Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
Figuur 5: Ziekenhuisopnames hartfalen in Nederland. Het verloop in de tijd van
aantallen ziekenhuisopnames per 10.000 inwoners met hartfalen als
hoofddiagnose. Links de absolute aantallen (per 10.000), rechts de aantallen
uitgedrukt als percentage van alle opnames (alle diagnoses).
3.6 Mortaliteit en overleving
Vanwege de slechte prognose na diagnose is hartfalen wat betreft ziektelast wel
vergeleken met kanker (Stewart et al., 2001b). In het Framingham-cohort
bijvoorbeeld is een mediane overleving na het stellen van de diagnose van
2,1 jaar gerapporteerd (Lee et al., 2009), met sterftepercentages van 74% en
95% na respectievelijk 5 jaar en 10 jaar.
3.6.1 Hartfalen als doodsoorzaak
Op het niveau van bevolkingsstatistiek wordt hartfalen als doodsoorzaak
onderschat (Murdoch et al., 1998). Ook in Nederland wordt de sterfte ten
gevolge van hartfalen onderschat als alleen afgegaan wordt op
doodsoorzakenstatistieken. In een recente publicatie schatten we op grond van
een vergelijking van incidentie en sterfte dat er ieder jaar ruim drie keer zoveel
mensen die hartfalen hebben overlijden als de omstreeks 6000 die door het CBS
worden vermeld als overleden met hartfalen als primaire doodsoorzaak
(Engelfriet et al., 2011). De moeilijkheid is dat de directe oorzaak van overlijden
bij hartfalenpatiënten vaak een andere is dan wat strikgenomen hartfalen
genoemd wordt. In het laatste geval gaat hem om progressief hartfalen, of
‘pompfalen’. In de meerderheid van de gevallen gaat een andere gebeurtenis
aan de dood vooraf, zoals een hartstilstand of een beroerte. De kans is dan
groot dat de doodsoorzaak niet als ‘hartfalen’ wordt gecodeerd. Het concept van
primaire doodsoorzaak biedt hier te weinig houvast. Figuur 6 hieronder laat wel
zien dat de sterfte aan hartinfarcten sterk gedaald is de afgelopen 15 jaar,
terwijl dat duidelijk niet het geval is voor hartfalen.
Pagina 35 van 122