begiak arrigarri

ak luzatzen ditun izkuntza galduko litzakigu-ta; onek bakarrikeskuratu lezaikegu, ba, ezkutu askoren giltza. Au gogotanizanik, izkuntzalarientzat bakarrik ez da jakingarri, baita edozeingizaseme jakitunentzat itzal aundiko ta begiramengarridugu».Lefevre, Sorbona'ko Ikastetxe nagusian Irakasle zegonak,idazten zigun: «Maggiar, turkera, suomi ta abar, Europa'n sartuzitzaizkigun euroi dagozkien erriakin batera; Euskalerria taberonen izkuntza, berriz, Edestia baiño aurreragokoak dituguPirene aldean, ta ez antropologuak, ez etoologuak, ez izkuntzalariakezin izan dute oraindik berton nola sartu ziranik zeaztatu.Europa'ko izkuntza guztiak, iru bat milla urte lez dirala,indo-europearren eraso ta zapaltzeaz suntsiturik geldito ziran;euskerak bakar-bakarrik eraman zuen, ondatu gabe, aien zigorraldia;onetxek bakarrik iraun zuen zutik, eta gaur ere orreladaukagu: gertakari miresgarria benetan, eta bakarra Europa'neta mundu osoan, bear bada».Euskera ta euskal literatura funtsez ikasi zituin J. Vinsonfrantses izkuntzalari jatorrak ere, onela: «Ziurra gauza bat dabakar-bakarrik: euskera dala noski izkerarik lenengoena taEuropa'ko zarrena, ta gaiñera, zerbait aldatua izan arren, beretokian iraun duena, ta Edesti-aurreko len-garaietatik iraun ere.Euskal itzak galduaz eta arrotz batzuk artuaz, iztegia aldatuaizatea, ditekena duzu; baiña joskera, aditz-jokua ta gramatikaegitura, au da, izkuntza baten muiña egin daroana, ori osoosorikbere baitan du euskerak».Huxley ingles jakitunak: «Euskera dugu jakitunen etsipena,ta ezagun ditugun izkuntzetatik ezkutuena». Du Meril'ek:«Euskerak eta kaukasar izkuntzak ba-dituzte beren baitan antzedo analoji batzuk gramatikari buruz naiko zeatzak eta joskeran,aditzean eta izen-saillean bat lez datoztenak». Salamanka'-ko Ikastetxe nagusian buruzagi izan zan A. T. ovarek: «Euskerareniraupena dugu Filoloji-kondairaren gertakaririk arrigarrienetarikoa.Izkera zahar baten bizirik iraultzea noski,mendez9