begiak arrigarri

ziran, eta eliztarrak ainbat sagar eramaten ziotelako, dolare bateraiki ornen zuen erretorak, sagardoa egiteko (Haristoy, Lesparoisses du Pays Basque, I ade, 237 orr.).Idatz-arloan, urteak joan urteak etorri, itzaldi ta nota pi-Uoak zeuzkan bere gelako mai ta arasaetan. Ezer argitara gabeoraindio. Baiña aren lanak, txukun bezain sakon egiñak, etziranlakaripean eukitekoak; eta, onek aolka ta arek zirika, gure erretorezakarra atzenez bere lanak bildumatu ta liburu mardo bateanargitaltzera etorri zan. Axular 87 urteko zala, 1643'an,azaldu zan irrika biziz itxaron zuten lana: Gero.Arrera txeratsu ta beroa egin zioten denak. Baiona'ko gotzaiareniritzi-emaille Dizanetxe'k onela dio: «Authore DominoPedro de Axular, viro meritissimo in nostra Cantabria». EtaPedro d'Urtubie'k: «Meritissimo oJim rectore». Itxura danez,1644-4-8'an il zan Axular; baiña orduko izen-abizen berdiñekobat zan Sara'ko erretore, Axular'en illoba noski. Aipatutakobi iritzi-emailleak, beintzat, lenengoak diño: «celebri nuper rectorede Sara», eta bigarrenak: «olim reotore». Bi itzok esannai dute: «arestian», «oraindik orain».Urtez abaildua, aomenaren gaillurrean zegolarik, joan zitzaigunmundu ontatik. Sara'ko eliz-gurdi ugelak etzeuden eskutxarretan; antxe bertan il zan au ere, ots, Pedro Axular. M.Lekuona'k illobi baten ikusten ditu osaba-illobak, illik ere,alkar besarkatuta. «Sara'ko eleizan —dio— bertan dago luremana (Axular). Arri leundu bat gaiñean. Bere illoba, 1653'anilla, apaizaren ondoan. Osaba-illobak, biok batean. Biok izenberekoak —Pedro de Axular—. Biok Sara'ko erretor izandakoak.Biok obi batean... Zeruan ere biok batean izango baitdira»(Loc. cit.).«GERO».—Euskal Literatur galtzarrean ez dugu nolanaikolana, danetatik bear bada aipatuena baizik. Alaz eta ere, ezta140