TRANSFORMEREN VOOR GEVORDERDEN ACTIEONDERZOEK HEMELSE MODDER ZAANSTAD

Achter de voordeuren van de tien huishoudens hebben zij ons dus verteld over
de problemen waarvan zij zelf vinden dat zij die hebben. Zij verhaalden over het
perspectief, dat zij voor ogen hebben, dat door die problemen niet bereikt kon
worden. Daarna hebben zij hun eigen plan gemaakt om die problemen op te lossen.
Dat persoonlijke actieplan hebben we vervolgens gepoogd te realiseren. Sommige
onderdelen van die plannen zijn heel goed gelukt. Bepaalde dingen zijn stukgelopen.
Precies in die ervaringen zitten de lessen van “Hemelse Modder”. Wat kunnen we
van deze burgers met meerdere problemen verwachten? Staan er regels in de weg?
Welke praktijken werken? Welke niet? Op welke punten kunnen we beleid verbeteren
of vereenvoudigen om dichterbij de beleving van burgers te komen? Hoe zorgen we
ervoor dat professionals maatwerk (kunnen) leveren?
Alle problemen, perspectieven, plannen en ervaringen met het oplossen van
problemen zijn opgetekend in geanonimiseerde individuele casusbeschrijvingen.
Die beschrijvingen werden gededuceerd uit de verhalen die huishoudens ons zelf
vertelden. Zij vormen deel II van dit onderzoeksverslag. Wie dichterbij de beleving
van de huishoudens wil komen, leest die beschrijvingen. Deze narratieven kunnen in
de toekomst ook dienen als empirisch leermateriaal voor professionals en beleids-
makers in het transformerende sociale domein.
De tien cases tezamen zijn in zowel kwalitatieve als kwantitatieve zin geanalyseerd.
Die analyse is uitgewerkt in deel I. Dit deel leidt in de eerste plaats tot het inzicht
dat het legitiem inzetten van zorg ondersteuning en de betrokkenheid van huishou-
dens bij het oplossen van hun eigen problemen op gespannen voet kunnen staan
met elkaar. Ten tweede vonden we een zevental ‘stapstenen’ waarlangs Zaanstad
de transformatie vorm kan geven en via die route een brug kan slaan tussen de
leefwereld van huishoudens met meerdere problemen en het systeem van zorg en
ondersteuning.
Alle inzichten, routes en principes in dit onderzoeksverslag zijn als het ware
opgetild vanaf de straat. “Hemelse Modder” is in die zin bottom-up beleidsontwik-
keling. Maar niet alle rijkheid en schakeringen van de lessen die wij leerden met
dit onderzoek waren te vertalen in beleidsmatige inzichten, een route of in een
model. Simpelweg omdat we een zeer complexe werkelijkheid onderzocht heb-
ben; en modellen altijd een vereenvoudiging zijn van de werkelijkheid. Een groot
deel van die rijkheid is terug te lezen in de casusbeschrijvingen in deel II van dit
onderzoeksverslag.
10 ACTIEONDERZOEK HEMELSE MODDER Verantwoording