Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
risicofactoren (leeftijd, bloeddruk, roken, et cetera). Verder werden mensen die
al hartfalen hadden bij het begin van een studie vaak uitgesloten, zodat
degenen die hartfalen kregen direct in aansluiting op een hartinfarct niet werden
meegerekend. Een recente studie, gebaseerd op de Framingham-data, liet zien
dat na een doorgemaakt hartinfarct 1 op de 4 patiënten uiteindelijk hartfalen
ontwikkelt (Velagaleti et al., 2008). In Olmsted County had ruim 6 jaar na een
hartinfarct 41% van de patiënten hartfalen (Hellerman et al., 2005). Het
grootste deel van de gevallen (59%) vond al binnen 30 dagen na het infarct
plaats.
Overigens lijken ‘stille hartinfarcten’ (hartinfarcten die niet ontdekt worden) een
net zo groot risico met zich mee te dragen als hartinfarcten die wel herkend
worden (Leening et al., 2010).
5.2.1 Verandering in de epidemiologie van hartinfarcten?
In enkele recente studies uit de VS is erop gewezen dat de epidemiologie van
het hartinfarct aan het veranderen is (Ford et al., 2007). Duidelijk is dat in
doodsoorzakenstatistieken het aantal doden dat aan hartfinfarct (Acuut Myocard
Infarct (AMI)) wordt toegeschreven sterk is afgenomen. In Framingham,
bijvoorbeeld, is de coronaire sterfte met 60% afgenomen tussen 1950 en 1999
(Fox et al., 2004). In Olmsted nam de sterfte van 1970 tot 2003 af met 3,3%
per jaar gemiddeld (Gerber et al., 2006). Vergelijkbare bevindingen zijn gedaan
in andere landen, onder andere In Canada, Italië en Zweden (Björk et al., 2009;
Palmieri et al., 2010; Wijeysundera et al., 2010).
Een afname van het aantal doden dat toegeschreven wordt aan een hartinfarct
kan twee oorzaken hebben: minder hartinfarcten, of een kleiner deel
hartinfarcten dat tot de dood leidt. Eenduidig bewijs dat de incidentie van het
hartinfarct aan het afnemen is ontbreekt.
Een dalende incidentie werd bijvoorbeeld gevonden bij analyse van Kaiser
Permanente-gegevens over de jaren 1999 tot 2008 in Noord-Californië (Yeh en
Go, 2010a). Voor leeftijd en geslacht gecorrigeerd was de daling over die
periode van 10 jaar 24%, dus bijna een kwart. Toch wijzen dezelfde
onderzoekers er in een overzichtsartikel op dat in andere studies geen afname
van de incidentie werd gezien, waaronder de Framingham-studie, de ARICstudie
en de Worcester-studie. In Minneapolis werd daarentegen wel weer een
afname gevonden (Yeh en Sidney, 2010b). Een recente analyse van de
Framingham-data liet zien dat in de periode 1960 tot 1999 de incidentie van het
hartinfarct vrijwel constant is gebleven.
Wat inzicht in de veranderende epidemiologie niet makkelijker maakt is de
invoering van een nieuwe definitie van het acute myocardinfarct. Aanpassing
van de criteria voor vaststelling van een hartinfarct werd in 2000 voorgesteld
door de ESC en AHA/ACC (Alpert et al., 2000). De belangrijkste wijziging van de
nieuwe versie, die in 2007 werd uitgeroepen tot ‘universele’ definitie, was dat
aantoning van het eiwit troponine in het bloed met de toen recentelijk
beschikbaar gekomen sensitieve tests, tot beslissend criterium werd gekozen
(Thygesen et al., 2007). Deze bepaling is al positief bij veel geringere schade
aan de hartspier dan de CK-MB (creatinine kinase MB fractie)-bepaling die
daarvoor de standaard was. Dat betekent dat zo ook ‘kleinere’ hartinfarcten
kunnen worden opgespoord die volgens de oude definitie niet als hartinfarct
zouden worden aangemerkt.
Pagina 49 van 122