begiak arrigarri

Gi.zon jakitun erri-zale auen lana etzan lendabizi ondoikusia izan. Aita Jose F. Isla'k (1703-1781), irri-mirrika alegia,«Azkoitiko Zalduntxoak) deitu zien, eta M. Menendez y Pelayo'k(1856-1912) geroago, siñiste-ausle edo heterodoxuen arteansartu zitun. Baiña, J. Urkixo'k argi ta garbi utzi zuenez,Europa'ko jakite-aurrerapenez jabeturik ere, etziran iñundikgarai artako filosofuen gogai ta pentsakera okerrez kutsutu.Larramendi'k, antza, zaldun gogo-landu auek zitun gogotanjazoera au edesten digunean: bein mezatan zeudela, meza laguntzailleakzeregin bat betetzen joan bearra izan zuen; anzegoen zaldunetariko bat urreratu zan meza erasteko asmuz,baiña ezin zion erantzun meza ematen ziarduanari. Ba-datorsakristaua, ta kinka onetan gauza ikusiaz, diotsa: «Mundukoberriketa guziak ba-dakizkizu, eta Meza laguntzen ez?» (fiorografia,1882, 27 orr.).Esanak esan, Alkarte aurreralari onen len-aroa (1764-1785)amas aundikoa izan zan. Munibe'k etzuen iñoiz utzi bere sorterria.Ta azkenik bertan il zan, 1785-1-13'an,BERE EUSKAL LANAK.—Naiz-ta euskal adiskideen alkargokoenelburu beiñena euskera arloa ez izan, Euskalerriari zegokionbeste milla gauza baizik, zalduntxoak alere etzuten utseaneuki gure izkuntza arazoa. Oni begira ere ba-dituzte berensaioak. Aurren-aurrenik, Alkarte orren irasleak berak idatzi zizkigun:1) Opera bi, izki ta musika, bata prantsesetik itzulia tabestea jatorra, euskal-gaiez egiña; eta, 2) Gabon-sariak.Bere lanik ospetsuenak au du izenburu: El Borracho burlado(Bergara, 1764). Azkoiti'n bertan antzeztu zan, itxura danez,lenengotan; eta gero, 1764'an, Bergara'n, Murua sendiaren ]auregian,San Martin Agirre donetu zuteneko jaiak zirala-ta. FélixM. Samaniego Yurreamendi, arabar ipuilaria, Pedro BalentinMugartegi markiñarra, egillea bera ta beste zalduntxo batzukziran antzelari, komediante. Kondeak irakatsi zien besteai nolabete bear zuen bakoitzak bere papera.223