Jaargang 8, nommer 2 – Augustus 2011 - LitNet

LitNet Akademies Jaargang 8(2) – Augustus 2011
common things and common men 16 – a tune the Concord bards are ever playing
while they pound away at the immensities with a Beethoven-like sublimity, and
with, may we say, a vehemence and perseverance, for that part of greatness is
not so difficult to emulate.
Voorbeeld 1: Ives, Concord Sonata, iv (Thoreau): “Human-faith-melody” (p. 67,
sisteem 2 – p. 68, sisteem 1) 17
Nadat fragmente van die “human-faith-melody” in die koda van die eerste beweging
voorgekom het, verskyn dit vier keer in die derde beweging (The Alcotts) waar dit
gevarieer word. In die laaste beweging (Thoreau) vorm die melodie, wat deur ’n fluit
met klavierbegeleiding gespeel word, ’n fokuspunt in die sonate in die geheel. (Gaan na
http://www.youtube.com/watch?v=6r7rxbqDw-s (by 9’33”) om daarna te luister.)
Slegs twee motiewe in hierdie tema word bespreek, naamlik die Concord-motief en die
openingsmotief van Beethoven se vyfde simfonie in c mineur, wat onderskeidelik “C”
en “B1” in voorbeeld 1 gemerk is. (“B2” verteenwoordig die tweede motief in die
simfonie se hooftema.) Die onderbroke Concord-motief aan die begin van die “humanfaith-melody”
verskyn ook aan die begin van die sonate. (Gaan na
http://www.youtube.com/watch?v=-AyG0GU199U om daarna te luister.)
Voorbeeld 2: Ives, Concord Sonata, i, (Emerson), opening
Aan die begin van die sonate is die Concord-motief versteek, want dit begin in die loop
van ’n stygende heeltoon-toonleer, en die vierde noot van die motief, wat vyf trappe na
onder spring, maak hier deel van die begeleiding uit. In die proses van bekendstelling
krimp die dalende sprong van ’n vyfde geleidelik (met vierkantige hakies in voorbeeld
2 gemerk) om by ’n interval uit te kom wat enharmonies gelyk is aan die majeur derde,
198
ISSN 1995-5928 | Tel: 021 886 5169 | E-pos: akademies@litnet.co.za