begiak arrigarri

de'k, Arbelaitz'ek, Toumier-Lafitte'k, Araneder'ek, Muxika'k,Auñamendi'k, Ekin'ek eta «Ikas»-ek egindako lanak, Larramendi'ribegira osotuak dirala esan genezake.5) Corografía o descripción general de la M. N. y M. L.Provincia de Guipúzcoa (Barcelona, 1882). Aita Fita'k agerrazizuen lendabiziz La verdadera ciencia española zalakoan, XIX'-garren alean; 298 orrialde. Eta «Ekin» argitaldariak (BuenosAires, 1950) atera zuen bigarrenez. Amazortzigarren gizaldikoGipuzkoa jartzen digu begipean, orduan ark zuen indar osotan;soin eta arima noski; bizi ta pipermiñez edesten digu ordukoolagizon, nekazari, artzain eta eliz-gizonen bizitza; orduko legeta oiturak, izkera... Labur: giputz erria zer zan eta zer naizuen. Emetik dagerkigu nola maite zituen ark euskera ta beresort-lurra.Ona adigarritzat zatitxo bat, gipuzkoar andiki ta jauntxoenkontrakoa, euskeraz ain zuzen ere: «...Zer diozute, ero-putzak,buru ariñak, zer darauskizozute? Artzen badet aitzurra, ta horigeiegi da, artzen badet jorrai txiki bat, bigarren zotalean agertukodizutet, ez tratalari ezen, ez nekazari ezen, baita argin,arotz, olagizon, dendari, okin, sagardo-saltzalle, ikazkin, zuenetxeetan jaioak, aziak eta biziak. Gipuzkoan izkunde oriek? Etaalegia, Gaztelan aditzen zaiotela ta emen ez dakigula odol onarenberri. Ler eztagizutela, merezi badezute ere. Utzi, utzi Gaztelakohitzera txoralda orri: Mairu kutsu> judu kirats, beltz etabillau usai geiegi dabil erri horietan. Oar zaitezte, etxean, Gipuzkoandezutela, iñotara joan bage, erbestean arkituko ez dezutengarbitasuna. Eta hau onela dala obe dezute alaba txukunhori ezkondu emengo tratalari aberats batekin, ezen ez Gaztelakoeta besteetako aize, zagi galbardun askorekin. Ez ni saiatu,ta orain agur» (Corografía, 1882, 137-138 orr.).6) Argitara gabeak.—Ba-ditu oraindik beste idatzi batzuk,teoloji gaiak, kartak, amaitu gabeko euskera-erderazko iztegia,euskal dantza ta jolasen aldeko lan bat, Gipuzkoako edesti laburra,ta abar. Aita Fita'k dioanez, Larramendi'rena da gaiñera:196