Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
(Britton et al., 2009). Er werd over de hele ‘normale bandbreedte’ een lineair
verband gevonden tussen de hoogte van de bloeddruk en het risico op hartfalen.
In een recente analyse van de Cardiovascular Health Study en de Health ABC is
bevestigd dat er een continu verband is tussen bloeddruk en risico tot
bloeddrukken zo laag als 112 mmHg (Butler et al., 2011). Dit onderstreept het
belang van het analyseren van bloeddruk als continue variabele.
Ook in het geval van bloeddruk als risicofactor verschillen studies onderling in de
overige risicofactoren waarvoor ‘gecorrigeerd’ is. Om te schatten hoe sterk het
verband is tussen bloeddruk en het risico op hartfalen moet er rekening mee
worden gehouden hoe bloeddruk samenhangt met andere risicofactoren, zoals
overgewicht en diabetes. Zo verhoogt hypertensie de kans op een hartinfarct, en
een hartinfarct verhoogt de kans op hartfalen. Maar hypertensie verhoogt de
kans op hartfalen ook als er geen hartinfarct optreedt. Welk deel van het risico
is te wijten aan het risico op een hartinfarct, en welk deel is ‘onafhankelijk’ van
het risico op een hartinfarct? Een ander punt dat de vergelijkbaarheid tussen
studies in de weg staat is dat (zie boven) bloeddruk vaak wordt geanalyseerd als
een dichotome variabele: ‘hypertensie’ of ‘normaal’.
5.4.1 Hoe sterk verhoogt hypertensie de kans op hartfalen?
In Figuur 9 hieronder zijn de resultaten weergegeven van een aantal studies
waarin de bloeddruk als een continue variabele is geanalyseerd. De figuur geeft
schattingen weer, zoals gerapporteerd in de genoemde studies, van de sterkte
van het verband tussen bloeddruk en het risico op hartfalen. Hoeveel een
10 mmHg hogere bloeddruk het risico op hartfalen verhoogt, is uitgedrukt als
het relatieve risico (RR). In de meeste gevallen was dat gecorrigeerd voor de
belangrijkste risicofactoren. Een RR van 1 betekent gelijk risico; van 2 dat het
2 keer zo groot is, enzovoort. De studie van Haider et al. (2003) laat
bijvoorbeeld zien dat iemand met een bloeddruk van 130 mmHg ongeveer een
kwart hoger risico heeft om hartfalen te krijgen dan iemand met een bloeddruk
van 120 mmHg, van dezelfde leeftijd en geslacht, met vergelijkbare BMI, et
cetera. De andere studies laten een geringere verhoging van het risico zien.
Doordat de gerapporteerde studies vaak verschillende leeftijdsgroepen betreffen
en observatieperiodes van verschillende lengtes, is het mogelijk die studies te
combineren en zo een indruk te krijgen van hoe het risico afhangt van de
leeftijd. Het resultaat is weergegeven in Figuur 9. Dit illustreert tevens hoe voor
de CZM-input de leeftijdsspecieke relatieve risico’s voor hartfalen zijn afgeleid.
Pagina 53 van 122