06.06.2013 Views

interpretazioni mitologiche di fenomeni naturali - Centro ...

interpretazioni mitologiche di fenomeni naturali - Centro ...

interpretazioni mitologiche di fenomeni naturali - Centro ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>di</strong>cea Properzio. 25<br />

L’Autore ricorda però che vi furono anche tra gli uomini interpreti dei sogni. Si<br />

sofferma poi a parlare dei magi presso i Tessali e accenna ai Telmissensi che<br />

passavano per abili interpreti dei sogni; poi accenna agli Isauri e agli Arabi.<br />

Soggiunge poi (pp. 59-60; 108 Bronzini): «L’arte d’interpretare i sogni fu inventata,<br />

secondo Plinio, 26 da Amfizione».<br />

Divenuta poi l’arte <strong>di</strong> interpretare i sogni meritevole <strong>di</strong> entrare nel numero delle<br />

scienze esatte, «convenne pensare a noverarne i precetti, e, per facilitarne lo stu<strong>di</strong>o, a<br />

comporre su <strong>di</strong> essa dei Trattati meto<strong>di</strong>ci. Molti dotti si presentarono in folla per<br />

rendere questo importante servigio alla umanità.».<br />

Leopar<strong>di</strong> ricorda, tra gli autori che scrissero <strong>di</strong> sogni, Astrampsico, Artemidoro,<br />

Sinesio, Achmet figlio <strong>di</strong> Seirim, Niceforo. «Le loro opere si conservano con rispetto<br />

nelle nostre Biblioteche, senza che nessuno ar<strong>di</strong>sca toccarle».<br />

Il poeta enumera ancora opere <strong>di</strong> <strong>di</strong>versi autori, da Alessandro Min<strong>di</strong>o a Serapione<br />

e altri non pochi le cui opere «infelicemente si sono smarrite». Invece «Gli scritti<br />

onirocritici <strong>di</strong> Germano Patriarca <strong>di</strong> Costantinopoli, e <strong>di</strong> Michele Paleologo si<br />

serbano manoscritti come tesori sepolti, nelle Biblioteche».<br />

Leopar<strong>di</strong> (p. 61; 108 Bronzini) si sofferma poi a fornir <strong>di</strong>vertito, «Per saggio della<br />

maniera <strong>di</strong> pensare, e <strong>di</strong> ragionare degli Onirocriti, ossia Interpreti dei sogni [...] il<br />

principio del libercolo <strong>di</strong> Astrampsico»:<br />

Il camminare sui carboni, <strong>di</strong>ce questi, presagisce un danno cagionato dai nemici. Colui che tiene in<br />

mano un Ape [sic!] vedrà svanir le sue speranze. Il muoversi tardamente rende i viaggi calamitosi.<br />

Se ti vedrai sollevato <strong>di</strong> mente, sappi che ti conviene abitare una terra straniera. La vista degli astri è<br />

eccellente per gli uomini. Se camminerai sopra dei vasi <strong>di</strong> terra, pensa a schivare i danni, che ti<br />

preparano i nemici. La vista dei buoi, minaccia una cattiva avventura. Il mangiar uve in<strong>di</strong>ca una<br />

vicina inondazione <strong>di</strong> pioggia. I tuoni u<strong>di</strong>ti nel sonno sono i <strong>di</strong>scorsi degli Angeli. Il mangiar fichi<br />

denota le vane cicalate. Il latte è in<strong>di</strong>zio <strong>di</strong> placi<strong>di</strong> costumi. Il latte sventa le trame degl’inimici. Se<br />

ri<strong>di</strong> nel sonno, sei <strong>di</strong> costumi <strong>di</strong>fficili. Se ti ve<strong>di</strong> vecchio, atten<strong>di</strong> degli onori. Se sie<strong>di</strong> nudo, temi <strong>di</strong><br />

perdere i tuoi beni. Un cattivo odore è segno <strong>di</strong> qualche molestia.<br />

Leopar<strong>di</strong> commenta, in margine all’elencazione (p. 61; pp. 108-109 Bronzini):<br />

«Ecco gli arcani dell’arte onirocritica, ecco i fonti della scienza del futuro, ecco le<br />

sublimi teorie dell’arte <strong>di</strong>vinatoria. O cecità! ».<br />

E’ molto interessante la citazione che segue (p. 62; 109 Bronzini) <strong>di</strong> un passo <strong>di</strong><br />

Petronio: 27<br />

Somnia, quae mentes ludunt volitantibus umbris,<br />

Non delubra Deum, nec ab aethere numina mittunt,<br />

Sed sibi quisque facit; nam quum prostrata sopore<br />

Urget membra quies, et mens sibi pondere lu<strong>di</strong>t,<br />

Quidquid luce fuit, tenebris agit. Oppida bello<br />

25 Leopar<strong>di</strong> richiama, in nota 203 (53 Bronzini), Propertius, Eleg. Lib. II, El. 2, v. 8.<br />

26 In nota 209 (59 Bronzini) Leopar<strong>di</strong> scrive: Interpretationem ostentorum, et somniorum (invenit) Amphictyon. Plinius,<br />

Hist. Nat. Lib. VII. Cap. 56.<br />

27 In nota 226 (76 Bronzini) Leopar<strong>di</strong> cita Petronius Arbiter, in Satyric.<br />

56 5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!