MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

122
7°. dat, zoo echter eenige natie in dit geval moest worden
„gheprefereert," dit de Nederlanders zouden moeten zijn krachtens
hunne ontdekking in 1596 ; 8°. dat daarentegen de
Engelschen, zonder eenige voorafgaande kennisgeving op behoorlijke
wijze, den Nederlanders hadden verhinderd te visschen;
0°. dat wel is waar de Moscovische Compagnie, van
wie alle „belet" aan de Nederlanders gedaan uitging, onder
voorwendsel van de macht haar door den Engelschen koning
verleend, zich willig betoond had, vreemde natiën na verzochte
„licentie" of gedane „recognitie" vrij te laten visschen ] ),
maar dat zulk eene wijze, om de visscherij voor deiNederlanders
open te stellen, door de Staten niet goedgekeurd koude
woiden, en eindelijk 10°. dat toch de Staten, als bestuurders
van ecu land, dat voornamelijk door handel en zeevaart bestond,
die middelen van bestaan zooveel mogelijk moesten beschermen
en aanmoedigen ? ).
Men oordeelde dus tegen de aanmatigingen der Engelschen
krachtig te moeten protesteeren. Eene goede gelegenheid, om Jakob
I met de grieven der Nederlanders bekend te maken, bood
zich weldra aan. De Engelschc gezant Winwood, die met de Staten
op zeer vriendschappelijken voet stond, keerdein Augustus 1613
naar Engeland terug, om als secretaris van staat zijne plaats aan
het hof van Jakob I in te nemen. De verhouding van Engeland
en Nederland was gunstiger dan ooit :i ), geene onaangenaam-
pretensie niet. De Bngelseheu beweerden, dat de zeeën, die Groot-Britannië
omringd en, hun als een soort van accessio behoorden; de Ijszee of, zooals zij die
noemden Groenlandsche oceaan behoorde hun echter krachtens hunne toeëigening. (Zie
hiervóór p. 24, 25.) Daartegen dient dus niet, dat Groenland en andere landen, zuidelijker
dan Spitsbergen, hun niet behoorden.
1 ) Andere natiën waren minder schroomvallig dan de Nederlanders, men kwam o.a.
overeen, dat een schip van Bordeaux bij Spitsbergen zoude mogen visschen, mits
het de eersti acht walviaschen, die gevangen werden, aan de Engelschen uitleverde.
Ben Bchip van St. Jean de Liiz zonde traan mogen koken en den opbrengst met de
Engelschen deelen, terwijl de Engelschen bovendien alle walvischbaarden zouden krijgen.
Ben klein scheepje uit dezelfde stad kreeg hetzelfde verlof tegen betaling van 40
loimeii traan. Men ziet, dat de „recognoissance" niet gering was : de Engelsi hi n
verzekerden zich la part du lion! Toch verbraken de Engelschen, toen de anderen
aan het verdrag voldaan hadden, de overeenkomst en beroofden hen van alles, terwijl
ze hen nog bovendien slecht behandelden ! (Hist, du pays nomine Spitsh. p. 21.22,23. —
cf. ook : Macnbcrson, Annals of eoiiini. II. p. 273,74.)
-) Request dn benadeelde kooplieden aan de Stn.-Gen., bij : Wasaenaer, Hist. verh.
VI11. p. 88. — Plancius, Replicques, (afgedrukt in: Dist. du pays nomme Spitsb.
p. 27 vlg., en bij : Wassenaer, 1. e. p. 03.)
3 ) Winwood verklaarde aan de Stn.-Gen. bij zijn afscheid : „de vruntschap ende goede
eoi.es, o dentie tusschen zijne Mat. ende desc landen heeft altijts toegenomen, eude