Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
1.1 Methoden
In hoofdzaak is dit rapport gebaseerd op een uitvoerig literatuuronderzoek. Met
de trefwoorden ‘heart failure’ in combinatie met epidemiologische termen is
gezocht in de Pubmed databank. De relevantste overzichtsartikelen en primaire
studies die de afgelopen twintig jaar verschenen zijn in de vooraanstaande
epidemiologische en cardiologische tijdschriften zijn opgespoord en bestudeerd.
Voor Nederland is bovendien gebruikgemaakt van vier huisartsenregistraties die
voor het RIVM de voornaamste bron vormen voor het schatten van incidenties
en prevalenties van ziektes (voor een beschrijving, zie
www.rivm/nationaalkompas.nl). Sterftecijfers en getallen over
ziekenhuisopnames zijn ontleend aan het Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS statline).
Voor simulaties is gebruikgemaakt van het RIVM Chronische Ziekten Model
(CZM). Het CZM is ontworpen om het verloop van een aantal chronische ziektes
onder de Nederlandse bevolking te kunnen simuleren, waaronder hartfalen, in
relatie met de aanwezigheid van risicofactoren. Een beschrijving van de voor
deze studie relevante aspecten van het CZM is in de Appendix gegeven. Voor de
toekomstverkenningen in dit rapport is gekozen voor de middellange termijn,
met het jaar 2025 als eindpunt. Scenario’s voor simulatie met het CZM worden
gedefinieerd door andere waardes te nemen voor de determinanten die de
epidemiologie van een ziekte bepalen, zoals de leeftijdsspecifieke incidentie, de
mortaliteit of de prevalentie van risicofactoren.
De inputparameters van het CZM die specifiek zijn voor hartfalen bestaan uit
twee categorieën. Ten eerste zijn er getallen die voor iedere leeftijd per geslacht
de incidentie van hartfalen geven en, bij hartfalenpatiënten, de jaarlijkse kans
om te sterven. Ten tweede gebruikt het model de relatieve risico’s die het
verband uitdrukken tussen de risicofactoren in het model en de kans om
hartfalen te krijgen. Ook de relatieve risico’s zijn leeftijds- en geslachtsspecifiek.
1.2 Leeswijzer
Hoofdstuk twee geeft een overzicht van wat hartfalen is, hoe het gedefinieerd en
vastgesteld wordt, en op welke bronnen de kennis van de epidemiologie is
gebaseerd. In het volgende hoofdstuk wordt de epidemiologie van hartfalen
beschreven: incidentie, prevalentie, sterfte, en aantallen ziekenhuisopnames.
Dan volgt een hoofdstuk waarin wordt beschreven wat er is gepubliceerd over
trends in de epidemiologische parameters van hartfalen. In hoofdstuk vijf wordt
samengevat wat bekend is over de risicofactoren. Bij een aantal van die
risicofactoren wordt ook onderzocht wat het mogelijke effect zou zijn van trends
in de prevalentie van die risicofactoren op de toekomstige prevalentie van
hartfalen. Daarna worden de mogelijkheden van vroege opsporing en selectieve
preventie van hartfalen besproken. Aan de orde komen de veranderingen aan
het hart die voorafgaan aan het verschijnen van de klachten, de mogelijkheden
om die veranderingen te herkennen, en wat vroege interventie zou kunnen
bereiken. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan simulaties met het CZM die
exploreren wat de mogelijke gezondheidswinst zou zijn van verbeteringen in de
blootstelling aan risicofactoren voor hartfalen onder de algemene bevolking.
Na de literatuurverwijzingen is een lijst opgenomen met een verklaring van
technische termen.
Pagina 14 van 122