begiak arrigarri

IZKERA EDERRA.—Eder al dugu Axular'en izkera? Bai, alegia.Au, ordea, gora-itzez baiño obeki adieraziko dugu egilleber-beraren idatzi-zati batekin. Ona Vl'garren kapitulutik artutazatitxo au: «Errazago bada ere on bahituaren ateratzea, etakoberatzea, salduaren baino, edireiten da guztiarekin ere bereonak bahitzen bezala, saltzen ere dituenik. Eta haur beror gertatzenda arimako gauzetan ere. Beldur direla, bere konzientziakalha zaiztela, bekatu bat edo bia baizen eztutela eginenerraiten dutela; eta heken ere utzteko gogorekin dabiltzala, bekatuakegiten dituztenek, bahitzen dituzte bere arimak. Baiñabeldurtasumik gabe, jainkoz, konzientziaz, eta munduaren erraiteazere konturik egin gabe, antsikabeki dabiltzanek saltzendituzte. Bahi bat tabemara amozun igortzen duzunean, gaztigatzendiozu tabemariari eduki dezala Zenbait egunez babihura, eta heken buruan aterako duzula. Baiña zuk nola aterakoduzun ezen barrenago sartzen duzu: egunetik egunera bahiarengaiñean, amo gehiago hartzen duzu, halako moldez ezen azkeneanikusirik bahiaren balioa edan duzula, bahi guztia tabemanuzten baituzu. Bada haur beror zeure arimaz ere egiten duzu.Erraiten duzu, bahi bai, baiña neholatan ere eztezakezula sai.Erraiten duzu bekatu bat eginen duzula, eta ez gehiago. Ordeabat egin eta bat hari, hanbat iratxekitzen diozu bere ondotik;halako moldez eta suertez arimaren gaiñean, bekatuaren zorraberretzen eta kargatzen duzu, non azkenean, bahi guztia, zeinbaita zure arima, tabeman, deabmaren eskuan, eta botereangelditzen baita, hartzaz, nork bere gauzaz bezala, nahi duenarenegiteko» (Gero, VI kapitulua, I).Zati onetatik errez atera genezake nola idazten zuen Axular'ek,eta nolako eder-bitxiak erein zizkigun bere Gero mardulean;baita bidenabar, lan osoa begiz jo ezkero, or-emenagiri diran akatsak —eunetik zazpi bat, Orixe'ren iritziz— oartuere. Lan atsegingarria, egiaz. «Libum oparoa —dio M. Lekuona'k—;luze eta zabal. Oparoa gaiaz, oparoa eraz. Oparoamamiz, oparoa azalez. Ixuri ugariduna, benetan. Ixuri erreze-145