MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

224
eene nieuwe wending der politiek weldra grootere moeilijkheden
bracht.
In Engeland was het Fransche bondgenootschap met leede
oogen aangezien, en ook in Frankrijk bestond eene partij van
veel invloed, die de aansluiting aan Engeland afkeurde. De
altijd intrigeerende Maria de Medicis met hare Spaauschgezinde
omgeving greep het oogenblik aan, dat Spanje, voor het
Fransch-Engelsche verbond bevreesd, door concessiën eene
toenadering van Frankrijk zocht te verkrijgen, om deze in de
hand te werken. Richelieu moest toegeven '). In Engeland
zag men het met diepen weerzin; de publieke opinie
evenzeer als zijn eigen wensch noodzaakten den koning op
de beperkende bepalingen van zijn huwelijksverdrag inbreuk
te maken en de Fransche omgeving van zijne gemalin weg te
zenden. De Fransche regeering voelde zich zwaar beleedigd
en wees alle verzoenende stappen af '-). Onder den indruk
daarvan gaf Karel gehoor aan den luiden wensch zijner onderdanen
en beloofde aan een gezantschap van de belegerde
Hugenooten te La Rochelle zijne hulp 3 ). De oorlog brak
spoedig uit (1027.)
Voor de Staten was dit eene zeer ernstige gebeurtenis.
Afgezien van het gevaar, dat hun land door de klimmende
overmacht van het Oostenrijksche huis dreigde, was er voor
de Staten reeds dadelijk reden tot zorg. Hun geheele handel
stond op het spel. „Daer dese landen in haer selffs ende
hare circumferentie en huysneringen weynich considerabel
sijn", dus zeggen de Staten zelveu, „bestaen sy alleenlijck bij
de Trafficque ende Commercien ter Zee, ende door de' soete
Wateren". Die handel ter zee bepaalde zich, nu die op
Spanje verboden, die op de Oostzee door den dertigjarigen
oorlog belemmerd was, voornamelijk tot Frankrijk en Engeland
'). Was dit reeds op zich zelf een reden om vrede tusschen
beide mogendheden te wenschen, dat verlangen weid
eene gebiedende noodzakelijkheid, daar tie Nederlanders, „de
enge Zee ofte Canal moetende gebruyckeii voor hare passages",
') Rauke, Engl. Gesch. II. p. 115.
-'J Rauke, Engl. Gesch. II. p. 110—18,
J ) Ranke, Engl. Gesch. 11. p. 120.
4 ) Ook d,- handel in haring stond ten gevolge dezer gebeurtenissen bijna geheel
dl, .waermede dan ons," zoo zeggen de ambassadeur.-,, „mise Middelen ter Zee
den benomen worden." (Verbaai der ombass. ». 1628—29 ad 17 Oct. 1628)