waders and their estuarine food supplies - Vlaams Instituut voor de ...

aangevoerde voedsel en de wulp paste zich onmiddellijk
aan.
Het foerageergedrag van wulpen die zeedui/endpoten
eten, verandert niel alleen binnen een laagwaterperiode
maar ook in de loop van het seizoen. Dil is
voor een groot deel te verklaren met de boven genoemde
verschuiving in het gedrag van de wormen:
van filteren in de zomer naar grazen in het vroege
voorjaar. Daarnaast speelt de sei/oensvariatie in de
diepte van hei hoi een rol. Wulpen eten alleen wormen
die groter /ijn dan l ) em. omdat de kleinere niet lonend
zijn. Van deze grote wormen leeft's zomers 60*3( in de
bovenste 12,5 cm van de bodem. Dit daali tot IO'-; in
december. om pas in maart weer toe le nemen. De wormen
hebben dus in de loop van de herfst meer kans om
te ontsnappen aan wulpen en dat maakt het voor
wulpen minder aantrekkelijk om te proberen wormen
uit hun hoi te halen. Het gevolg hiervan is dat de opnamesnelheid
van wulpen vanaf juli tol diep in de winter
geleidelijk afneemt. want hoewel iets meer wormen
vanaf het wadoppervlak worden geplukt. worden er
veel minder diep uit hun hoi gehaald. De grootste opname
werd gemeten op een aantal zonnige dagen in
maart. toen veel zeeduizendpoten aan het oppervlak
waren verschenen.
Het verdelen van het voedselaanbod door de
verschillende steltlopersoorten
El is opvallend weinig overlap in de voedselkeu/e van
de diverse steltlopersoorten. Ze eten verschillende
prooisoorten en als ze dezelfde prcxiien eten. doen ze
dat op verschillende plaatsen of selecteren ze verschillende
grootieklassen. In het laatste geval kan de ene
soort het voedselaanbod van de andere soort aanzienlijk
beinvloeden. Zilvermeeuwen zijn in staat alle mossels
op le ruimen voordat ze de kans hebben gekregen
om 25 mm lang te worden. en dus voordat ze groot genoeg
zijn om te worden gegeten door scholeksters. Kanoeten
eten hoofdzakelijk nonnetjes van 10-15 mm.
Scholeksters eten daarentegen de exemplaren die
groter zijn. Op dezelfde manier is er weinig overlap in
de strandgapers die kanoeten. scholeksters en wulpen
eten (zie biz. 362). Die overlap is klein om drie redenen.
Ten eerste is de snavel van een wulp twee maal zo
lang is als die van een scholekster. en is die op zijn
SAMENVATTING
161
beurt twee maal zo lang als de snavel van een kanoel.
De diepteselectie van prooien verschill dus navenant.
Ten tweede hebben alle drie de vogelsoorten te maken
kleine prooien die niet lonend /ijn. Ten derde kan de
kanoet geen grate strandgapers inslikken.
De kleinere predaiorsooit bei'nvlocdt op twee ma
nieren het voedselaanbod van de soon die later aan bod
komt: door prooien weg te eten neemt de prooidichtheid
al, terwijl tevens de ondiepste exemplaren
selectie! wotden Weggegeten; hierdoor verdwijnen de
ondiepe. meest lonende prooien.
Het schatten van de draagkracht: wat weten
we nu?
De Deltawerken zijn. als hel gaat om hei schatten van
de draagkracht van een waddengebied voor wadvogels.
te beschouwen als een enorm experiment. In de
Oosterscheldc verdween als gevolg van de aanleg van
dammen en de demping van hel getijdeversehil eenderde
van het getijdegebied. Als die vogels op het
resierende wad waren blijven foerageren. zou de
dichtheid van de vogels anderhall" keet zo groot zijn
geworden. De tellingen wezen echter uil dat er helemaal
geen toename was.
De Dollard is het tweede voorbeeld. Tot de jaren
zeventig werd hier veenkoloniaal afvalwater geloosd.
wat in de afgelopen twintig langzamerhand tot nul is
gereduceerd. Dankzij het bemonsteringsprogramma
van Karel Essink weten we dat dit gepaard ging met
een afname van de zeeduizendpoot in de Dollard. De
Vogeltelgroep Dollard heeft gelukkig al die jaren vogeltellingen
uitgevoerd en Jouke Prop kon zodoende
laten zien dal de vogelsoorten die van deze voedselbron
alhankelijk waren, sterk waren afgenomen.
Beide voorbeelden zijn belangrijk omdat ze laten
zien dat de vogelaantallen nauw zijn gerelateerd aan
wat het wad heeft te bieden. De vraag blijft waarom de
vogels afnamen.
Onderzoek naar de produktie van bodemdieren en
de predatiedruk hierop heeft veel opgeleverd. maar
blijkt ons nauwelijks te kunnen helpen bij het beantwoorden
van de gestelde vraag. Immers. er kan geen
conclusie worden verbonden aan de constatenng dai
de vogels 30 of 80 c r van de vleesproduktie hebben
weggegeten.