begiak arrigarri

dituzten Kantiko Izpiritualak'etan beti agertazi dira JoanesEtxeberri'n eta A. Gazteluzar'en neurtitzak (Kantikak, Baiona,1948, XVIII orr.).* * *Zer asmu ote zuen olerkari bikain onek bere eraspen liburuabertsoz egiterakoan? Berberak diosku Abisu edo sarreran:«Denbora hautan —dio— hañitzik hañitz liburu eder argiraeman tuzte: ezta bada hau bertzeak baño ederragoa; bañannola, bertze gauzetan bezala, debozionean gustu diferentak baitire,iduritu zait hañitz deboten artean batzuek huntan gustuhartuko dutela, gustiz mariñel debotek, eta hek prinzipalki konsideraturik,deliberatu dut liburu hunen egitera... Ezen nolaplazer hartzen baitute itxasoan latiñez Elizako himnoen kantatzeaz,atsegin gehiago izanen dutela himno beren eskarazerrateaz, aire berean eskaraz eman tut: eta gaiñerako bertsuenairea komunzki gustiek badakite» (11-12 orr.).Gazteluzar'ek, beraz, bere liburuko euskal kantak idatzizitun, latiñezko eresien airera, batez ere itxasaldeko mariñeljendeak beren eguneroko arima-ekiñetan abestu zitzaten.Ezagutzen ditugu aurreragoko kantak, bertso ta guzti. Noiztikkantatzen ote ziran? Ez dakigu. Baiña, naiz-ta argibiderik ez,lendik ere oso zaharra zan kanta oiek oiuzkatzeko aztura, elizbarruaneta itxas-gaiñean berariz.(Ikus J. Vinson, Essai Bibl. Basque, 39; P. Lafitte, Loretegia,51 orr.; S. Onaindia, MEOE, 223 orr.; L. Mitxelena, HLV, 77 orr.;L. Villasante, 90 orr.; Auñamendi, Literatura, I, 194 orr.).16.—KRISTOBAL HARIZMENDI (...1660...)Idazle argi onetzaz ere ez dakigu Sara'ko semea zala taeuskerazko liburu bat opildu zigula baizik. P. Lafitte'k dio:«Sarako jaun bikario eta predikari zen Harizmendi apeza, amazazpigarrenmende erditsutan».162