Arrègulas - Acadèmia de su Sardu

2.3. Sa literadura in Campidanesu
Sa lìngua sarda, che is àteras lìnguas de su mundu, tenit una literadura sua.
In custa arrassinna literària lestra pigaus in cunsideru sa literadura sarda po su chi
pertocat sa bariedadi campidanesa e eus a partziri sa literadura in d-unas cantu partis
chi pertocant sa poesia, sa prosa, su teatru e sa literadura scientìfica.
A primìtziu tocat a arregordai ca is prus scritus antigus de su Sardu ddus ant
scritus in Camp. faci a s’annu milli.
Apustis is Sardus ant sighiu a scriri finsas a imoi e, po una chistioni de craresa,
fait a nai ca sa literadura sarda, mancai pagu connota, est una sienda e scusòrgiu
mannu de s’identidadi nosta.
Labai imoi a sighiri is òberas e is autoris chi ant scritu in sardu imperendi sa
bariedadi campidanesa.
2.3.1. Is prus documentus antigus in Campidanesu
Faci a s’annu milli, candu est acabada sa dominatzioni bizantina, funt nàscius
in Sardìnnia unus cantu stadus soberanus: su prus antigu fiat su Giuigau de Càralis
o Plùminos e est a nai ca is documentus de s’aministratzioni sua funt, po sa storiografia
ofitziali, is prus scritus antigus chi connosceus finsas a imoi. Mancai custus
scritus no siant de pigai in cunsideru che literadura sintzilla, nosu ddus arremonaus
su pròpiu, si no àteru po una chistioni stòrica.
Totu custus documentus fiant de sa Cantzelleria mòbili de su Giuigau de
Càralis o desinuncas scritus arreligiosus e de is arcivus de sa Crèsia. Innoi, in custa
arrassinna stòrica lestra, arremonaus is Cartas bulladas de su Giùixi Orzoco-Torchitòriu
(faci a su 1066-1074), sa Carta a grafia grega allogada in s’Arcivu de
Marsìllia (1089), is duas Cartas de achirimentu patrimoniali de Pàulu obispu de
Sueddi (faci a su 1190-1200), sa Carta de su priori Remundu de Santu Sadurru
(1190-1206), su Documentu scritu po sa paxi de su 30 de mesi de ladàmini de su
1206, sa Carta de su Giùixi Illelmu-Salùsiu de su 10 de maju de su 1211, sa Carta
de s’obispu Torchitòriu de Sueddi de su 30 de cabudanni de su 1215 e sa Carta
de Benedetta de Lacon de su 30 de maju de su 1225.
Sa produtzioni de òberas literàrias in Camp. est manna. Incumentzendi de su
sèculu XVII finsas a imoi, labai is prus autoris famaus e is traballus insoru, inditaus
de sighida una borta sceti.
50