MARE CLAUSUM. - Acehbooks.org

169
aandringen op de ambassade te vreezen. Eerlang onderging
echter de staat van zaken eene geheele verandering : het
waren nu de Staten van Holland, die er op stonden, dat men
niet zoude talmen met het zenden van gezanten. Van waar
deze bijna onverklaarbare handelwijze? De oorzaak was gelegen
in de buitenlandsche politiek. In het najaar van 1610
had Frederik van den Palts de Boheemsche koningskroon
aangenomen; spoedig daarop was hij te Praag gekroond ').
De gevolgen waren niet uitgebleven: Spanje, met den Keizer
verbonden, had Frederiks erflanden aangevallen en in korten
tijd den geheelen Palts op enkele sterke plaatsen na bemachtigd
*).
Was reeds op zich zelve de versterking der Spaansche
macht in het Duitsche rijk den Staten hoogst ongewenscht,
dadelijk gevaar ontstond voor hen daaruit, toen de bezetting
van den Beneden-Palts de voltooiing bleek van een uitgebreid
plan, waardoor Spanje gelegenheid kreeg, om zijne troepen
over land uit Lombardije naar zijne Nederlandsche bezittingen
en de weerbarstige provinciën te voeren 3 ). Met het oog op
het naderend einde van het Bestand in 1621 moest deze
ontdekking de Staten met schrik vervullen. En nog steeds
bleef Jakob I lijdelijk toezien. Wel had hij reeds den 21 October
1620 door Carieton aan de Staten laten verklaren, dat hij besloten
had, zijnen schoonzoon bij te staan '), — wel herhaalde hij die
verzekering krachtiger dan ooit, nu Frederiks nederlaag bekend
werd 5 ), maar als altijd viel er halfheid in zijn besluit op te
merken, — nog altijd bleef hij op vriendschappelijken voet met
Spanje, — nog altijd was er zelfs sprake van het Spaansche
huwelijk. Aan deze angstige spanning moesten de Staten, het
kostte wat het wilde, een einde maken ; zij moesten trachten
eene hun gunstige beslissing uit te lokken. Daarbij kwam,
dat de tractaten met Engeland gesloten, met het einde van het
Bestand vervielen 6 ), en men dus moeite doen moest, om de vernieuwing
van den koning te verkrijgen. Deze overwegingen
deden de Staten alle bezwaren hoe groot ook, gering achten,
en zelven op de ambassade aandringen. Alle beraadslagingen
!) Rauke, Engl. Gesch. II. p. 31.
-) Hanke, F^ngl. Gesch. IL p. 35, 36.
3 ) Ranke, Engl. Gesch. II. p. 36.
') R.S.-G. 18,21 Oct. 1620, vgl. 21 Juni 1620.
: ') Ranke, Engl. Gesch. II. p. 39.
6 ) Jakob I drukte eens zijnen twijfel daaraan uit, maar de woorden van hel
tractaat zijn duidelijk, (cf. Aitzema, Saken van Staet. I. p. 16, 2 e kolom.)