MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

59
praescriptie, waartoe zelfs een titulus putativus en een bezit
van 10 of 20 jaren voldoende zoude geweest zijn. ')
Ook politieke redenen zijn er, gaan de gezanten voort, die
de Staten noodzaken, ten ernstigste bij den koning op intrekking
van het plakkaat aan te dringen. Door de haringvisscherij
onderhouden meer dan 20,000 inwoners der Provinciën hunne
gezinnen, in de daaraan verbonden neringen vinden tweemaal
zoovele personen hun bestaan. Maar ook al was dit niet zoo, de
Staten kunnen den koning nooit te wille zijn in het stellen van
zulk een allergevaarlijkst praecedent; niet alleen toch kan de
vrije vaart over de zee met hetzelfde recht als de visscherij
door Engeland verboden worden, maar andere vorsten, met
name de koning van Spanje, zouden datruit aanleiding kunnen
nemen, ook hunne zeeën te sluiten, waardoor de handel op
andere werelddeelen ook voor de Engelschen onmogelijk zoude
worden.
Met deze argumenten meenden de ambassadeurs het recht
van den koning tot het belasten der visscherij genoegzaam
wederlegd te hebben, maar ook de reden, door den koning
voor de uitvaardiging van het plakkaat aangevoerd, bestreden
zij ernstig. Het was niet mogelijk, zeiden zij, dat de visscherij
der Engelschen door die der Nederlanders zoozeer was benadeeld,
dat het verval van verscheidene Engelsche zeesteden
daarvan het gevolg was. Niet alleen toch was het niet gebleken,
dat de visscherij der onderdanen van Z. M. ooit van eenig
belang geweest was, maar ook : hadden de Engelsche visschers
hun belang gezien in een beroep, dat hun als den naastbijgelegenen
zooveel gemakkelijker moest zijn dan anderen, zij zouden
zich waarlijk niet door vreemdelingen hebben laten verdrijven,
„puisque leur condition n'est poinct telle, qu'ilz vouldront
souffrir la moindre iniure de quel qu'il soit/' Nu zij het
visschen der Nederlanders rustig aangezien hebben, moet
men aannemen, dat zij op gemakkelijker en voordeeliger wijze
in hun onderhoud hebben weten te voorzien, wat niet te ver-
') Van Meteren, Nedcrl. oorl., fol. 650 voegt hierbij nog: „Sy seyden mede, dat
het een groote dispute ware, hoeverre elcx Landts Custen ofte Limiten inde
groote wijde Zee Oceaue mochte strecken." Iets dergelijks vind ik in de Propositie
niet; dat het argument echter in de verdere replieken der Nederlanders, die in het
Verbaal slechts hij uittreksel zijn medegedeeld, onder de „andere redenen die meer
geallegeert werden" een plaats heeft gevonden, is zeer waarschijnlijk. Het was tocli
een van de gewichtigste redenen, door De Groot voor mare liberum aangevoerd
(Mare Liberum, p. 35,37,38), en in dit speciale geval een zeer moeielijk punt. (cf.
hierboven p. 25. Noot 1.)