Jaargang 8, nommer 2 – Augustus 2011 - LitNet

More documents

Recommendations

Info

156 LitNet Akademies Jaargang 8(2) – Augustus 2011 Die resensies van Die dag toe ek my hare losgemaak het bevestig ook die aanwesigheid van beide outonomie (van die kortverhale) en koherensie (van die bundel as geheel), hoewel slegs Brink (2008:9) daarop wys dat hierdie teks tot ‘n afsonderlike genre behoort. Van Niekerk (2008:22) verwys byvoorbeeld na ―die aaneengekoppelde verhale‖. Van Niekerk (2009:239) beskou die enkele protagonis en chronologiese rangskikking as die belangrikste eenheidsmerkers: Eerder as ‘n losse groepering van tekste, is dié ‘n deurgekomponeerde bundel waar elke verhaal dieselfde hoofkarakter het – Mia Ragel Albertyn – wat in verskillende lewensfases haar verskyning maak. Gevolglik kan die bundel byna as ‘n soort ―mini-roman‖ gelees word, veral omdat die verhale chronologies op mekaar volg, beginnende by Mia se twaalfde verjaardag. Tog bly dit ‘n kortverhaalbundel en die verhale staan ook beslis op hul eie. Elke verhaal vorm ‘n afsonderlike eenheid, maar die verhale bou ook op mekaar voort en elke verhaal verkry bykomende betekenis deur die verhale waardeur dit omring word. Volgens Cochrane (2008:9) bied die ―chronologiese struktuur […] interessante moontlikhede aan die leser wat die bundel in sy geheel as ‘n tipe miniatuur- Bildungsroman óf elke kortverhaal as ‘n selfstandige eenheid kan lees‖, maar hy wys ook daarop dat sekere motiewe ―funksioneer as bindingselemente en snoer die individuele verhale as ‘n eenheid saam‖. Uit die resensies van Die dag toe ek my hare losgemaak het blyk dit dat resensente en bemarkers wel die belangrikste eienskap van die kortverhaalsiklus – die spanning tussen outonomie en koherensie – herken het, maar dit (weens die gebrekkige teoretisering oor hierdie genre in die Afrikaanse literatuurkritiek) nie as behorende tot ‘n spesifieke vorm identifiseer het nie. Volgens Snyman (2011) is dit ook die geval met ‘n aantal ander onlangse tekste (sien ook die vorige deel van hierdie studie, ―Generiese merkers in die kortverhaalsiklus: Deel 1: Teoretiese uitgangspunte‖). Hierdie artikel poog om saam met Deel 1 van die studie ‘n bydrae tot die teorie oor die Afrikaanse kortverhaalsiklus te lewer. 2. Probleemstelling Die oorhoofse doel van hierdie studie is om outonomie en koherensie as generiese merkers in Die dag toe ek my hare losgemaak het te ondersoek volgens teoretiese beskouings van die kortverhaalsiklus of saamgestelde roman as genre. In die eerste deel van die studie is die teoretiese uiteensetting onderneem. Eerstens is ‘n onderskeid getref tussen eenheidsbundels en kortverhaalsiklusse. Tweedens is uiteenlopende teoretiese beskouings oor die kortverhaalsiklus krities bespreek en ‘n bruikbare omskrywing van die kortverhaalsiklus vir die doeleindes van hierdie studie daargestel. Derdens is koherensiemerkers wat Dunn en Morris (1995) identifiseer, aan die hand van enkele voorbeelde uiteengesit. In hierdie artikel word die teoretiese uiteensetting gebruik om die generiese merkers van Die dag toe ek my hare losgemaak het van Brümmer te ondersoek. Eerstens sal kortliks gefokus word op die outonomie van die korter tekste. Tweedens sal Dunn en Morris (1995) se beskouing van die elemente wat koherensie tussen outonome tekste in die kortverhaalsiklus bewerkstellig, as vertrekpunt dien om te bepaal hoe koherensie tussen die afsonderlike kortverhale in Die dag toe ek my hare losgemaak het tot stand kom. 156 ISSN 1995-5928 | Tel: 021 886 5169 | E-pos: akademies@litnet.co.za
157 LitNet Akademies Jaargang 8(2) – Augustus 2011 Die fokus sal op die enkele protagonis, tydshantering, ruimte en motiewe val om te bepaal of hierdie elemente voldoende assosiatiewe verbande tussen die tekste lê vir ―dynamic patterns of recurrence and development‖ (Ingram 1971:20). Derdens sal ondersoek ingestel word na die strukturele en tematiese gevolge van die spanning tussen die outonome kortverhale en die groter geheel, veral ten opsigte van die wyses waarop ‘n effek verkry word wat verskil van onderskeidelik die roman en die minder koherente kortprosabundel. 3. Outonomie in Die dag toe ek my hare losgemaak het Uit die resensies van Die dag toe ek my hare losgemaak het wat hier bo genoem word, is dit duidelik dat die enkele protagonis en die chronologiese struktuur die herkenbaarste koherensiemerkers in hierdie kortverhaalsiklus is. Daarbenewens funksioneer ook die ruimte en herhalende motiewe – spesifiek glas en kos – as elemente wat die mate van eenheid van die siklus verhoog. Dit is ook opmerklik dat die bundel deurgaans gebruik maak van ‘n derdepersoonsverteller wat deur Mia fokaliseer. Daar is egter ook duidelike aspekte wat die outonomie van die afsonderlike tekste bevestig. Elke teks in hierdie bundel kan beskryf word as ‘n ―korter prosateks [...] wat wel ‘n storie vertel‖, wat volgens Du Toit (1974:251) die eenvoudigste beskrywing van ‘n kortverhaal is. Al die tekste in Die dag toe ek my hare losgemaak het bevat ook ‘n keerpunt of verandering, ‘n aspek wat Aucamp (1978:149–50) met voorbehoud as kenmerkend van die kortverhaal beskou. Elkeen van die tekste getuig boonop van ‘n ―artistieke organisasie‖ opvallend van die kortverhaal met die sorgvuldige wyse waarop titel, aanvangsin en slotsin op mekaar afgestem is; die konsentrasie op een of dan weinig karakters; eenlynigheid van handeling; ekonomiese suggestieryke konstituering van ruimte en tyd; die fusie van al hierdie elemente binne ŉ bepaalde toonaard of stemming ter verkryging van één effek. (Botha 1992:236) Die twaalf tekste in Die dag toe ek my hare losgemaak het kan volgens hierdie maatstawwe as kortverhale beskou word, ‘n term wat die outonomie van die afsonderlike teksgedeeltes bevestig, maar terselfdertyd ook ‘n term wat in genreteorie hoogs problematies is omdat dit dikwels, net soos die term eenheidsbundel, gebruik word as evaluatiewe eerder as beskrywende term. (Vgl. Aucamp 1978:148–51 en De Vries 1998:24–5 vir ‘n uiteensetting oor die kortverhaal se posisie in die hiërargie van kortteksgenres.) Die outonomie van die twaalf korter tekste word verder bevestig deur die bandteks, wat dit as kortverhale klassifiseer, deur resensente (vgl. Brink 2008, Van Niekerk 2008, Van Niekerk 2009, Cochrane 2008 en Cilliers 2008) wat dit as kortverhale benoem, en deur die feit dat drie van die verhale, naamlik ―Toe Toorvoet stil geword het‖, ―Het jou!‖ en ―Ragel is ek gedoop‖ vroeër as afsonderlike verhale gepubliseer is. In ‘n onderhoud met Martie Swanepoel noem Brümmer dat hoewel Die dag toe ek my hare losgemaak het aaneengeskakel is, sy die bundel as kortverhale beskou: In die laaste jaar van my meestersgraadkursus het ons saam besluit al die stories sou dieselfde hoofkarakter (Mia Ragel Albertyn) hê, en dat hulle min of meer chronologies op mekaar sou volg. Die verhale het dus nou ‘n byna 157 ISSN 1995-5928 | Tel: 021 886 5169 | E-pos: akademies@litnet.co.za
Page 1 and 2:
LitNet Akademies ’n Akademiese jo
Page 3 and 4:
Adviesraadslede van LitNet Akademie
Page 5 and 6:
Inhoudsopgawe Afdeling: Natuurweten
Page 7 and 8:
Afdeling: Natuurwetenskappe
Page 9 and 10:
LitNet Akademies Jaargang 8(2) Augu
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
(e) Alle komposisies van en is mo
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
T(x) = 33.6348 T(L 1 U 1 x) = 18.09
Page 21 and 22:
Dus is LitNet Akademies Jaargang 8(
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Stelling 9: Vir x ∈ Mn−1 geld:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
LitNet Akademies Jaargang 8(2) - Au
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114: LitNet Akademies Jaargang 8(2) - Au
Page 149 and 150: 3.3.4 Tekstuele patrone LitNet Akad
Page 161 and 162: 153 LitNet Akademies Jaargang 8(2)
Page 163: 155 1. Inleiding LitNet Akademies J
Page 189 and 190: 181 5.2.6 Oorkoepelende tema LitNet
Page 191 and 192: 183 Botha, E. 1992. Kortverhaal. In
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
- Fundamentele toekomstige verander
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Bibliografie LitNet Akademies Jaarg
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
eenbleek (gedig 5, r. 4) / bone-ble
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Summary LitNet Akademies Jaargang 8
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Lees die volgende sinne: Hulle ken
Page 337 and 338:
show all

Jaargang 8, nommer 2 – Augustus 2011 - LitNet

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?