MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

66
dat tusschen vrije vaart en vrije visscherij een groot onderscheid
was, de vrije vaart toch benadeelde de eigenaars der
zee niet, terwijl de visscherij ongetwijfeld de visschen, „de
vruchten van de zee," deed verminderen.
De Nederlanders hielden daarentegen vast aan hunne leus :
mare liberum. De quaestie was, beweerden zij, in 1496 tegen
den koning gedecideerd, de koning had toen van de door de
Engelschen bedoelde „facultas" afstand gedaan ; de visschers
waren dus, meenden zij, volkomen bevoegd om de vrijheid van
visschen te praescribeeren. Aan het tweede en derde argument der
Engelschen hechtten zij niet veel : wie de visscherij gedeeltelijk verbiedt,
zeiden zij terecht, kan haar ook geheel verbieden, — wie de
vrije visscherij belet, kan ook de vrije vaart beletten : navigatio
et piscatio in mari eiusdem naturae sunt et
parijure censentur.
Hiermede eindigde het debat; een der Engelschen meende
na afloop daarvan de zaak even uit te maken en al dat juridieke
geschrijf over deze quaestie nu voor goed te wederleggen.
Wat bedoelde men toch, vroeg hij, met te beweren: mare
jure naturali commune omnium esse? ook de aarde
was immers jure naturali primaevo aan allen gemeen
geweest? Dat het den ambassadeurs niet moeielijk viel, iemand
te wederleggen, die zoo weinig op de hoogte der quaestie
toonde te zijn, zal wel niet behoeven te worden medegedeeld;
eene eenvoudige verwijzing naar De Groot's Mar e Liberum
ware voldoende geweest. Toch getroostten de gezanten zich
de moeite om aan de hand van De Groot het verschil tusschen
aarde en zee te betoogen, door te wijzen op de deelbaarheid
der aarde, hare vastheid en vatbaarheid voor toeëigening, doch
vooral op het feit, dat de aarde sinds onheuglijke tijden geoccupeerd
en verdeeld was in tegenstelling met de zee, die steeds
in haren oorspronkelijk en toestand gebleven was ').
Zoo eindigde deze samenkomst, de eerste waarop beide
natiën hare kra hten gemeten hadden. En hoezeer bleek
ook hier Nederland zijne oudere mededingster vooruit te zijn !
Hadden de ambassadeurs onder aansluiting aan De Groot's
beroemd werkje een betoog geleverd, dat van grondige studie,
van kennis der economische toestanden getuigde, de redeneering
der Engelschen was even oppervlakkig als verward 3 ):
') cf. Grotius, Mare Liberum, p. 24. vlg.
*) Groot schijnt reedä toen de verwarring geweest te zijn, door de combinatie