118 and 119:
50 OOF 310.00 I 5.00 ^ 1.00 3=" 0.5
Page 120 and 121:
Tahle 1. Macoma and Scrobicularia.
Page 122 and 123:
siphon would not have to reach the
Page 124 and 125:
known siphon weight and burying dep
Page 127 and 128:
ACCESSIBLE PREY ARE OFTEN IN POOR C
Page 129 and 130:
1 2 3 4 burying depth (cm) Kin. I.
Page 131 and 132:
I—1 • • : : : : ! - ! -|-r 0
Page 133 and 134:
Chapter 7 DOES AN OPTIMALLY FORAGIN
Page 135 and 136:
OPTIMAL FORAGING AND THE FUNCTIONAL
Page 137 and 138:
100 200 300 prey density (n-m-2) Fi
Page 139 and 140:
Table I. Results of five one way an
Page 141 and 142:
Table 2. Results of eight iwo-wav a
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
prey density II III Fig. 12. Freque
Page 147 and 148:
Page 149:
PREY SIZE SELECTION AND INTAKE RATE
Page 152 and 153:
Predicted 'passive size selection'
Page 154 and 155:
lig. 2. Larger Mussels are less ava
Page 156 and 157:
Fig. 5. Scrobicularia plana. Size c
Page 158 and 159:
and maiiv are too thick-shelled to
Page 160 and 161:
The measurements of handling time i
Page 162 and 163:
1 2 3 4 5 6 7 probing depth (cm PRE
Page 164 and 165:
valves may vary by a factor of two
Page 166 and 167:
optimal foraging model, the minimum
Page 168 and 169:
their gut is full? Do they reduce t
Page 171 and 172:
PREY PROFITABILITY AND INTAKE RATE
Page 173 and 174:
catchers to take only certain prey
Page 175 and 176:
licult error of estimate arose if p
Page 177 and 178:
Counts of feeding and non-feeding b
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
20 30 40 50 shell length (mm) PREY
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Nereis Arenicola tipuia earthwo'm M
Page 187 and 188:
take rate. We might therefore expec
Page 189 and 190:
prey species, using parallel slopes
Page 191 and 192:
5.0 4.0 1-3.0 a & • % * • * •
Page 193 and 194:
time during the feeding period. As
Page 195 and 196:
winter. Similarly, handling time in
Page 197 and 198:
5.0 - f-4.0 S 3.0 in I 20 a 2 a | 1
Page 199 and 200:
situation arrived in the western pa
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
• ' • 14 PREY PROFITABILITY AND
Page 205 and 206:
Notes lo appendix: PREY PROFITABILI
Page 207:
Chapter 10 WHY OYSTERCATCHERS HAEMA
Page 210 and 211:
2 4 6 8 10 time on feeding area (h)
Page 212 and 213:
80- 60- o 80 60- 40- 20- INTAKE RAT
Page 214 and 215:
est of bod\ behind: an estimated 22
Page 216 and 217:
INTAKE RATE AND PROCESSING RATE IN
Page 218 and 219:
Wanink 1993). The energy content of
Page 220 and 221:
(7) Age All studies dealt with adul
Page 222 and 223:
irds over long periods. As an examp
Page 224 and 225:
Discussion There is no difference i
Page 226 and 227:
comparison between the weight of ih
Page 228 and 229:
. 1', L ! •
Page 230 and 231:
Introduction PREDICTING SEASONAL AN
Page 232 and 233:
PREDICTING SEASONAL AND ANNUAL FLUC
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
1000 r 1 II" 1 - r^Jan'80 PREDICTIN
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 252 and 253:
IOO BO 60 40 20 0 PREDICTING SEASON
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 265 and 266:
WHY KNOT TAKE MEDIUM-SIZED MACOMA W
Page 267 and 268:
in Zwarts & Esselink 1989). The len
Page 269 and 270:
shell length (mm) FIR. 3. Peringia.
Page 271 and 272:
fused, specimens larger than this w
Page 273 and 274:
50 100- s s I — f = S. plana, n=2
Page 275 and 276:
area is twice as large as the touch
Page 277 and 278:
10 15 lower size threshold (mm) Fig
Page 279 and 280:
lime (Hughes 1979). This would furt
Page 281 and 282:
WHY KNOT TAKE MEDIUM-SIZED MACOMA T
Page 283 and 284:
Chapter 13 ANNUAL AND SEASONAL VARI
Page 285 and 286:
VARIATION IN FOOD SUPPLY OF KNOT AN
Page 287 and 288:
Two sites (N and M in Fig. 2) were
Page 289 and 290:
20 30 VARIATION IN FOOD SUPPLY OF K
Page 291 and 292:
20 l i r'l ' i •o j^y^T n ^ ' " ^
Page 293 and 294:
July ' Aug ' Sept Fig. 9. Proportio
Page 295 and 296: available. There must, however, be
Page 297 and 298: Chapter 14 SEASONAL TREND IN BURROW
Page 299 and 300: BURROWING AND FEEDING IN NEREIS SEA
Page 301 and 302: Table 2. Results of a 2-way analysi
Page 303 and 304: June 1981 June 1982 is * N.MUD •
Page 305 and 306: 8 10 I 12 JZ 5. -g 1*» •e o i 16
Page 307 and 308: 6 - n=!080 5 • g 4 CP > i 3 CO CD
Page 309 and 310: 1985) and Curlew (/wails ,v, Lsseli
Page 311: Chapter 15 VERSATILITY OF MALE CURL
Page 314 and 315: Smid! 1951. Muus 1967, Wolff 1973,
Page 316 and 317: 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 jaw lengih
Page 318 and 319: Na oi both Nrieck Fig. 7. Numenius
Page 320 and 321: 6 8 10 12 14 16 18 worm length (cm)
Page 322 and 323: too (Fig. 11 A). Indeed, the averag
Page 324 and 325: VERSATILITY OF CURLEWS FEEDING ON N
Page 326 and 327: total time spent al the surface. Th
Page 328 and 329: 2 4 . • 2.2 • 30 .-.2.0 to Q. 1
Page 331 and 332: PREY DEPLETION BY OYSTERCATCHER AND
Page 333 and 334: the rule: the observed lower limit
Page 335 and 336: to locate the clams after they had
Page 337 and 338: Curlew, by bury ing some hundreds o
Page 339 and 340: PREY DEPLETION BY OYSTERCATCHER AND
Page 341 and 342: SAMENVATTING 345
Page 343 and 344: Voorgeschiedenis In 1960 verscheen
Page 345: maken. Als gebied A een grotere voe
Page 349 and 350: kunnen opzuigen. of diep leven en z
Page 351 and 352: van de uitgerekte sifo over het wad
Page 353 and 354: het toen niet gemakkelijk hebben ge
Page 355 and 356: doende nonnetjes van 10 tot 15 mm l
Page 357 and 358: aangevoerde voedsel en de wulp past
Page 359 and 360: zijn dan twee jaar en wulpen geen s
Page 361 and 362: was dan ook dank/ij de inzet van al
Page 363 and 364: REFERENCES 367
Page 365 and 366: Allen RL. 1983. Feeding behaviour o
Page 367 and 368: BreyT. 1989. Der Einfluss physikali
Page 369 and 370: latie tol chironoiiiiilen en de wai
Page 371 and 372: huch der Vogel Milteleuropas, Band
Page 373 and 374: llolmann II. & H. Huerschelmann 196
Page 375 and 376: l-cndrem D.W. 1984. Flocking, feedi
Page 377 and 378: Pekkarinen M. 1984. Regeneration of
Page 379 and 380: lion of Mussels Mytilus edulis hy O
Page 381 and 382: lulal Dal esiuanes: a comparison of
show all

waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?