Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
Tabel 3 Norm bewegen
Leeftijd Nederlandse Norm Gezond Bewegen
< 18 Iedere dag minimal 1 uur matig intensieve (≥ 5 MET*)
lichamelijke activiteit
18-55 Minimaal 30 minuten matig intensieve (≥ 4 MET)
lichamelijke activiteit op minstens 5 dagen per week
> 55 Minimaal 30 minuten matig intensieve (≥ 3 MET)
lichamelijke activiteit op minstens 5 dagen per week
*MET: Metabolic Equivalent Task. Een maat voor de stofwisseling in rust.
Met deze norm als referentie zijn de drie klassen als volgt gedefinieerd:
Inactief: geen enkele dag voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond
Bewegen.
Normactief: minimaal 5 dagen per week minstens een half uur matigintensief
bewegen.
Matig actief: de restgroep.
Schattingen van de verdelingen van de bevolking over deze categorieën zijn
ontleend aan de Monitor Bewegen en Gezondheid van TNO Kwaliteit van Leven,
aangevuld met gegevens zoals die door het CBS zijn verzameld in het kader van
het Permanent Onderzoek LeefSituatie (POLS; zie ook www.cbs.nl) en een
onderzoek dat door het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en TNO is
uitgevoerd (‘Kinderen in Nederland’; Zeijl et al., 2005).
De bronnen voor het schatten van de percentages in iedere categorie zijn
beschreven in het hierboven genoemde rapport (Wendel-Vos et al., 2005).
In de huidige versie van het CZM is er geen direct verband tussen inactiviteit als
risicofactor en hartfalen: aan de drie bewegingscategorieën zijn geen verhoogde
relatieve risico’s voor hartfalen verbonden. Indirect is er wel een verband: de
categorieën matig actief en inactief zijn gekoppeld aan hogere relatieve risico’s
voor hartinfarct en diabetes, die op hun beurt weer hogere relatieve risico’s voor
hartfalen hebben.
7.3 Preventiescenario’s
We beschrijven hieronder de scenario’s die we hebben gesimuleerd. We maken
een onderscheid tussen zuiver hypothetische scenario’s die uitgaan van een
‘wegdenken’ van de betreffende risicofactoren, en min of meer realistische
scenario’s die gebaseerd zijn op resultaten van uitgevoerde experimenten.
7.3.1 Theoretisch maximaal haalbare effecten
Een bovengrens aan de winst die behaald kan worden met preventie is het
aandeel van de betreffende ziekte dat toegeschreven kan worden aan
risicofactoren die, volgens de kennis van nu, door preventie beïnvloed kunnen
worden. Daarbij dient bedacht te worden dat de huidige Nederlandse bevolking
het uitgangspunt is. De parameters van het model zijn gebaseerd op observaties
bij een heterogene bevolking die al een ‘geschiedenis’ van blootstelling aan
risicofactoren achter de rug heeft.
Om een indruk te krijgen van dit theoretische maximum kan met het CZM een
scenario gesimuleerd worden waarbij risicofactoren zijn uitgeschakeld door te
veronderstellen dat iedereen in de bevolking in de gunstigste categorie(ën)
terechtkomt. We zullen dit hier eerst doen voor een aantal aan hartfalen
gerelateerde risicofactoren afzonderlijk, en daarna zullen we een ‘maximaal
Pagina 85 van 122