MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

«7
Er spreekt uit zijn verhaal eene bittere jaloezie tegen de
naburen, die zijnen landgenooten zooveel voordeel ontnemen,
tegen de meerdere energie, waarvan zij in alles blijk geven.
Geene gelegenheid verzuimt hij om de Engelschen aan te
zetten tot zelfverdediging, tot represailles tegen die kleine
natie, die volgens zijne beschouwing hen voor hunne oogen
besteelt. Toch kan hij nu en dan een woord van bewondering
niet terughouden voor dat luttele en pas opgekomen
hoopje volks, dat zich niettegenstaande alle hinderpalen zoo
spoedig heeft opgewerkt, dat nog steeds door ijver en bekwaamheid
toont, zijnen machtigen nabuur te willen en te kunnen
op zijde streven, een volk, dat het zoover gebracht heeft,
„that all other Nations and Countries do admire them/' De
Vereenigde Provinciën, zegt Gentleman bitter, zijn alleen door
de visscherij zóo rijk geworden, dat er in het geheele land
geene bedelaars zijn „except they be some of our own English
Nation;* het land der Nederlanders is klein, en toch hebben
zij meer zeelieden en visschers dan Engeland, Schotland
en Frankrijk te zamen ; hun land levert geene der bouwstoffen
op, die voor de visscherij onontbeerlijk zijn, en toch hebben
zij het zoover gebracht, dat zij door die nering veel geld verdienen.
Door de visscherij verkrijgen de Nederlanders werk
en tevens schepen om hun land in geval van nood te verdedigen.
De Engelsche Raad zelf beschermt hen, terwijl de
Engelschen, onvermogend als zij zijn om met hunne slechte
gereedschappen de Nederlanders te overtreffen, nog bovendien
door de indringers bespot worden. „Ya English! ya zall or
oud scone dragien!" (Gij Engelschen, gij zult onze oude
schoenen dragen!) schreeuwen de visschers hun na. Is dit langelte
dulden? roept Gentleman uit. Zullen de edele Britten
het langer werkeloos aanzien, dat een volk, van alle hulpmiddelen
ontbloot, die z ij op een paar uitzonderingen na binnen hun
bereik hebben, uit hunne landen het geld wegvoert, zoodat
men op éenen dag onder de Neder'landsche vischvrouwen meer
Engelsche Jacobussen zien kan dan ooit te Londen ? ' ) — dat
die natie uit hunne zeeën de schatten haalt, waarmede God hen
i) Toespeling op een grief der Engelschen, waarop Jakob I de Staten herhaaldelijk
en met nadruk opmerkzaam maakte: het voortdurend uitvoeren van Engelsche munt
naar Nederland. Vgl. hierover: Hitchcock, Polliüque Piatt, p. 48. — Ralegh, Observât,
touch, trade and cumin. (Works. VIII. p. 372 vlg.) - The Trade's Increase.
(Harl. Miseell. IV. p. 200,15) — en o. a. Proposition van Carletou, in de : R.S.-G.
28 Nov. 1018, 12 Jan. 1019. — Ook bepaaldelijk over den Engtischen Jacobus;
Gr. Placaetb. 1. p, 2773.