MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

65
tractaat betroffen den handel, niet de visscherij, die handelingen
waren niet van Nederlandsche zijde het eerst gepleegd, die
handelingen konden aanleiding geven tot herziening der tractaten
van „entrecours," waartoe zij bereid en gelast waren J ),
nooit echter konde de non-observantie der tractaten den Staten
worden voorgeworpen als stilzwijgende verandering in de regeling
der visscherij, van beide zijden altijd goed nagekomen.
De tractaten bleven dus van kracht, eindigden de gezanten ;
meende de koning nu recht te hebben, de visscherij op zijne
kusten te verbieden, en wilde hij de voor Nederland te maken
uitzondering door de tractaten rechtvaardigen om den vorsten,
zijnen bondgenooten, geen aanstoot te geven, het was hun
wèl: ,/t soude hun weynieh verschelen, off sy de visscheriet
ex communi vel particulari jure mochten behouden, mits da
sy in alle gevalle van de conservatie vandien versekert waeren."
Door deze slimme concessie, die echter na hun uitvoerig
juridisch betoog een eenigszins zonderlinge figuur maakt,
hoopten- zij de Engelschen over te halen; ten overvloede vestigden
zij nog de aandacht op enkele onbeantwoorde argumenten
in hunne propositie.
Hadden de Nederlanders verwacht, dat hunne tegenpartij
den uitweg, haar dus voorgehouden, gaarne zoude inslaan en,
overtuigd van haar ongelijk, de zaak door wederzijdsch toegeven
ten einde zoude brengen, dan hadden zij zich zeer vergist.
De Engelschen vermeden de quaestie op nieuw grondig
te behandelen en meenden genoeg te doen met het weerleggen
der drie nog onbeantwoorde argumenten, waarop de
Nederlanders gewezen hadden. Zij beweerden : dat eene praescriptie
van het recht van visscherij niet aannemelijk was, want
dat volgens den regel: contra ea quae facultatis sunt
non cadit (cedit?) pr aescriptio iets wat aan den vrijen wil
van den koning stond, niet verkregen konde worden door verjaring;
— dat de vrees voor den ondergang van Nederland
overdreven was, de koning toch wilde den visschers niet de
geheele visscherij beletten, maar die alleen in zooverre beperken,
dat zijne onderdanen daardoor niet benadeeld werden; —
') De herziening der tractaten van entrecours was een der punten van de Instructie
der gezanten ; de Staten wenschten die op gronden van de visscherij onafhankelijk.
Het getuigt dus van veel gevatheid bij de Nederlanders, dat zij den
Engelschen dadelijk bij deze gelegenheid het belang daarvan voorhouden. De
Engelschen, die in deze conferentie niet op de zaak terugkwamen, wezen in eene latere
over den lakenhandel het voorstel af op grond der tijdsomstandigheden.
5