Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
preventiescenario uitwerken waarin de hele bevolking in de gunstigste
categorieën is ingedeeld voor alle risicofactoren in het CZM. Ten overvloede zij
benadrukt dat alleen hartfalen als uitkomstmaat is genomen. Effecten op andere
ziekten, zoals hartinfarcten worden hier niet genoemd.
7.3.1.1 Maximaal preventiescenario 1: normale bloeddruk
Iedereen in de gesimuleerde bevolking bevindt zich in de gunstigste
(systolische) bloeddrukcategorie (< 120 mmHg; onbehandeld).
7.3.1.2 Maximaal preventiescenario 2: normaal gewicht
Idem voor gewicht.
7.3.1.3 Maximaal preventiescenario 3 optimaal risicofactorenprofiel
Dit is de situatie waarin iedereen voor alle CZM risicofactoren zich in de
gunstigste categorie bevindt.
7.3.2 Realistische interventies
Er zijn relatief weinig op populatie niveau uitgevoerde interventies in Nederland
waarvan de effecten (en kosten) goed gemeten zijn.
7.3.2.1 Hartslag Limburg
De nauwkeurigst onderzochte interventie is Hartslag Limburg, een 5-jarig
programma op lokaal niveau, met 1998 als startjaar. Het ging om een
wijkinterventie met als hoofddoel het terugdringen van hart- en vaatziekten in
Maastricht en omstreken. Werkgroepen van vrijwilligers werden opgezet, met
ondersteuning door de gemeenten in de regio en professionele zorg- en
hulpverleners, om de algemene bevolking aan te sporen gezonder te eten, te
stoppen met roken en meer te bewegen. De werkgroepen zetten vervolgens
verschillende concrete activiteiten op.
Hoewel Hartslag Limburg een lokaal/regionaal project was, is het voorstelbaar
dat een vergelijkbare interventie op grote schaal zou worden ‘uitgerold’, en
bijvoorbeeld op landelijk niveau zou worden uitgevoerd. In ieder geval geven de
ervaringen van Hartslag Limburg een schatting van de winst die haalbaar is met
populatie-interventies. Voor het eerste gesimuleerde interventiescenario hebben
we ons een ‘Hartslag Nederland’ voorgesteld, waarbij 90% van de Nederlandse
bevolking wordt bereikt met een pakket maatregelen en methodes vergelijkbaar
met die van Hartslag Limburg. Uit de oorspronkelijke studie bleek een relatief
gemiddeld gewichtsverlies haalbaar van 0,2 kilo over een periode van 5 jaar.
Met relatief wordt hier bedoeld: ten opzichte van de controlegroep, die bestond
uit deelnemers van de Doetinchem-studie (Schuit et al., 2006). Door deze
gemiddelde effecten toe te passen op een referentieverdeling is berekend tot
wat voor verschuiving in verdeling over BMI- en
lichamelijkeactiviteitscategorieën deze effecten zouden leiden. Het bleek erop
neer te komen dat het aantal obesen afnam met 1%punt, en dat het aantal
mensen met een normaal gewicht toenam met 1%punt (Wendel-Vos et al.,
2005). De effecten op lichamelijke activiteit waren van vergelijkbare grootte.
Berekend is dat op landelijk niveau het aantal inactieven zou dalen met
1-2%punten. Er was geen toename in de gunstigste categorie (normactieve): de
effecten betroffen licht intensieve activiteiten.
Een op landelijk niveau uitgevoerde ‘Hartslag Limburg interventie’ is in het CZM
geïmplementeerd door de bovengenoemde verschuivingen in verdeling toe te
Pagina 86 van 122