begiak arrigarri

Olorone'ko kalonjea ta Zubero osoko bikario jenerala; ark itzulizuen biamesera ta onek euskerara. Eta iru dotriña auek —prantses,biames, euskeraz— izan ziran 1706'tik 1820'rarte Olorone'koeliz-barrutian erabilli ta jendeari erakutsitakoak. Prantzi'koMatxiñada bitartean ere, berdin, aurretik egiñikoen antzantzeraateraldi berriak ixilka osoturik./par euskal erria, matxiñada aurretik, eliz-arazoetarako irubarruti edo diozesatan banandurik zegoen: 1) Baionakoa, taLapurdi ta Paxenapartu egoaldea artzen zuen; 2) Akiz (Dax)-ekoa, prantses napar iparraldea arturik, eta 3) Olorone'koa, Zuberoosoa, ta Bearne'n Leskar ta Tarbes artzen zituela. Olorone'kogotzai edo apezpikuak: Josep Revol jauna 1706'tik 1735'-ra; onen illoba Frantzisko Revol 1742'tik 1783'ra, ta Joan BaptistaAugusta Villoutreix Faye 1784'tik 1790'raiño. Frantzikomatxiñada bitartean: Bartolome J. B. Sanadon, beneditarra,1791'tik 1796'ra ta Saurine bearnetarra 1797'tik 180rra; biakgubemuak ipiñita. Matxañada aldian, gaiñera, Baiona, Dax etaLescar'eko eliz-barrutiak kendu ta Olorone'koa utzi zuten bakar-bakarrik.Elizak eta eliztarrak oso aizatuak izan ziran, askota asko Espaiña'ra ta Inglaterra'ra igeska joanik. Izuak agintzen.Latza noski. Matxiñada ostean, Paul T. Dabid Astrosjauna Baiona'ko gotzai (1820-1830) zalarik, aipaturiko iru elizbarrutiakinbat osotu zuten: Baionakoa. Eta lengo dotriña zaharguztiak kendurik, berri bakar bat, 1823'an argitaratu zana, jarrizuen eliz-barruti osorako. Geroztik, sarri azaldua, auxe erabilliizan zan XX'garren gizaldi onen lenengoetararte.Jakue Maitie kalonjeak itzuli ta argitaratu zuen dotriñak,au du izenburu: Catechima Oloroeco Diocezaren cerbutchuco(Paube, 1706). 112 orrialde. Zuberoko euskeraz dago. P. Lafitte'k:«1709-ko buruilaren hama-hiruan Joseph de Revol O'loronekojaun aphezpikuak bere katichima, eta ez bertzerik, izanzadin irakasia eskualde guzian, manatu zuen» (Loretegia, 115orr.). Gerora ere, zortzi aldiz beintzat ager-arazi zuten.238