MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

239
1636 volgde de definitieve uitspraak der rechters, dat de medewerking
van het parlement hiertoe niet noodig was. Nog meer tegenstand
dan de quaestie van het jacht-domein vond deze maatregel
: ontelbaar zijn de vonnissen, over het innen der belasting
gewezen '). Was het Karel I niet mogelijk, wilde bij den
strijd met het parlement doorzetten, dergelijke uitersten te
vermijden ? De schildering van Engelands verhouding tot zijne
naburen zal het antwoord geven.
Nooit hingen Engelsche binnen- en buitenlandsche politiek
nauwer samen dan in deze jaren. Al was Karel I veranderlijk
in de middelen om zijn doel te bereiken, hij bezat daarbij eene
doorzettende kracht, die van geen buigen' wist, wanneer het
de bereiking van dat doel op den gekozen weg gold. En
dat doel was boven alles het ideaal zijns vaders : de bevestiging
der Stuarts als onbeperkte heerschers over Groot-Britannië.
Wat was dan ook natuurlijker, dan dat hij na eene
enkele jeugdige uitspatting terugkeerde tot de politiek zijns
vaders, die eene onzijdige en bemiddelende houding tusschen
de verschillende mogendheden verkozen had boven een krachtig
ingrijpen in de Europeesche politiek ? Maar toch waren er
oogenblikken, dat Karel I, meer koning dan zijn vader, genegen
scheen zijne onwaardige houding te verlaten en aan
het hoofd van de protestantsche vorsten moedig zijn zwaard in
de weegschaal te werpen. Dan echter was het altijd zijn
geldgebrek, dat hem weder tot werkeloosheid doemde.' Aan
een vergelijk met het parlement dacht hij niet: Engelands
koning wilde hij zijn in den zin dien hij aan dien titel hechtte.
En dan had toch ook de plaats, die hij' nu in Europa innam,
veel wat eenen vorst konde aantrekken : beurtelings gevleid door
beide groote partijen, van beide kanten als de redder der goede
zaak begroet, had hij de aangename bewustheid, dat het in
zijne macht stond de krijgskans naar de zijde te doen overslaan,
die hij steunde. Het zoude hem, den vorst van het
slechts half-hervormde Engeland, niet moeielijk gevallen zijn,
die positie op den duur in te nemen, ware niet het huwelijk
zijner zuster met Frederik van den Palts altijd een hinderpaal
gebleven. Hoevele bezwaren eene inmenging in de Europeesche
politiek ook had, toch konde Karel niet verdragen, dat de
zuster van den koning van Engeland als ballinge de gastvrijheid
moest genieten van een kleinen staat. Daaraan moest
een einde komen! Hij had daartoe den weg gevonden, die
') Rauke, Engl. Gesch. II. p. 199—202.