begiak arrigarri

txaria maixuak. Bilbao'ko Misericordia'ko Ama Birjiña Bakartadekoarieskeiñita dago. (/kus Euskalerria, VIII, 406). Azkoiti'-ko Miserikordia etxean argitaratu zan liburuxka au. Iru zatiditu artzai opereta antzeko onek, bakoitzak bi edo iru kantaditularik. Izkera errez jorian egiñak daude: Bergili'ren laugarrenegloga dakarkigute gogora.Nor ote dugu, ordea, liburu onen egillea? Aita Arana'k dio 1 ,bere ustez, Azkoiti'ko Miserikordian bizi zan emakume batekegiñak dirala, ots, Miserikordia'ko Luisak. Litekena da, XV'garrengizaldian eta aurretik ere bai, emakume bertsolari bikaiñakba-genuzen Euskalerrian, eta gerora ere, bertsolari-erostari aietakoakXlX'garren azkeneraiño ezagutu izan dira gurean.Jose Manterola'ren ustez, ordea, Miserikordia'ko Luisa oriPeñaflorida kondearen izen-ordea besterik ezta. M. Lekuona'k,bestalde, A. Larramendi'ren eskua dakusa kantutegi ontan. Nikere, Milla euskal Olerki eder idaztean, edo antolatzean, nere aletxoajarri nuen kanta aueri buruz; Maria Luisa lekaimea eginnuen abesti oien egille, Azkoiti'ko Erruki-Etxeah monja zegoenanunbait. Gaur ez daukat esku artean datu oiek jaso nitun idatzia,baiña auxe daitort ieialki: nik jarriak ez dirala, nunbaitbilduak baizik. Orduko serorai ere padar, lekaime, monja deitzenzien (Ikus Larramendi, Corografía, 115 orr., eta A. SeberinoAgirrebeitia, Nuestra Señora de Andicona en Berriz, 123orrialde).Pizkaka, baiña, agertuz dijoaz gauzak. Ikusiko dugunez, J. I.Telletxea'k, 1966'an, Gernika'ko Gabon kanta bat ager-azi zigun,Sebastian A. Gandara'k M. Larramendi'ri bialdutakoa;onek ere, bere aldetik, beste kanta sorta bat igorra zion, eskutitzbatekin. Aita Larramendi'k eskutitz ortan dio norenak diranGabon-sari oien letra ta musika. «Irakurri ditut Gabonkantak —diotsa Gandara'ri—... Ordaiña bialtzen dizut Azkoitianaurten kantatu diranak, musika kilikorra batean, Peñaflorida'koKondeak egin dituenak, eta berak musikan paratu dituenak»(BAP, 1966, 2, 162 orr.).226