MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

18
kroon behoorden. ') Hoe men daartoe kwam is niet meer na
te gaan. Evenmin blijkt het, hoe men oorspronkelijk de pretensie
wettigde. Beide zaken zijn hier trouwens van weinig
belang; de quaestie is nu niet meer, of de Engelschen recht
hadden op de zee, maar of en in hoeverre zij zich dat recht
aanmatigden. Zeker schijnt het mij toe, dat deze pretensie niet
dat Salisbury hier verdedigt, een veel degelijker argument zoude gew-eest zijn, dan
de nu nevens dit recht genoemde jurisdictio in mare. — Walter Ralegh noemt
de Engelschen „domini maris Britannici" (Invention of ships in : Works, VIII p.
327), — het Lagerhuis toonde zich in 1628 ontevreden op den koning, omdat hij
zijn gezag over de twee zeeën niet had gehandhaafd (Rapin Thoyras, Hist,
d'Anglet. VII. p. 387), — de Nederlandsche gezant Joachimi schreef in 1633, dat
de Engelschen „int gemeen pretenderen beeren ende Meesters te wesen in de nanwe
Zee" (R.S.-G. 19 Nov. 1633), — de schrijver van: Treatise of the Dominion
of the Sea, verhaalt op p. 72, dat een Zweedsch sehip weigerde de vlag te strijken
„even in the Channel it self," en zegt, dat men door „British Seas" in bet
vredestraetaat van 1654 moet verstaan: „the four Sjeas and not the Channel" (1. c.
p. 70), — Seiden zelf geeft toe, dat het Kanaal de eigenlijke Oceanus Britanniens
is (Mare Clausuni, in : Opera II p. 1280), en toont zich met de grensbepaling der
Engelsche zeeën ten noorden en ten westen zeer verlegen. (Zie hierna p. 23. Noot 4.) —
Ook nadat Seiden de Engelsche heerschappij over de vier zeeën had uitgestrekt,
vindt men soms sporen van den ouden omvang van het recht. Pufëndorf
in zijn Jus naturae et gentium (1672) zegt, dat de zeeëngten tusschen de aangrenzende
staten verdeeld moeten worden, tenzij een der beide bij overeenkomst de
geheele oppervlakte verkregen heeft, zooals Groot-Britannië beweert.
(Wheaton, Hist. I p. 200.) Zelfs in 1674, kort na den vrede te Westminster toen
Nederland in Seldens grensbepaling had berust, schreef de beroemde Sir William
Temple over het erkennen van Engelands „dominion in the Narrow Seas" door
Nederlaud. (Memoirs, II p. 250, gecit. bij : Phillimore, Internat, law, I p. 196 en bij :
Wheaton, Hist. I p. 201.) In 1682 sprak de schrijver van; Address to the freeman
and freeholders of the nation (2d part, Pref. p. XIII.) van: „the R'ght and S JVCraiguty
the Kings of Engeland have ever had to the Narrow Seas," —en nog in
de 18e eeuw vermeldde de geschiedschrijver Rapin Thoyras: „la Domination des
deux Mers." (Hist, d'Anglet. VII p. 454.) Vgl. mede Phillimore, Internat, law.
I p. 199, waar echter van „special jurisdiction" gesproken wordt.
') Dat zulk eene pretensie bestond, blijkt dunkt mij reeds uit de vorige noot
overtuigend; dat zij ouder was dan 1609 of 1613 schijnt mij toe, nog niet ontkend
te kunnen worden. Er is geen reden om aan te nemen, dat al wat Seiden daarover
schreef, onwaar is, wanneer men geeue meerdere en betere argumenten daarvoor
heeft dan Teilegen (De jure iu mare, p. 37) aanvoert. IJij begint met het „otiosum
sine dubio" te noemen, Seldeus argumenten „recensera ac refutare," en schuift zicli dus
gemakkelijk den geduchtsten voorvechter van het Engelsche dominium maris vau deu
hals. Daarna is ziju eerste argument: 1°. Bractonius. beroemd Engelsch jurist uit de
dertiende eeuw, kent het „mare Anglicanum" niet eu volgt.de Romeinsche rechtsregelen
over de zee. Ik wil daarlaten, dat uit het door Seiden (Mare Clausuni, in : Opera, II.
p. 1381) aangehaalde blijkt, dat dezelfde Bractonius toch ook de zee als eeu gedeelte
van het „regnum Augliae" beschouwt. Het is echter m. i. eenigszins onbillijk, om
de autoriteit van eenen jurist uit de dertiende eeuw op te roepen tegen een recht,
waarvoor de krachtigste argumenten aan de veertiende eeuw ontleend ziju ; iu ieder
geval kan het afwijkende gevoelen van een jurist niet veel bewijzen tegenover alle
citaten van Seiden, waaronder toch vele zijn, die luide voor het bestaan der pre-