La Directiva Marco del Agua en Catalunya - Generalitat de Catalunya
La Directiva Marco del Agua en Catalunya - Generalitat de Catalunya
La Directiva Marco del Agua en Catalunya - Generalitat de Catalunya
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
4. <strong>La</strong> <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> agua <strong>en</strong> <strong>Catalunya</strong><br />
<strong>de</strong>manda y los aum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> esta última se producirán<br />
únicam<strong>en</strong>te por el aum<strong>en</strong>to poblacional) y a una<br />
situación <strong>de</strong> ahorro int<strong>en</strong>so (don<strong>de</strong> se asume una<br />
reducción <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda per cápita <strong>en</strong> razón <strong>de</strong> la<br />
aplicación <strong>de</strong> políticas <strong>de</strong> ahorro). Para el año 2025,<br />
los increm<strong>en</strong>tos previstos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda son relativam<strong>en</strong>te<br />
mo<strong>de</strong>rados (sobre todo si se comparan con<br />
las cifras <strong>de</strong> estudios anteriores como por ejemplo el<br />
Plan Hidrológico <strong>de</strong> las Cu<strong>en</strong>cas Internas <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong><br />
revisado el 1995) con la notable excepción <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
regadío, cuya expansión pue<strong>de</strong> hacer aum<strong>en</strong>tar la<br />
<strong>de</strong>manda global <strong>de</strong> agua <strong>en</strong> <strong>Catalunya</strong> <strong>en</strong>tre un 15 y<br />
un 20% <strong>de</strong> aquí al año 2025. No es este un esc<strong>en</strong>ario<br />
que se inscriba a<strong>de</strong>cuadam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> la DMA, y más si<br />
t<strong>en</strong>emos <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta el principio <strong>de</strong> recuperación <strong>de</strong><br />
costes. De hecho, muchos campesinos pot<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te<br />
b<strong>en</strong>eficiados por el canal Segarra-Garrigues<br />
ya han mostrado su disconformidad (e incapacidad)<br />
<strong>de</strong> asumir los costes <strong><strong>de</strong>l</strong> agua <strong>de</strong> riego, muy superiores,<br />
por ejemplo, a los <strong><strong>de</strong>l</strong> Canal <strong>de</strong> Urgell, don<strong>de</strong><br />
sólo se pagan 2 <strong>de</strong> las antiguas pesetas por metro<br />
cúbico <strong>de</strong> agua (Muñiz, 2005).<br />
Hacia el final <strong><strong>de</strong>l</strong> trabajo también hemos puesto <strong>de</strong><br />
manifiesto algunas dudas <strong>en</strong> relación a los esc<strong>en</strong>arios<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>manda planteados por el estudio <strong>de</strong><br />
la ACA. En primer lugar nos hemos referido a las<br />
proyecciones <strong>de</strong> población utilizadas, que contemplan<br />
un máximo <strong>de</strong> 7,5 millones <strong>de</strong> habitantes <strong>en</strong><br />
<strong>Catalunya</strong> <strong>en</strong> el año 2025. Es evid<strong>en</strong>te que estas<br />
proyecciones se calcularon antes <strong><strong>de</strong>l</strong> alud inmigratorio<br />
que ha conocido <strong>Catalunya</strong> <strong>en</strong> los primeros<br />
años <strong><strong>de</strong>l</strong> s. XXI y que, al contrario <strong>de</strong> lo que se<br />
dice <strong>en</strong> el estudio <strong>de</strong> la ACA, las proyecciones <strong>de</strong><br />
mediados <strong>de</strong> la década <strong>de</strong> 1990 no sólo no están<br />
sobredim<strong>en</strong>sionadas sino que actualm<strong>en</strong>te son insufici<strong>en</strong>tes.<br />
En otras palabras, los recursos <strong>de</strong> agua<br />
adicionales serán más elevados que los previstos<br />
por el estudio <strong>de</strong> la ACA (<strong>en</strong>tre 50 y 100 hm 3 anuales<br />
<strong>de</strong> más según nuestros cálculos). En segundo<br />
lugar, hemos cuestionado las dotaciones utilizadas<br />
<strong>en</strong> el estudio repetidam<strong>en</strong>te m<strong>en</strong>cionado, ya que<br />
a nuestro parecer están p<strong>en</strong>sadas para <strong>en</strong>tornos<br />
urbanos <strong>de</strong> alta d<strong>en</strong>sidad y, por tanto, no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
cu<strong>en</strong>ta la creci<strong>en</strong>te realidad urbanística y socio<strong>de</strong>mográfica,<br />
especialm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> las Cu<strong>en</strong>cas Internas<br />
<strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong>, don<strong>de</strong> proliferan vivi<strong>en</strong>das <strong>de</strong> tipo<br />
unifamiliar con consumos mucho más elevados que<br />
los 140 lpd fijados por el trabajo <strong>de</strong> la ACA. En este<br />
s<strong>en</strong>tido e igual que <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> las proyecciones<br />
<strong>de</strong>mográficas, p<strong>en</strong>samos que los consumos t<strong>en</strong><strong>de</strong>rán<br />
a aum<strong>en</strong>tar más <strong>de</strong> lo calculado por la ACA,<br />
y que las políticas <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda<br />
van a t<strong>en</strong>er que afrontar retos muy importantes y<br />
difíciles <strong>de</strong> resolver, como el aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> las r<strong>en</strong>tas<br />
familiares y cambios <strong>en</strong> los estilos <strong>de</strong> vida (como<br />
por ejemplo, querer disponer <strong>de</strong> jardín y piscina) <strong>de</strong><br />
clara influ<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el consumo <strong><strong>de</strong>l</strong> recurso.<br />
En síntesis, pues, la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> agua <strong>en</strong> <strong>Catalunya</strong><br />
seguirá aum<strong>en</strong>tando <strong>en</strong> el futuro, tanto por las perspectivas<br />
<strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> las superficies <strong>de</strong> regadío<br />
<strong>en</strong> las Cu<strong>en</strong>cas Catalanas <strong><strong>de</strong>l</strong> Ebro, como por<br />
el increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la población y (al m<strong>en</strong>os parcialm<strong>en</strong>te)<br />
<strong>de</strong> las dotaciones unitarias <strong>en</strong> las cu<strong>en</strong>cas<br />
internas. <strong>La</strong> gestión <strong>de</strong> esta <strong>de</strong>manda sin recorrer a<br />
un increm<strong>en</strong>to paralelo <strong>de</strong> la oferta vía, por ejemplo,<br />
trasvases, es una cuestión capital para la sost<strong>en</strong>ibilidad<br />
<strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong> y habrá que ver si –y cómo– la<br />
aplicación <strong>de</strong> la <strong>Directiva</strong> <strong>Marco</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> <strong>Agua</strong> contribuye<br />
a hacer fr<strong>en</strong>te a esta cuestión <strong>de</strong> una manera<br />
social y territorialm<strong>en</strong>te justa y <strong>de</strong>mocrática.<br />
5. Refer<strong>en</strong>cias<br />
Agència Catalana <strong>de</strong> l’Aigua (2002a). Estudi <strong>de</strong> Caracterització<br />
i Prospectiva <strong>de</strong> les Deman<strong>de</strong>s d’Aigua<br />
a les Conques Internes <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong> i a les Conques<br />
Catalanes <strong>de</strong> l’Ebre. Conques Internes <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong>.<br />
Docum<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Síntesi. Barcelona: G<strong>en</strong>eralitat <strong>de</strong><br />
<strong>Catalunya</strong>, Departam<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Medi Ambi<strong>en</strong>t, ACA.<br />
<br />
Agència Catalana <strong>de</strong> l’Aigua (2002b). Estudi <strong>de</strong> Caracterització<br />
i Prospectiva <strong>de</strong> les Deman<strong>de</strong>s d’Aigua<br />
a les Conques Internes <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong> i a les Conques<br />
Catalanes <strong>de</strong> l’Ebre. Conques Catalanes <strong>de</strong><br />
l’Ebre. Docum<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Síntesi. Barcelona: G<strong>en</strong>eralitat<br />
<strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong>, Departam<strong>en</strong>t <strong>de</strong> Medi Ambi<strong>en</strong>t, ACA.<br />
<br />
DOMENE, E. y SAURÍ, D. (2003). “Mo<strong><strong>de</strong>l</strong>os urbanos<br />
y consumo <strong>de</strong> agua. El riego <strong>de</strong> jardines privados<br />
<strong>en</strong> la Región Metropolitana <strong>de</strong> Barcelona”. Investigaciones<br />
Geográficas, 32, p. 5-18.<br />
IDESCAT (2004). Projeccions <strong>de</strong> Població <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong><br />
(base 2002). Principals resultats <strong>en</strong> els<br />
horitzons 2006, 2015 i 2030. Barcelona: Institut<br />
d’Estadística <strong>de</strong> <strong>Catalunya</strong> <br />
MÓDENES, J.A. (2005). Comunicación personal, 7<br />
<strong>de</strong> febrero. (Investigador <strong><strong>de</strong>l</strong> C<strong>en</strong>tre d’Estudis Demogràfics,<br />
Universitat Autònoma <strong>de</strong> Barcelona).<br />
MUÑIZ SAN MARTÍN, S. (2005). El Canal Segarra-<br />
Garrigues y la (<strong>de</strong>)construcción <strong>de</strong> los problemas<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> agua. Bellaterra: Universitat Autònoma <strong>de</strong> Barcelona,<br />
Institut <strong>de</strong> Ciència i Tecnologia Ambi<strong>en</strong>tals.<br />
93