MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

112
Met zulke verontschuldigingen stelde Jakob I zich echter
niet tevreden; hij eischte opzending der schuldige kapiteins
als gevangenen naar Engeland '). De Staten meenden den
koning te voldoen door de kapiteins dadelijk van hunne posten
te ontzetten " 2 ), maar het mocht niet baten. Ook andere
voorstellen den koning gedaan 3 ), een beroep op de privilegiën
der steden 4 ), niets hielp: Jakob I weigerde hardnekkig de
gevangene Nederlandsche kapiteins los te laten, voordat hem
volkomene satisfactie was geworden 8 ). Van alle zijden gedrongen
gaven de regeeringen der betrokkene steden, Rotterdam
chose à ce sujet." Maar ook de aanwijzing hiervan bleef achterwege. (Carleton,
Lettres. II. p. 92,109, — verg. hiervóór p. 33 vlg.) — 2°. In 1610, beweerden de Nederlanders
verder, had Z. M. beloofd, voortaan nooit meer hunne visscherij te zullen
belasten zonder voorafgaand overleg met de Staten. Carlcton meende echter, dat dit
onwaarschijnlijk was, daar men nieta op schrift had, terwijl dergelijke »exemptions
particulières" gewoonlijk bij „Lettres patentes" gegeven werden. (R.S.-G. 19 Sept
1617. — Carleton, Lettres. II. p. 51,52,53.) Oldeubaruevelt twijfelde mede reeds
dadelijk. (Carleton, Lettres. II. p. 27.200.) Uit het Verbaal van 1610 blijkt, datde
waarheid in het midden lag. Koning Jakob had bel >ofd, zoo er later klachten over
de Nederlandsche visschers inkwamen, niet dadelijk den strengen weg te zullen
inslaan, maar die klachten eerst in handen der Staten te zullen stellen. Voor het
geval, dat daarop geene voldoening volgde, had hij zich echter tot niets verbonden,
(cf. hiervoor p. 70.)
De Engelschen grondden hunne vordering, behalve op het tractaat van 1594
(zie hiervoor p. 108 Noot 1), op een oud recht, dat aan de kroon van Schotland
toekwam, „Assis d'hareng* genaamd. (Propos, v. Carleton, in : R.S.-G. 6 Sept.
1617. — Carleton, Lettres. II. p. 7,10,34. — Brief van Caron, in: R.S.-G.
0 Sept. 1617.) Caron sprak in zijnen aanbevelingsbrief van 8/18 Juni 1616 (Bijl.
Verb. Joachimi. 1636) van eene som gelds, die „ouer meenige jaren" door de Nederlandsche
visschers aan land betaald werd. Dit geld werd trouwens volgens
zijnen brief aan de Staten van 19/29 Sept. 1616 (L.E. 1616) ook door alle andere
natiën, die op de Schotsche kusten vischten, ja door de Schotten zelveu betaald.
Waarschijnlijk spreken van ditzelfde recht de Schotsche parlements-aktcn uit het
begin der regeeriug van Jakob VI (geciteerd bij : Seiden, Mare Clausuni,in: Opera.
II. p. 1407. — cf. mede : Wclwod, Abridgem. of all Sea-Lawes. p. 60), »quibus
non tam conduutur novae, sed instaurantur veteres leges." (Seiden, I.e.) Die oude
wetten bepalen : »that all manner of fischeres that occupies the sea, and vtheres
persons quhat sumeuer," die haring of andere visch vangen op de Schotsche kusten,
tusschen de eilanden of verder op in de baaien, die visch uitsluitend in Schotland
ter markt zullen brengen, „quhairby his Majesties customes be not
defrauded, and his hienesse lieges not frustrât of the commoditie appointed to them
be God." Uit het verhaal van Welwod, vermeld op pag. 42 Noot 1, zoude men geneigd
zijn op te maken, dat het een soort van havengeld was. Dezelfde schrijver verhaalt
(De dominio maris, p. 23), dat de Schotten „lisco piscariam persolvere coguntur."
') Carleton, Lettres. II. p. 37, 53, 58, 76, 77, 78,80.
2) Carleton, Lettres. II. p. 60.
3) Carleton, Lettres. II. p. 91,146,162,163,181.
) Carleton, Lettres. II. p. 76,78,79,91,181.
s ) R.S.-G. 7,19 Oct., 14 Nov., 1,14 Dec. 1617. - Carleton, Lettres. II. p .91, 93,
103,145, 238.