Hartfalen: epidemiologie, risicofactoren en toekomst

RIVM Rapport 260401006
bloedwaarde bleek het risico met ongeveer 80% te verhogen, gecorrigeerd voor
andere risicofactoren (Wang et al., 2004). In de Rotterdam-studie is een
verband van vergelijkbare sterkte gevonden tussen het risico op hart- en
vaatziektes en NTproBNP-waardes (Rutten et al., 2010). Uit meer gedetailleerde
analyse van die gegevens bleek NTproBNP bovendien een goede voorspeller van
hartfalen afzonderlijk.
Ook in een aantal andere studies is specifiek de waarde van natriuretische
peptidebepalingen als voorspeller van hartfalen onderzocht. Voor een studie in
San Diego werden mensen die verwezen waren voor een echo verdeeld in twee
groepen op grond van een BNP-afkapwaarde. Een hoge waarde, bij mensen in
AHA stadium A of B, bleek sterk samen te hangen met een slechte uitkomst
(Daniels et al., 2010). Ook in Olmsted werd gevonden dat bij mensen in stadium
A/B hogere NTproBNP-waardes een grotere kans op hartfalen betekenden
(stadium C/D) (McKie et al., 2010).
Als natriuretische peptiden inderdaad een goede voorspeller zijn van het risico
op hartfalen, is het ook interessant om te weten wat het verband is tussen
natriuretische peptiden en de prevalentie van voorstadia van hartfalen, in het
bijzonder linkerventrikelhypertrofie, systolische disfunctie en diastolische
disfunctie. Uit sommige studies blijkt duidelijk dat de concentraties van
natriuretische peptiden een goede sensitiviteit en specificiteit hebben voor het
vaststellen van linkerventrikelhypertrofie of disfunctie (Mueller et al., 2004). Ook
voor het vaststellen van diastolische disfunctie is NTproBNP nuttig gebleken
(Tschöpe et al., 2005). In Olmsted werd gevonden dat proBNP een goede maat
was voor linkerventrikeldisfunctie, met goede sensitiviteit en specificiteit. Een
nog betere maat was de verhouding proBNP/NTproBNP (Macheret et al., 2011).
Een onderzoek in Dallas, Texas, onder bijna 2.500 overwegend jonge en
gezonde mensen had tot doel om de waarde te beoordelen van BNP en
NTproBNP voor screening van de algemene bevolking. Een sterk punt van deze
studie is dat gebruik werd gemaakt van MRI. Zo kon tevens onderzocht worden
wat de normaalwaarden van de natriuretische peptiden zijn als MRI als gouden
standaard wordt geaccepteerd. Het bleek dat de waarde van beide stoffen sterk
correleerde met de aanwezigheid van linkerventrikelhypertrofie of disfunctie.
Toch was het moeilijk om op grond van de uitslag mensen met
linkerventrikelhypertrofie of disfunctie te onderscheiden van mensen zonder. De
NTproBNP-test ‘presteerde’ daarbij iets beter. De onderzoekers concludeerden
dat de waarde van deze bepalingen voor screening vergelijkbaar is aan die van
prostaatspecifiek antigeen in de opsporing van prostaatkanker (De Lemos et al.,
2009).
Op grond van een meta-analyse van de waarde van het vaststellen van
hartdisfunctie bij ouderen van 75 jaar of ouder concludeerden Vaes et al. (2009)
echter dat BNP-bepaling slechts van beperkte waarde was.
Onder andere gezien de kosten en noodzaak tot bloedafname, lijkt het niet erg
waarschijnlijk dat bepaling van natriuretische peptiden ooit zal worden ingezet in
screening van de algemene bevolking. Een meer reële toepassing zou zijn de
methode te gebruiken om een beter inzicht te krijgen in de hoogte van het risico
bij mensen die al een verhoogd risico hebben. In het bijzonder zou de bepaling
van natriuretische peptiden een veelbelovend middel kunnen zijn om mensen
met een hoge bloeddruk te kunnen volgen, ten einde bij die groep individuen te
kunnen opsporen met een verhoogd risico op ongunstige uitkomsten, waaronder
hartfalen. Een aantal onderzoeken heeft zich dan ook specifiek op die groep
Pagina 76 van 122